به گزارش ایسنا، دکتر سیدمحمد طباطبایی رییس اسبق سازمان جهاددانشگاهی صنعتی شریف، عضو هیات علمی و عضو شورای مستندسازی پروژه‌های دفاعی دوران دفاع مقدس و از مدیران اجرایی طرح‌های دفاعی دوران دفاع مقدس این سازمان در خاطره‌ای یکی از دستاوردها و توانمندی‌های داخلی را چنین روایت می‌کند:

سال  ۶۳ تا ۶۵ اواسط جنگ بود. در واحد صنعتی شریف  تقریبا تمامی نیروها درگیر پروژه‌های نظامی بودند و تیم‌های مختلفی در صنایع نظامی شامل هوایی،زمینی، موشکی، دریایی و...فعالیت می‌کردند. یکی از پایگاه‌هایی که در آن، جهاد دانشگاهی حضور شاخصی داشت صنایع موشکی در ۶۰ کیلومتری تهران بود و هر روز صبح ساعت ۴ ، نیروها از محل جهاد بایک دستگاه مینی بوس  اعزام و ساعت ۱۰ شب بازمی‌گشتند. در مواقعی هم افراد در محل کار شب را به صبح می‌رساندند.

مشکلات تولید موشک کاتیوشا

درآن زمان مهمترین موشکی‌هایی که دراختیار بود «آر.پی. جی هفت» کاتیوشا و« ۱۰۷ میلیمتری» بود که به شدت مور نیاز بودند. در دو مورد اول در زمان قبل از انقلاب در صنایع دفاع و به کمک شرکت فریتزورنر آلمان کارخانجاتی راه‌اندازی شده بود که در حین  راه‌اندازی و تحویل به ایران با انقلاب شکوهمند مردم تلاقی کرده و کلیه کارشناسان خارجی کار را رها کرده و به آلمان برگشته بودند. پرسنل کارخانه هم با تمام تلاش کارخانه را نگهداری و تولید را درسال‌های ابتدا جنگ انجام می‌دادند اما با توجه به نبود کارشناسان خارجی و کمبود دانش فنی کارکرد موشک‌های کاتیوشا  اکثرا با مشکل مواجه می‌شد. نیاز به حدی بود تا  در برخی موارد موشک‌ها را با اشکالات به جبهه‌ها می‌فرستادند که دچار سانحه بسیاری شده بود ونهایتا دستور توقف تولید را داده بودند. در چنین فضایی تیم جهاد جانشین کارشناسان خارجی در آن صنعت مستقر شدند که با توجه موارد ذکر شده مسولیت بسیار سنگینی بود.

مظلومیت نیرو های جهاد

نیروهای جوان دانشگاهی با سنین بین ۲۰ تا ۳۰ سال با دو مشکل  مهم مواجه بودند: اولا اطلاعات کافی در دسترس نبود و تمام این کارها برای اولین بار انجام می‌شد. ثانیا نیروهای باتجربه این صنعت نظامی که همه آنها استخدام قیل از انقلاب بودند و  اکثرا در کشور آلمان دوره‌های تخصصی دیده بودند ودر انجام کار موفق نبودند.

علیرغم اینکه تمام تلاش خود را کرده بودند ناخواسته به یک رقابت کشیده شده بودند و طبیعی بود که برخی اطلاعات خود را مخفی کنند. در چنین فضایی اعضای جهاد با این مظلومیت و کمبود امکانات کار می‌کردند و حق هیچ اشتباهی نداشتند که واقعا عادلانه نبود و جو بسیار سنگینی بود. یادآوری کنم در آن زمان تمام پروژه‌ها و محل اجرای  آنها اسم مستعار داشتند. نام این پروژه «آرش» و محل آن کارخانه سیمان نامگذاری شده بود که نشان از دقت اعضای جهاد به امنیت اطلاعات بود. مینی بوس در زمستان بقدری سرد بود که برخی افراد به همراه خود پتو می‌آوردند. حتی یادم هست که یکی از دوستان یک روز در سرمای شدید بک بخاری نفتی در مینی بوس آورده بود. جاده هم که بسیار خطرناک بود و روزی نبود که جنازه‌ای در جاده نباشد. کارخانه هم که در دفعات متعدد بمباران می‌شد و در این حالت اعضا بدون ماموریت و اضافه کاری کار می‌کردند و بسیاری مستقیما با مواد منفجره در ارتباط بودند .

