به گزارش ایسنا، شاید همه انسان‌ها فرض بر این مدت گرفته‌اند که زندگی شادی داشته باشد. اما چرا برخی از انسان‌ها به شادی دست یافته‌اند. برخی از انسان‌ها شکست می‌خورند و همیشه بد هستند و حال دل آن‌ها بد است. اما واقعاً تعریف صحیح شادی چیست؟ چرا برخی از افراد نسبت به دیگران شادتر هستند؟

در تعریفی ساده، شادی را می‌توان برداشت و حس خوب نسبت زندگی تعریف کرد. اما پرسش اینجاست که این حس خوب از کجا نشات می‌گیرد و چه چیزی آن را به وجود می‌آورد؟ افراد زیادی پول را شادی آفرین می‌دانند، گروهی دیگر موفقیت را در رسیدن به شادی اثرگذار دانسته و برخی نیز بر این باورند که شادی به خود فرد بستگی دارد و نحوه‌ی تفکر و نگرش او به زندگی در این مورد موثر است. واقعا شادی چیست؟

شادی چیست؟

شادی، شادمانی، خوشحالی یک حالت روانی است که در آن فرد احساس عشق، لذت، خوشبختی یا در بیان ساده‌تر شادبودن می‌کند. مسائل مختلفی بر میزان شاد بودن و شادی افراد در ابعاد مختلف زندگی فردی و اجتماعی آن‌ها اثرگذار است.

تحقیقات نشان می‌دهد، شادی در واقع مجموعه‌ای از دو احساس درونی (احساس رضایت) و (کیفیت احساسات) را دربر می‌گیرد که هر دوی آن‌ها در نهایت منجر به احساس شادی می‌شوند و هردو پدیده‌های نسبتاً پایداری در زندگی هر فرد هستند.

بنابراین مطابق تعریف شادی و نشاط، از حالت‌های درونی انسان است که نمودهای بیرونی هم دارد. این حالت، محصول و معلول نوعی آگاهی از تحقق اهداف و آرزوهاست و زمانی ایجاد می‌شود که انسان به یکی از اهداف و آرزوهای خود دست یابد یا این که احتمال تحقق آن را بالا بداند.

شادی و نشاط، از حس رضایتمندی و پیروزی به دست می‌آید و وقتی انسان به هدف خود نمی‌رسد یا آرزوی خود را بر باد رفته می‌بیند، حالت غم و اندوه بر او چیره می شود. یعنی حزن و اندوه حالتی است که از حس نارضایتی و شکست به دست می‌آید.

شادی در قرآن

قرآن کریم، واژه‌های «سرور و فرح» را هم برای سرورهای ممدوح به کار برده است و هم برای فرح‌های مذموم. در سوره انشقاق آمده است: «اما کسی که نامه اعمالش به دست راستش داده شود… خوشحال به سوی خانواده اش بازمی گردد؛ و اما کسی که نامه اعمالش به پشت سرش داده شود… در شعله‌های سوزان آتش می‌سوزد. چرا که او در میان خانواده‌اش پیوسته (از کفر و گناه خود) مسرور بود.»

در آیه ۷۶ سوره قصص می‌خوانیم: «[به خاطر آورید] هنگامی را که قومش به او گفتند: این همه از سر غرور شادی مکن، که خداوند شادی‌کنندگان مغرور را دوست نمی دارد.» اما در آیه ۵۸ سوره یونس، همین واژه به معنای مثبت به کار برده شده است.

شادی و نشاط، عموما حالت آنی و مقطعی دارد و در صورتی می‌تواند ارزش پایدارتری داشته باشد که به رضامندی و در نتیجه شادکامی و خوشبختی منجر شود. شادی و نشاط‌هایی که خوشبختی و سعادت و کمال ما را به خطر می اندازند نه تنها ارزشمند نیستند که باید از آن‌ها پرهیز کرد. امام علی (علیه السلام) می‌فرماید: «بسا لذت‌هایی فوری که اندوهی طولانی به ارمغان می‌آورند.»

