رضا معطريان ـ عكاس روزنامه ايران: تا روحيه قيم بودن افرادي كه ميانديشند عكاسي ايران با آنان آغاز شده، كنار نرود، انجمني شكل نميگيرد
رضا معطريان، عكاس خودآموخته است. 15 سال پيش، پس از سكون و سكوت عكاسي مطبوعات پس از جنگ و انتشار نخستين روزنامه رنگي و پرتيراژ ايران - همشهري - عكاساني جذب اين روزنامه شدند و از همانها نسلي بهوجود آمد، كه هماوندي، پارسانژاد، خامسيپور، جهانبخش و رضا معطريان جزو آنان بودند. معطريان پس از چند سال به روزنامه ايران رفت و تاكنون ضمن همكاري با نشريات و روزنامههاي شرق و جهان صنعت، دبير سرويس عكس روزنامه ايران است.
به گزارش خبرنگار بخش هنرهاي تجسمي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، معطريان نمايشگاههاي متعددي در كشورهاي مختلف دنيا برپا كرده و معتقد است: در ايران نميتوان به چشمانداز اين حرفه اعتماد داشت؛ عكاسي ايران زاييده شرايطي چون جنگ، انقلاب و رفرم سال 76 بوده؛ اينگونه نبوده كه عدهاي در خانه نشسته، تصميم بگيرند نوعي خاص از عكاسي را باب كنند؛ جريان عكاسي ايران نه در اتاقهاي در بسته شكل گرفته است؛ نه از دانشگاهها.
به گمان او شرايط جاري در مطبوعات نوعي بازيگري در ميان عكاسان باب كرده است.
معطريان با اشاره به متنگرا و تفسيري بودن ايرانيها، ميگويد: ويژگي تاريخي فرهنگ ايراني تصويري نبودن است، و براي رجوع به وقايع مهم، به تصوير استناد نميكنند، اين امر ناشي از بافت ذهني ماست كه از ديرباز بوده و گريزي هم از آن نيست، جاي پديدههايي چون هنرهاي تجسمي و تصوير هميشه در فرهنگ ما خالي بوده است.
او با يادآوري ورود عكاسي به ايران، همزمان با زاده شدن اين پديده، اضافه ميكند: تصوير، زبان جهاني است، فرمولهاي آن در همه جاي دنيا درك ميشود. همه جاي دنيا شكم ورم كرده بچهاي در حالي كه مگس بر صورتش نشسته، نشانه فقر است و تاثيرگذاري آن هم آني است. اما در ايران اگر بخواهند اتفاق تلخي را نشان دهند، آن را با كلام تعريف ميكنند؛ نه تصوير.
وي به جرات دومين مقوله شناخته شده فرهنگي ايران در دنيا را عكاسي عنوان ميكند: عكسها و عكاساني كه از ايران خارج شدهاند، درخشيدهاند، آنقدر كه اروپاييها و آمريكاييها عكاسي ايران را ميشناسند، داخليها نميشناسند.
معطريان در ادامه اين گفت و گو نقدهايي هم به شيوه برپايي دوسالانه عكس تهران عنوان كرد: دوسالانهاي كه پنج سال متوقف ميشود، آب هم از آب تكان نميخورد، نشان از بياهميتي دارد.
او درباره حذف عكس مطبوعاتي از دوسالانه عنوان كرد: موافق نيستم؛ موافق اين هم نيستم كه آثاري كه اكنون در نمايشگاه هست، حذف شود.
به گمان معطريان مطرح كردن گونهاي از عكاسي كه برداشتي ساده از اين پديده است، به عنوان جريان در عكاسي ايران، كار عبث و بيهودهاي است؛ كما اينكه در سالهاي گذشته هم چنين كارهاي اتفاق افتاد و جريانساز نبود كه آن هم فراموش شد.
او با اشاره به عكس برگزيده دوسالانه و حضور نيافتن عكاساني كه عمرشان را در اين نوع عكاسي صرف كردهاند، ميگويد: نميشود گفت دانشجوي سال دوم عكاسي عمرش را گذاشته تا اين گونه عكاسي كند، چه كسي پاسخ ميدهد كه صادق تيرافكن كه عمرش را در اين نوع عكاسي صرف كرده، چرا در نمايشگاهي كه نگاهي خلاق و هنري دارد حضور نداشته؛ اما كارهاي نمايشگاه كپيهاي دست چندم 10 سال پيش اوست كه جايزه ميگيرد، بعد به آن را عكاسي معاصر ايران اطلاق ميكنند.
به گمان او عكاسي آنقدر قدرت و ظرفيت دارد كه ميتوان به هر شكلي به آن پرداخت؛ اما وقتي قرار است جايزه بدهيد، نبايد برگزيده را بدبخت كرد. بورس تحصيلي به درد آدمي ميخورد كه دست كم ژانرهاي مختلف را تجربه كرده و جريانسازي كرده باشد؛ اما اگر پول بيتالمال را به كسي بدهيد كه عكاس شود، چهار سال بعد هم بپرسيم اين عكاساني كه چهار سال پيش جايزه گرفتند كجا هستند، باز هم ميشنويم كه 70 درصد حذف شدهاند؛ چگونه ميشود كسي را برگزيد كه همه با آن مخالف باشند؛ به جز همان سه چهار نفري كه ميخواهند جامعه عكاسي ايران متعجب بماند.
او در گفتوگو با خبرنگار ايسنا بيان كرد: وقتي مقولهاي سفارش كار داشته باشد، بازدهي اقتصادي هم داشته، رشد ميكند، در حالي كه عكاسي هنري ايران، برگشت مالي ندارد، طبيعتا رشد نميكند.
وي گفت: در نمايشگاه دوسالانه عكس تهران، شش مجموعه از تلويزيون، چهار مجموعه پرده و شش مجموعه از اعضاي بدن به نمايش درآمد و تنها يك نفر از كارگرهاي كورهپزخانه تكه تكه عكس گرفته و ديگري از مادرش، با نامهاي عجيب و غريب، نگاه افسوس آه، واي...
معطريان تحميل كردن هر ژانري حتا عكس خبري را در هر شرايطي اشتباه ميداند و ميگويد: برپايي دوسالانه عكس خوب است؛ اما به طور قطع در جريان عكاسي كشور تاثيري ندارد.
وي درباره تشكيل انجمن ملي عكاسان نيز به خبرنگار ايسنا ميگويد: هر چه تعداد انجمنهاي ما بيشتر باشد بيشتر تجربه مدنيت ميكنيم؛ اما متاسفانه تا به حال انجمنها هم نه توانستهاند كاري براي عكاسي ايران بكنند و نه جريان ساز باشند. انجمنها شكل نميگيرد؛ تا روحيه قيم بودن آدمهايي كه ميانديشند عكاسي با آنها آغاز شده كنار برود.
انتهاي پيام
- در زمینه انتشار نظرات مخاطبان رعایت چند مورد ضروری است:
- -لطفا نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.
- -«ایسنا» مجاز به ویرایش ادبی نظرات مخاطبان است.
- - ایسنا از انتشار نظراتی که حاوی مطالب کذب، توهین یا بیاحترامی به اشخاص، قومیتها، عقاید دیگران، موارد مغایر با قوانین کشور و آموزههای دین مبین اسلام باشد معذور است.
- - نظرات پس از تأیید مدیر بخش مربوطه منتشر میشود.
نظرات