شروع کار و نحوه انجام پروژه

تیم پروژه متشکل از نیروهای تخصصی در رشته‌های مهندس مکانیک، متالوژی، صنایع، برق، شیمی، مهندسی شیمی  و تعدادی تکنسین تحت مدیریت واحد بسرعت وارد عمل شد و طبیعتا ابتدای کار به جمع آوری اطلاعات و اسناد و مدارک و نقشه‌ها پرداخت. متغاقب آن، نیروها به کنترل و مطابقت نقشه‌ها با مواد و قطعات پرداختند.

چیزی نگذشت که مغایرت‌های بسیاری با نقشه‌ها پیدا شد و شادی و شعف یسیاری در نیروها به وجود آمد چون عیوب را کشف کرده و راه حل پیدا شده است به همین خاطر پس از مشخص شدن مغایرت‌ها با نقشه و مدارک آلمانی‌ها، برنامه‌ریزی و تلاش شباته‌روزی برای رفع اختلاف‌ها و رسیدن به دقت نقشه‌ها انجام شد و برای تمام مواد و قطعات که متجاوز از سه هزار قطعه بود برنامه ریزی شد. نحوه تست  نهایی محصول هم به ترتیبی بود که از هر محموله هزارتایی تولید بصورت رندوم سی موشک انتخاب می‌کردند و تست میدانی در میدان تیر سمنان انجام می‌دادند و محصول به شرطی مورد قبول بود که از سی تیر حتی یک عدد هم نباید کمتر از محدوده پرتاب شود . در آخرین محصولات تولیدی از هر سی تیر چهار تیر منحرف می‌شد و به همین دلیل تولید متوقف شده بود.

انجام پروژه و آمادگی تست

پس از سه ماه کار شبانه روزی در شرایط سخت و یک تیم بیست نفره بر روی تمامی قطعات و رفع عیوب که همراه ساخت قالب‌ها و ابزارآلات خاص انجام شد نهایتا یک محموله هزارتایی محصول آماده شد و تعداد سی عدد موشک شماره گذاری شده انتخاب گردید و برای تست آماده شد و نمایندگانی برای حضور در تست میدانی انتخاب شدند. در آن روز نیروها در پوست خود نمی‌گنجیدند و از اینکه توانسته بودند موشک‌ها را دقیقا مطابق مدارک آلمانی‌ها بسازند بسیار خوشحال بودند و به موفقیت خود اطمینان داشتند.

تست ناموفق

اما در میدان عمل نتیجه چیز دیگری بود . از سی عدد موشک  تمام سی عدد به زمین خورد. یعنی نتیجه خراب‌تر از وضع موجود. کسی فکرش را نمی‌کرد . یادم هست که در مینی بوس از سمنان تا تهران حتی یک نفر با هم حرف نزد و بسیار ناراحت بودند و کسی علت این شکست را نمی‌دانست. همگی به خانه رفتند. قرار شد چند روز بررسی و فکر کنند و سیس جلسه‌ای برگزار کنند و این در حالی بود که همگان از عاقبت کار و نگاه‌های بیرون باخبر بودند و از انتظارات و هزینه های انجام شده خبر داشتند.

بررسی علت شکست

پس از گذشت چند روز، نیروها دور هم گرد آمدند در حالی که به شدت نگران اما پر امید بودند. در جلسه نظرات مهمی مطرح شد که ناشی از امید و اعتماد به نفس نیروهابود. یکی گفت کار ما درست است شاید کار خارجی‌ها اشکال داشته باشد که ابتدا این حرف با عکس‌العمل مواجه شد و در جواب می‌گفتند آنهایی که صاحب تکنولوژی هستند مگر می‌شود با نیروهای جوان کم تجربه قابل مقایسه باشند و آنها اشتباه کرده باشند. یکی دیگر گفت شاید اشتباهات را به خاطر رد گم کردن و موفق نشدن ایرانی‌ها گذاشتند. یکی دیگر گفت اینها برای کشور جهان سوم از نیروهای مجرب استفاده نمی‌کنند و نیروهای‌شان در این کشورها آموزش می‌بینند و اشتباه از آنها بعید نیست. نهایتا جمع‌بندی شد که اشتباه ممکن است از نقشه‌های خارجی و تکنولوژی باشد که این جمع بندی در زمان خود بی‌نظیر بود اما نشان از قدرت اراده و اعتماد نیروهای جهاد داشت. این تصمیم و جمع‌بندی با شک و تردید و گاهی تمسخر نیروهای قدیمی و مسولان آن صنعت مواجه شد اما مدیر وقت آن صنعت که به کار و روش اعضا جهاد ایمان داشت ضمن تقویت روحیه اعضا جهاد اجازه ادامه کار را به آنها داد و پروژه جدیدی تحت عنوان اصلاح طرح و تکنولوژی موشک آرش کلید خورد.