از سوی دیگر، شاد بودن و با شادی و نشاط زیستن، یکی از خواسته‌های فطری انسان است. به همین دلیل خدای متعال، یکی از پاداش‌های اخروی مومنان و یکی از نعمت‌های اهل بهشت را شاد بودن و دوری از غم و اندوه می‌داند.(فاطر، ۳۴ و ۳۵)

در مقابل، از جمله عذاب‌های اخروی که برای بدکاران در نظر گرفته شده است، غمگین بودن و داشتن چهره‌های عبوس و قیافه‌های غم زده است.(زمر، ۶۰)

انسان فطرتا دوست دارد شادی و نشاط پایدار و با دوامی داشته باشد. امام علی (علیه السلام) در خطبه متقین (خطبه ۱۹۳)، یکی از ویژگی‌های انسان‌های پارسا را شادی و نشاط دائمی می‌داند. هر چه دوام شادی بیشتر باشد، دوست داشتنی‌تر و خواستنی‌تر است.

جایگاه شادی و نشاط در سبک زندگی اسلامی

از دیگر منابعی غیر قرآنی که می‌توان به عنوان راهنما از آن بهره برد شادی و نشاط در نظر ائمه اطهار (علیهم السلام) است که اهتمام ویژه‌ای به مسئله شادی و نشاط داشته‌اند و سعی کرده‌اند در چارچوب سبک زندگی اسلامی، حدود شادی و نشاط ممدوح را مشخص کنند. در حدیثی از امام موسی کاظم (علیه السلام) چنین می‌خوانیم:

«تلاش کنید اوقات خود را چهار قسمت کنید: قسمتی از آن برای مناجات با خدا اختصاص دهید و بخشی از آن را برای امور زندگی و معاش خود در نظر بگیرید و بخشی دیگر را برای گفت‌وگو با برادران و افراد مورد اعتماد صرف کنید؛ افرادی که عیب‌هایتان را به شما می‌شناسانند و صادقانه با شما برخورد می کنند و قسمتی از اوقات خود را برای بهره‌برداری از لذت‌های حلال اختصاص دهید و بدانید که با این بخش چهارم است که می‌توانید سایر فعالیت‌های خود را نیز انجام دهید.»

بنابراین می‌توان پی به این نکته برد که اسلام نه تنها با شادی و نشاط مخالف نیست بلکه بهره‌مندی از شادی‌های مشروع را امری لازم برای انسان می‌داند. امام علی (علیه السلام) توصیه می‌کند به هنگام شادی از شادی‌ها و سرورهای مشروع بهره‌مند شوید: «وقتی روز شادی در اختیار تو قرار گرفت از آن دوری نکن چرا که وقتی در دست روز اندوه قرار بگیری از تو صرف نظر نخواهد کرد.»

ایجاد شادی و نشاط در دل برادران مومن

اسلام نه تنها مسلمان را به شادی دعوت می کند بلکه مسلمان را دعوت می کند برای شادی برادر مسلمان خود تلاش کند. پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند: «به درستی که شاد کردن مومنان، دوست داشتنی ترین کارها در نزد خدای متعال است.»

امام رضا (علیه السلام) می فرماید: «به درستی که بعد از انجام واجبات، هیچ کاری در نزد خدای عزوجل برتر از شاد کردن مومن نیست.» امام صادق (علیه السلام) فرمودند: «گمان نکنید وقتی مومنی را شاد می‌کنید فقط او را شاد کرده‌اید بلکه به خدا سوگند ما را شاد کرده‌اید بلکه بالاتر، به خدا سوگند که رسول خدا را شاد کرده‌اید.»

در روایتی از امام حسین (علیه السلام) چنین می‌خوانیم: «برترین کارها بعد از نماز، شاد کردن قلب مومن با اموری است که گناهی در آن‌ها نباشد.» امام سجاد (علیه السلام) می فرماید: «از شادی و نشاط به وسیله گناه پرهیز کن زیرا شادی به گناه بزرگتر از ارتکاب آن است.»

انتهای پیام