شهرستان قديمي رشيدي در شرق تبريز در شمال «مهران‌رود» و «ويلانكوه» قرار داشت كه اينك اين بخش تاريخي به‌طور كامل در داخل شهر تبريز قرار دارد و محله يوسف‌آباد شهر تبريز خوانده مي‏شود. به گزارش بخش ميراث فرهنگي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، قلعه رشيدي در سال 675 هجري قمري به دست رشيدالدين فضل‌الله، وزير ايلخانان، به‌عنوان محلي براي استقرار بزرگترين مركز دانشگاهي دوره اسلامي به‌شمار مي‏آمد، اين دانشگاه تا 736 هجري قمري فعاليت مي‏كرد و با قتل ابوسعيد، آخرين پادشاه ايلخاني، اين قلعه و نيز دانشگاه داخل آن غارت و ويران شد، امروزه هيچ از آثار شهرستان و ربع رشيدي روي خرابه‏هاي قلعه رشيدي قابل تشخيص نيست، آنچه بيشتر آشكار است، پايه‏ي برج‏ها و بخش‏هايي از ديوارها و استحكامات قلعه‏اي است كه احتمالا در زمان شاه عباس صفوي براي استحكامات نظامي در مقابل نيروي نظامي عثماني احداث شده است. قاطع‏ترين نشان مبني بر اينكه در اين محل در زمان مغول ساختمان‏هايي احداث شده است، وجود قطعاتي از سفال كاشي است كه بسياري از آنها شبيه قطعات متعلق به مقبره غازان خان است. اين مجتمع فرهنگي و سكونتي در نوع خود و در دوران خود يك اثر منحصر به فرد به‌شمار مي‏رفته و نشانگر پيشرفت فرهنگي و اجتماعي كشور است، علاوه بر آن ويژگي‏هاي معماري آن نيز قابل توجه است. شهرستان رشيدي چهار دروازه داشته به نام‏هاي تبريز، روم، عراق و موغان، كه بيشتر شهر قلعه‏هاي اين دوره، چهار دروازه داشتند كه هر يك به سويي گشوده مي‏شدند، هر دروازه حوضي داشت كه لوله‏ي باريكي از سيستم لوله‏كشي آب شهر، آب حوض را تامين مي‏كرده است، اصولا طراحي سيستم يا سامانه‏ي آب در شهر به‌صورت يك شبكه‏ي منظم آبرساني به محلات، باغات و عناصر و مواضع مختلف شهر به‌صورت يك شبكه لوله‏كشي بوده است كه اين شيوه و شبكه لوله‏كشي در اين زمان در شهرهاي ايران سابقه نداشته است. محققان معتقدند كه به‌طور كلي مديريت آب شهرستان رشيدي چه در تامين و چه در توزيع و بهره‏برداري سرمشق بزرگي در شهرسازي ايران و جهان به‌شمار مي‏آمده است. در حال حاضر امروزه اين بزرگترين ميراث فرهنگي دوره‏ي اسلامي و نخستين دانشگاه اسلامي به‌صورت تپه‏اي بي‌شكل در شمال خيابان عباسي شهر تبريز باقي مانده است. انتهاي پيام