• دوشنبه / ۲۹ مرداد ۱۴۰۳ / ۱۸:۱۷
  • دسته‌بندی: آداب زندگی
  • کد خبر: 1403052920207
  • خبرنگار : 71958

بزرگمرد اقتصاد ملی ایران از نقش‌آفرینی در نهضت نفت تا انقلاب اسلامی

بزرگمرد اقتصاد ملی ایران از نقش‌آفرینی در نهضت نفت تا انقلاب اسلامی

کارخانه‌ای که میرمصطفی عالی نسب پایه‌گذاری کرد هنوز در ایران مشغول به فعالیت است. عالی نسب تنها یک کارخانه‌دار نبود او طرفدار اقتصاد ملی ـ اسلامی بود که هنوز این اقتصاد چاره کار بسیاری از مشکلات کشور است.

به گزارش ایسنا، کارآفرینی یک سبک زندگی است، که در آن خواستن چیزی هنگامی خواستن به حساب می­‌آید که آن را بخواهی و برای آن اقدامی بکنی. و توانستن هنگامی اتفاق می‌­افتد که نمی‌­توانم را فراموش کرده باشی. زندگی که در آن به جز اندیشه هیچ چیز کاملاً در اختیار تو نیست و برای مسلمان ماندن باید هر لحظه ایمانت را تازه گردانی. در زندگی شناخت و توسعه قالب‌های ذهنی اهمیت خاصی دارد و خردمند به کسی گفته می­‌شود که اندیشه خود را به اصرار صحیح نداند و به آنچه که نفسش ( قالب‌های ذهنی‌­اش) برای او می­‌آراید اطمینان نکند، در این زندگی به اشخاصی گفته می­‌شود کارآفرین که دارای اعتماد به نفس بالایی هستند.

هفتاد و یکمین سال‌روز کودتای آمریکایی ۲۸ مرداد (۱۳۳۲) علیه دولت دکتر محمد مصدق ـ نخست وزیر وقت ایران ـ است. میر مصطفی عالی نسب یکی از فعالان اقتصادی اسلامی ـ ملی بود با توجه به نقش اقتصاد ملی در هویت بخشی ایران اسلامی به گوشه‌ای از زندگی ایشان در رابطه با نهضت ملی شدن صنعت نفت می پردازیم.

میر مصطفی عالی نسب در سال ۱۲۹۸ در شهر کاظمین بدنیا آمد، او آموزش‌های اولیه در زمینه اقتصاد، حسابداری و بازرگانی را در مرکز وابسته بازرگانی آلمان گذراند.

عالی نسب سالها بود که به فعالیت اقتصادی اشتغال داشت، با مبارزات مردم برای ملی کردن صنعت نفت به رهبری محمد مصدق همراه شد و با آغاز به کار دولت ملی، میرمصطفی عالی نسب فعالیت‌های عادی خود را متوقف کرد به عضویت شورای ۲۵ نفره مشاوران اقتصادی دولت مصدق درآمد. پس از ملی شدن صنعت نفت تحریم ها علیه ایران آغاز شد تا نفت ایران توان عرضه در بازارهای جهانی را نداشته باشد. در این شرایط مرحوم مصدق به دنبال راهی برای ایجاد تقاضای داخلی برای فروشن نفت بود تا در راه عبور از این مرحله مهم، از بسته شدن لوله های نفت جلوگیری شود. شورای مشاوران اقتصادی مصدق مسئول پیدا کردن صنعتگرانی شدند که بتوانند محصولاتی نفت سوز تولید کنند. چراغ‌های نفتی که آن زمان توسط کمپانی والور انگلستان به ایران می‌آمد با تحریم این کشور دچار مشکل شده بود.

در این شرایط حساس میرمصطفی عالی نسب تصمیم می‌گیرد با سرمایه شخصی خود وارد میدان تولید سماور و اجاق خوراک‌پزی نفتی شود. برند «عالی نسب» که بر روی اولین سماورهای نفتی ایران حک شده است و قدیمی‌ترها آن را به یاد می‌آورند اینگونه خلق شد و تاثیر شگفت‌آوری در بقای صنعت ملی نفت در آن روزها داشت. مردم آن روزها اغلب برای پخت و پز از منقل، اجاق‌های گلی و هیزمی استفاده می‌کردند و تعداد محدودی از چراغ‌های والور انکلستان بهره می‌برند.

