هانا پولاک فیلمساز لهستانی و یکی از چهره‌های برجسته سینمای مستند است که در هفدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم مستند ایران «سینماحقیقت حضور دارد و درباره سفر خود و تأثیر عمیق فیلم‌های مستند صحبت کرد.

هانا پولاک که فارغ التحصیل مدرسه فیلم مسکو است در گفت‌وگو با ایسنا، درباره انتقال خود از حرفه بازیگری به تبدیل شدن به یک مستندساز و مدافع افراد بی صدا گفت: فیلم من نامزد اسکار شد، فیلمی که درباره بچه ها بود، «بچه های لنینگرادسکی». جوایز زیادی دریافت کرد و به جشنواره‌های فیلم در سراسر جهان رفت.

وقتی از پولاک در مورد انگیزه او برای تبدیل شدن به یک مستندساز سوال شد، بر ماهیت چند وجهی انگیزه خود اشاره کرد. در حالی که انگیزه اولیه روشن کردن وضعیت اسفبار کودکان و بشریت بود، او همچنین از تأثیرات هنری، از جمله تحصیل زیر نظر سینماگران مشهور روسی، الهام گرفت.

او با تاکید بر لزوم پرداختن به موضوعات مهم، با ظرافت و نگاه هنری، گفت: هنر، نقشی حیاتی در ساخت فیلم مستند دارد.

این سینماگر لهستانی با تحسین سینمای ایران، قدرت و زیبایی نهفته در فیلم های ایرانی را ستود. او زنده‌یاد عباس کیارستمی را به عنوان یک فیلمساز چیره دست ستود و به شهرت جهانی سینمای ایران اشاره کرد. پولاک علیرغم دسترسی محدود به فیلم های ایرانی در غرب، بر عشق خود به سینمای ایران و تأثیر قابل توجه آن در صحنه جهانی تاکید کرد.

او سپس با اشاره به قدرت مستند در انتقال داستان‌های گفته نشده، درباره تجربه دست اول خود در روسیه پس از شوروی صحبت کرد، زمانیکه شاهد مبارزات افراد آواره در دوران تحولات اجتماعی بود. او در این‌باره تاکید کرد: من هرگز به افرادی که با آنها کار می‌کنم به عنوان قربانی نگاه نمی‌کنم، حتی اگر قربانی باشند، بلکه به عنوان الگو هستنند.

این مستندساز ادامه می‌دهد: در ساخت یک فیلم، شما می‌توانید بر سرنوشت جامعه یا مردم تاثیر بگذارید. ممکن است کمک‌هایی به این افراد داده شود، یا حتی رابطه شخصی شما با این قهرمان خاص می‌تواند زندگی این فرد را به سمت بهتر شدن تغییر دهد.

او البته بر تأثیر گسترده‌تر فیلم‌سازی مستند و مسئولیت فیلمسازان برای پیشی گرفتن از تغییرات اجتماعی، ارائه هشدارها، دیدگاه‌ها و گاهی راه‌حل‌ها تاکید کرد.

در جشنواره سینماحقیقت، هانا پولاک کارگاه آموزشی با محور اخلاق در سینمای مستند را برگزار کرد. این کارگاه به بررسی ملاحظات اخلاقی مشاهده وقایع، حضور دوربین و تعامل با سوژه ها پرداخت. پولاک بر اهمیت انسانی بودن با قهرمانان داستان و رعایت انصاف در به تصویر کشیدن زندگی آنها تاکید کرد، حتی اگر به معنای اتخاذ تصمیمات اخلاقی سخت در طول فیلمبرداری و تدوین باشد.

این کارگاه به بررسی افکار پولاک در مورد نقش مستند در درگیری های جهانی کنونی، مانند جنگ روسیه و اوکراین و وضعیت غزه پرداخت. پولاک با اشاره از تجربیات خود در مناطق جنگی، بر مداخلات غیرنظامی تاکید کرد و بر لزوم به چالش کشیدن تصمیمات سیاسی که منجر به جنگ می شود توسط افراد تاکید کرد. او در این‌باره گفت:  ما باید کسانی را که در قدرت هستند مجبور کنیم پشت میز بنشینند و در مورد موضوع صلح گفت‌وگو کنند. مداخله غیرنظامی واقعاً لازم است.

او نسبت به دستکاری و تبلیغات رسانه‌ای غرب در دنیای امروز ابراز نگرانی کرد و بر نقش مستند در مقابله با روایت های مغرضانه تاکید کرد. پولاک همچنین خواستار به رسمیت شناختن دسته جمعی این موضوع شد که جنگ‌های خاص به نفع مردم نیست و از فیلمسازان و جامعه جهانی خواست تا در برابر چنین درگیری‌ها بایستند.

پولاک در پایان بار دیگر بر نقش مستند در ایجاد تغییرات مثبت تاکید کرد. او فیلمسازان را تشویق کرد که در گفتن حقیقت شجاع باشند، حتی اگر وضعیت موجود را به چالش بکشد و در این‌باره گفت:  ما هرگز نباید فکر کنیم که درمانده هستیم، هرگز امید خود را از دست ندهیم، و هرگز این باور را از دست ندهیم که می‌توانیم به رفاه همه انسان های دیگر کمک کنیم.

انتهای یپام