/بزرگداشت روز جهاني حقوق بشر/ كامبيز نوروزي: ايران كانون بحران حقوق بشر نيست قدرتهاي جهان، ايران را هدف اصلي قرار دادهاند
در مراسم بزرگداشت روز جهاني حقوق بشر در دانشگاه تربيت مدرس، كامبيز نوروزي حقوقدان و دبير كميتهي حقوقي انجمن صنفي روزنامهنگاران ايران دربارهي دغدغههاي طيف روزنامهنگار به ايراد سخنراني پرداخت.
به گزارش خبرنگار حقوقي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) كامبيز نوروزي معتقد است كه ايران كانون بحران حقوق بشر نيست و بسياري از كشورهاي دنيا در ابعاد گستردهتري به نقض حقوق بشر دست ميزنند اما ايران در كانون منازعات قرار گرفته است.
وي اظهار داشت: كساني كه مفاهيم مقدس و دلانگيز حقوق بشر را ابزاري براي توسعهي قدرت جهاني خود قرار ميدهند و كساني كه با رفتارهاي خشونتبار و عدم رعايت قوانين داخلي بهترين بهانهها به دست اين قبيل نيروها ميدهند، بايد پاسخگو باشند و مايلم كه همديگر را دعوت كنيم كه فارغ از منازعات رايج سياسي واقعيات حقوق بشر را در ايران به دقت مورد بررسي قرار دهيم كه در آن صورت به اين پاسخ برسيم كه مسائل و موارد نقض حقوق بشر در ايران بيش از اندازههاي واقعي خود در عرصهي تبليغات بينالمللي و ياد داخلي بزرگنمايي ميشود.
نوروزي در مورد دغدغههاي روزنامهنگاران ابراز عقيده كرد: روزنامهنگاري در ايران در دوران كنوني در درخشانترين دورهي خودش در تاريخ مطبوعات در ايران به سر ميبرد و در كار پژوهشي كه خلاصه آن را قبلا منتشر كردم بر اساس 6 شاخص با تمام مرارتهايي كه روزنامهنگاران اين دوره در ايران در حال تحمل هستند، مشخص شد كه روزنامهنگاري در ايران به شدت توسعه پيدا كرده است.
وي با اشاره به 4 دورهي زماني آزادي مطبوعات در ايران كه به ترتيب صدر مشروطه، دهه 20 ، سال 57 و از سال 68 به بعد (كه سال 76 به بعد در دوره چهارم به سر ميبرد) گفت: در تمام سه دوره اول آزادي مطبوعات بعد از فروپاشي نظم پليسي حكومت است كه شكل ميگيرد و آرام گسترش پيدا ميكند ولي در دوره چهارم آزادي مطبوعات همراه به اوج اقتدار حكومت است كه شكل ميگيرد.
وي با بيان اهميت شاخص هويت صنفي و تشكلهاي صنفي در اين دوره گفت: هويت صنفي در اين دوره كاملا در حال استقرار است و تعداد تشكلهاي صنفي روزنامهنگاري و حوزه فعاليت آنها در دفاع از حقوق صنفي بسيار گسترش پيدا كرده است.
اين روزنامهنگار شاخص گفتمان سياسي و تنوع گفتار را در دوره كنوني در حال پيشرفت دانست و گفت: اصولا يكي از شاخصهاي توسعه مطبوعات در تمام دنيا تنوع موضوع آنهاست كه در تمام حوزههاي زيست انساني اين موضوعات متنوع است كه در سه دوره قبل آزادي مطبوعات در ايران گفتمان غالب، گفتمان سياسي است و تنوع وجود ندارد ولي در دوره چهارم تنوع به حدي است كه از سياسي ترين مطالب تا غير سياسي ترين آنها رواج دارد.
اين حقوقدان ادامه داد: شاخص گفتمان حقوقي در مطبوعات بسيار رايج است به طوري كه حقوق مطبوعات در ايران به يكي از جديترين مباحث حقوقي بدل شده است در حالي كه ما اين سابقه را قبلا نداشتيم؛ همچنين از لحاظ شاخص ساخت برخورد با مطبوعات نيز مشخص ميشود كه در سه دوره اول، بر اساس روشهاي امنيتي پليسي با مطبوعات برخورد شده و دادگاهي نبوده است اما در حال حاضر اين ساخت برخورد به ساخت قضايي تغيير پيدا كرده اگر چه من و بسياري از دوستان انتقادات جدي به نحوه برخورد قضايي كه وجود داشته، داريم. موارد زيادي بوده كه قانون رعايت نشده اما مهم آن است كه در هر حال در چارچوب دادگاه است و طي مقررات قضايي با متهمان مطبوعاتي برخورد ميشود يعني روزنامهنگاران تا اندازهاي از حقوق خود برخوردار ميشوند.
