به گزارش ایسنا، نهاد دانشگاه کارکردها و تاثیرات بسیار مهمی در جامعه دارد که از مهم‌ترین آن‌ها ایجاد فرهنگ دانشگاهی تاثیرگذار، تربیت دانشجو و هویت‌بخشی به آن‌ها است. دانشجویان با ورود به دانشگاه پا به عرصه جدیدی در زندگی می‌گذارند که به گفته پژوهشگران این حوزه، فضایی برای حضور خرده فرهنگ‌ها است و از برخورد این خرده فرهنگ‌ها، هویت دانشگاهی شکل می‌گیرد. دانشجو در دوران تحصیلش باید علاوه بر دانش و تخصص، ارزش‌ها و نگرش‌هایی را بشناسد و باور کند.
آموزش عالی از گذشته تا امروز
آموزش عالی در ایران دارای تاریخچه‌ای بلند مدت است. از دانشگاه جندی شاپور که قدیمی‌ترین دانشگاه جهان معرفی می‌شود تا دوران ایران اسلامی که مدارس عالی نظامیه به همت خواجه نظام المک تاسیس شد، قدمت دارد. اما اولین اقدام جدی به تاسیس مرکزی برای آموزش عالی نوین به همت میرزا تقی خان امیرکبیر با ساخت مدرسه دارالفنون بر می‌گردد.
با این حال آموزش عالی ایران در ۱۰۰ سال گذشته، بسیار محدود بوده و در دسترس همگان نبوده است. از تاسیس دانشگاه تهران تا دوران بعد از انقلاب اسلامی، تعداد دانشگاه‌های کشور به ۲۱۸۳ دانشگاه هم رسیده بود که طبق آخرین آمار اعلام شده توسط مدیرکل دفتر گسترش آموزش عالی وزارت علوم، این تعداد دانشگاه در طی فرآینده ادغام به ۴۰۰ دانشگاه کاهش یافته است.
گسترش تعداد دانشگاه‌ها در سراسر کشور موجب آن گردید تا مردم و نسل‌های بعد از انقلاب، به صورت گسترده وارد دانشگاه‌ها شوند و تحصیلات عالیه بخش مهمی از زندگی جوانان و نوجوانان گردد و به طبع آن در آینده وارد بازار کار شوند. امروزه یکی از شرایط پیش فرض استخدام نیروی کار، داشتن تحصیلات دانشگاهی است. اما جایگاه دانشگاه در زندگی کجاست؟ و چه تاثیری بر هویت انسان می‌گذارد؟
پدیده همگانی شدن
آماری که درباره تعداد دانشگاه‌ها در برهه‌ای از تاریخ ایران اعلام شد، بسیار باعث شگفتی است. ۲۱۸۳ دانشگاه در کشوری با میانگین جمعیت ۸۶ میلیون نفر، در حالی در کشور چین با جمعیت یک میلیارد و ۴۱۱ میلیون نفر دارای ۲۵۶۵ دانشگاه در این کشور است.
با این مقایسه متوجه این مسئله خواهید شد که این تعداد دانشگاه در برابر این تعداد جمعیت، قطعا پدیده‌ای است که فرهنگ و اجتماع را تحت تاثیر خود قرار خواهد داد و باعث ایجاد تغییراتی در هویت و سبک زندگی خواهد شد. جمعیت بسیار قابل توجهی در سه نسل اخیر طی دهه‌های گذشته آموزش عالی دریافت کرده‌اند و این تنها متعلق به یک طبقه اجتماعی خاص نیست. آنان از گروه‌های مختلف جامعه، اعم از شهرنشینان، روستاییان و عشایران در دانشگاه‌ها به تحصیل پرداخته‌اند.
امروزه اغلب در هر خانواده‌ای، حداقل یک دانش‌آموخته یا دانشجوی دانشگاه وجود دارد. حتی اگر در شهرهای کوچک هم، دانشگاه یا موسسات آموزش عالی نباشد، شاغلان بسیاری با توجه به تخصص دانشگاهی و تحصیلاتشان در آن شهرها مشغول کار و خدمات‌رسانی هستند.
تغییر و تحولی که به وسیله دانشگاه در جامعه ایران رخ داده است را پژوهشگران پدیده همگانی شدن آموزش عالی می‌نامند. هویت انسان نیز با تغییر و تحولات اجتماعی، تغییر می‌کند. این پدیده نیز در زندگی ایرانیان تاثیرات بسیاری برجای گذاشته است.
دانشگاه و سبک زندگی
قبولی در دانشگاه، از جمله اتفاقات مهمی است که به طور مستقیم در زندگی و سرنوشت تاثیرگذار است. نوجوانان بعد از ورود به دوران جوانی، هویتشان از دانش‌آموز به دانشجو تغییر می‌کند. دانشجو شدن، زندگی را به سمت و سویی دیگری می‌برد. در دانشگاه دوستی‌ها و ارتباطات تازه‌ای شکل می‌گیرد. دانشجو به صورت تخصصی در حوزه‌ای مشغول به تحصیل می‌شود و می‌تواند با بزرگان و دیگر فعالان این حوزه، ارتباطات اجتماعی جدیدی را بسازد.
دانشجو در دوران تحصیل در دانشگاه، به سنی قدم می‌گذارد که از خود خواهد پرسید که چه کسی است؟ و چه کسی می‌خواهد باشد؟ و در آینده‌ای نه چندان دور قرار است چگونه هویت و زندگی خود تثبیت کند؟. او قرار است مهم‌ترین تصمیمات خود، اعم از تشکیل خانواده، تعیین شغل، برنامه‌ریزی برای آینده و... را در این برهه زمانی بگیرد. دانشگاه و هویت دانشگاهی به عنوان یک متغیر مهم در تمامی این تصمیمات، نقش کلیدی را ایفا می‌کند.
دانشگاه محلی است که بسیاری از تفکرات دانشجو در آن‌جا شکل می‌گیرد و بسیاری از رفتارها و تصمیمات در آینده نشات گرفته از تجربه زیسته و تفکرات شکل گرفته افراد در دوران دانشجویی است. جامعه‌ای که میلیون‌ها نفر از جمعیت آن در دانشگاه تحصیل کرده باشند، بسیاری از تغییراتش در سبک زندگی، متاثر از دانشگاه و ایجاد هویت دانشجویی خواهد بود.
انتهای پیام
نظرات