برنامه‌ریزی ادامه پروژه

فردای آن روز کار با جدیت بیشتری ادامه یافت. چندین سناریو تعریف و همزمان اجرا شد.اولا دقت‌ها بالاتر رفت. همچنین اطلاعات سلاح‌های مشابه بررسی شد. مثلا از دقت هم محور بودن گلوله توپ دریکی دیگر از واحدهای  صنایع نظامی به دقت هم محور بودن  این موشک رسیدیم. مواد اولیه به دقت کنترل شد. سوخت موشک تحت بررسی و تحلیل مجدد قرار گرفت. دقت و زاویه‌ها و روش ساخت پره‌ها مورد تجدیدنظر قرار گرقت. سرجنگی و لوله‌ها مورد تحلیل قرار گرفت. برای عایق برنامه جدا گانه‌ای در نظر گرفته شد. دستگاه تست نهایی و خروجی‌های آن بررسی شد. تست‌های استاتیک تحت کنترل قرار گرفت. تجهیزات کنترلی طراحی و ساخته شد و به همین ترتیب تمام قطعات و مجموعه‌ها تحت بررسی و مهندسی مجدد قرار گرفت و اصلاح لازم بوجود آمد و پس از ۶ ماه کار شبانه روزی محموله هزار تایی تولید و تعداد سی نمونه برای تست انتخاب شد.

تست موفق

 با همت و تلاش ودر شرایطی که این بار دیگر جای هیچ اشتباهی نبود، تمام موشک‌ها بدقت به هدف اصابت کرد و آزمایش‌ها موفق انجام شد. نیروها سر از پا نمی‌شناختند و سجده شکر و نماز شکر بجای آوردند.

ادامه پروژه

بلافاصله پس از تست موفق تولید شروع شد و موشک‌ها مجددا به جبهه ارسال شدند و از نتایج این پروژه تعداد زیادی پروژه دیگر تعریف شد. شور و شعفی در کارخانه بوجود آمد. برنامه‌ریزی برای بازبینی و اصلاح موشک‌های معیوب انبار صورت گرفت و تمامی آنها در مدت سه ماه اصلاح  و به مرزها ارسال شدند. همچنین به منظور ثابت ماندن نتایج این دستاورد، پروژه‌های کنترل کیفی روی مواد و فطعات و مجموعه‌ها و محصول نهایی و اصلاح دانش فنی صورت گرفت. دستاورد مهم دیگر تعریف پروژه‌های پی در پی برای خود کفایی و داخلی کردن مواد اولیه همچون ورق، عایق، پره و ... بود.

 اثبات توانایی واخذ خسارت از شرکت خارجی

یکی از شیرین‌ترین دستاوردهای پروژه اخذ خسارت از طرف خارجی بود. جوانان غیرتمند ایرانی با اثبات توانایی‌های خود و مشخص کردن اشکالات تکنولوژی توانستند از طرف خارجی خسارت بگیرند که  صرف‌نظر از مقدار خسارت، بسیار غرورآفرین بود چرا که درس مهمی هم برای نیروهای داحلی و هم طرف خارجی در پی داشت.  درس برای نیروهای داخلی از این جهت که می‌توان با قدرت ایمان و اراده و کار گروهی وبدون داشتن تجربه فبلی و صرفا بر اساس انتخاب مسیر درست به موفقیت دست یافت و درسی برای طرف خارجی که جوانان ایرانی را دست کم نگیرند ودیگر آنها را تحقیر نکنند.

سایر دستاوردها

دستاورد این تلاش بسیار برای کشور و جهاد بسیار با برکت و بزرگ بود. برای جهاد که از نتایج این پروژه دهها کار دیگر تعریف شدند و جایزه‌های علمی کسب کردند برای کشور.

علاوه برانجام کار مهم نظامی و راه‌اندازی خط تولید و میلیون‌ها دلار صرفه جویی، نتایج آن سالها به پروژه‌های دیگر و حتی صنعت کشور  سرایت کرد و کشور توانست چندین دانش فنی تولید مواد اولیه در صنایع دیگر اشاعه دهد که هم اکنون  نیزمورد استفاده است نظیر تولید ورق‌های خودرو، تولید آلیاژهای خاص خودرو، تولید مواد شیمیایی مخصوص و ... .

این  دستاورد بزرگ جز با تلاش و تسلیم نشدن در برابر مشکلات و به دست نمی‌آمد که ان تنصراله ینصرکم و یثبت اقدامکم.

انتهای پیام