وي افزود: ممكن است به روند رسيدگي ايراداتي وارد شود كه البته ما هم داريم اما در هر حال اين همان جامعهاي است كه يك دهه قبل عليه روزنامهنگاران و مطبوعات اتفاقات بدي ميافتاد كه هيچ كس از آن مطلع نميشد.
نوروزي با بيان اينكه تصور اينكه تحقق حقوق بشر يكي امر دفعي است، ناشي از يك خطاي تئوريك يا اراده سياسي است، گفت: دنياي غرب بعد از تجربهاي حدودا 6 قرني به اين استانداردها دست پيدا كرد چگونه انتظار دارد كه ما در عرض 6 سال به اين استانداردها برسيم و از اين جهت ميتوانم بگويم ما در عرصه حقوق مطبوعات و روزنامهنگاران در دهه اخير پيشرفتهاي بسيار قابل ملاحظهاي داشتيم.
وي افزود: در دورههاي قبل، كسي از بازداشت اين افراد مطلع نميشد و خانوادهي اين افراد نيز جرات نداشتند كه آن را ابراز كنند در حالي كه امروز چنين ميشود ولي البته بايد گفت ما با نقطه مطلوب فاصله داريم و آن نقطه مطلوب چيزي نيست كه ما خيلي زود به آن برسيم.
نوروزي يكي از دغدغههاي رسيدن به نقطه مطلوب را دستيابي به قانوني براي تضمين حقوق بنيادين مطبوعات ذكر كرد و گفت: حق آزادي مطبوعات منحل به چند حق ديگر ميشود از جمله حق آزادي انتشار (به اين معني كه هر كسي بتواند به برخورداري از شرايط عمومي مسووليت پذيري اجتماعي و قانوني نشريه مورد علاقه خود را منتشر كند) و حق استمرار انتشار (يعني بدون اراده صاحبان نشريات نتوان جلو انتشار آن را گرفت) همچنين حق كسب خبر و حق انتشار خبر حق برخورداري از دادرسي خاص (اصل 168 قانون اساسي) و حق برخورداري از امنيت حرفهاي روزنامهنگار كه از حقوقي هستند كه ظرفيتهاي دنياي رسانهها و نياز اجتماع ما و بخصوص حقوق مردم ايران اقتضا ميكند قوانين ما در شكلي فراگيرتر جهت اجراي بهتر و تضمين قويتر اين حقوق ارتقا پيدا كند.
وي وجود دادرسي عادلانه در عرصه رسيدگي به جرائم مطبوعاتي را از دغدغههاي ديگر روزنامهنگاران خواند و گفت: وقتي روزنامهنگاري به جهت نوشتن مطلبي در روزنامه مورد تعقيب قرار ميگيرد جرم وي به لحاظ تحليل حقوقي مطبوعاتي است. و بايد با حضور هيات منصفه باشد. تفسير دستگاه قضايي خلاف اين است و جرم مطبوعاتي را خاص مديرمسوول ميداند و آن را مشمول اصل 168 قانون اساسي ميداند.
وي دغدغه ديگر روزنامهنگاران را حفظ امنيت شغلي آنها ذكر كرد و گفت: خيلي از روزنامهنگاران در سالهاي اخير براي تامين معاش به مشاغل ديگر روي ميآورند كه به لحاظ مشكلات روزنامهنگاران با كارفرمايان است؛ از جمله حق بيمه و مطلب ديگر نگراني از تعطيلي روزنامه است.
نوروزي تاكيد كرد: ناقضان حقوق بشر مستحق هر گونه تنبيه و شماتتي هستند ولي بايد نگران باشيم كه از مفاهيم درخشان حقوق بشر در عرصه كسب قدرت خصوص توسط جريانات متكي به قدرتهاي غير ملي سوءاستفاده نشود.
وي افزود: من باور ندارم كه ايران كانون بحران حقوق بشر در جهان است؛ امروزه در همين خاور ميانه و آفريقا و آمريكاي لاتين موارد متعددي است كه در بدترين اشكال حقوق بشر نقض ميشود اما با اين حال قدرتهاي جهان، ايران را هدف اصلي قرار دادهاند و اين ترديد برانگيز است.
انتهاي پيام
- در زمینه انتشار نظرات مخاطبان رعایت چند مورد ضروری است:
- -لطفا نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.
- -«ایسنا» مجاز به ویرایش ادبی نظرات مخاطبان است.
- - ایسنا از انتشار نظراتی که حاوی مطالب کذب، توهین یا بیاحترامی به اشخاص، قومیتها، عقاید دیگران، موارد مغایر با قوانین کشور و آموزههای دین مبین اسلام باشد معذور است.
- - نظرات پس از تأیید مدیر بخش مربوطه منتشر میشود.
نظرات