این کارخانه که تولیداتش مردم شهر و روستا را با امکانات جدیدی مواجه ساخت، پایه گذار تولید ملی پس از ملی شدن صنعت نفت بود و نماد همدلی دولت و ملت نام گرفت. به واسطه این کار بزرگ، مرحوم محمد مصدق دستور داده بود که دو عدد از سماورهای عالی نسب به صورت نمادین و شبانه‌روزی در مدخل کاخ نخست وزیری (کاخ گلستان فعلی) نصب شود. روایت شده است که مصدق یک نمونه از این سماور در دفتر کار خود قرار داده بود و برای مهمانانش از آن چای می‌ریخت.

به قول فرشاد مومنی آیا مردم ایران می‌دانند که این مرد بزرگ به جرم چنین خدمتی به نهضت ملی مردم ایران از سوی کمپانی والور انگلستان به محکمه فراخوانده شد و او با اطمینان از این که در صورت طرح دعوای کمپانی مزبور در دادگستری دولت کودتا احتمال محکوم شدنش بسیار زیاد است با تلاش استثنایی خود و وکلایش نقطه عطف دیگری در تاریخ مبارزات ضداستعماری این ملت بنا نهاد و با کشاندن این دعوا به دادگاه بین‌المللی لاهه و سرانجام محکوم ساختن کمپانی انگلیسی مرهمی بر دردها و رنج‌های مجاهدان راه عزت و آزادی ایران تدارک دید.

شکل گیری کودتا مسیر عالی نسب را در کسب و کار تغییر داد تا او فعالیت‌های اقتصادی‌اش را همگام با آرمان‌هایش پیش ببرد و تنها به فکر کسب درآمد نباشد. عالی نسب نقل کرده است: «به محض پیروزی کودتاچیان در سال ۱۳۳۲، واکنش شخصی من متوقف ساختن فعالیت تولیدی صنایع عالی نسب در اعتراض به کودتا و کودتاچیان بود.» این تصمیم که مشروعیت کوتاچیان را به چالش می‌کشید، موجب شد تا نخست وزیر دولت کودتا که فردی نظامی به نام سرلشگر زاهدی بود، عالی نسب را اظهار کرد و با تهدید و توهین او را مورد بازجویی قرار داد. عالی نسب چنین روایت کرده است: «مضمون محوری بازجویی‌های زاهدی اعتراض به این مسئله بود که تو در دولت مصدق دست به چنین کار بزرگی زده‌ای و حال که سلطنت اعلیحضرت تثبیت شده است، آن را متوقف کرده‌ای؟ وقتی من در واکنش به پرخاش‌ها و توهین‌های او با نهایت خونسردی پاسخ دادم که آری چراکه آ ن زمان من به آینده ایران خوشبین بودم و اکنون دیگر نیستم، نعره‌های تهدیدبار و توهین‌آمیز سرلشگر کودتاچی به اوج رسید.»

بعدها عالی نسب به توصیه مرحوم آیت‌ا... سیدرضا زنجانی و مرحوم آیت ا... سید محمود طالقانی کارخانه خود را راه انداخت. 

عالی نسب پس از انقلاب اسلامی پست‌های مهمی را برعهده گرفت از جمله فعالیت‌های او در سال‌های ۱۳۵۸/۱۳۵۹‌ عضویت شورای طرح انقلاب اسلامی، شورای اقتصاد، شورای پول و اعتبار، مشاور اقتصادی نخست‌وزیر و رئیس‌جمهور، عضویت در هیئت موسس سازمان صنایع ملی، تاسیس و ریاست شورای صادرات غیر نفتی، راه‌اندازی مجدد مجتمع مس سرچشمه و مجتمع فولاد اهواز و مدیرعامل کارخانه ایران ناسیونال بود.

عالی نسب در دولت رهبر انقلاب نقش مهمی در تعیین سیاست‌های اقتصادی داشت. و پس از آغاز دولت حجت الاسلام هاشمی رفسنجانی از قدرت کناره‌گیری کرد و مسئولیتی برعهده نداشت. همچنین او از خیرین بزرگ است که چند بیمارستان تامین اجتماعی بنا کرده است. میرمصطفی سرانجام در هفت تیر سال ۱۳۸۴ درگذشت.

انتهای پیام

  • در زمینه انتشار نظرات مخاطبان رعایت چند مورد ضروری است:
  • -لطفا نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.
  • -«ایسنا» مجاز به ویرایش ادبی نظرات مخاطبان است.
  • - ایسنا از انتشار نظراتی که حاوی مطالب کذب، توهین یا بی‌احترامی به اشخاص، قومیت‌ها، عقاید دیگران، موارد مغایر با قوانین کشور و آموزه‌های دین مبین اسلام باشد معذور است.
  • - نظرات پس از تأیید مدیر بخش مربوطه منتشر می‌شود.

نظرات

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
لطفا عدد مقابل را در جعبه متن وارد کنید
captcha