محمد مبارکی سه‌شنبه، ۱۴ آذر در همایش روز علوم اجتماعی در دانشگاه بوعلی‌سینا، با اشاره به اینکه امروزه ما با دو مشکل در حوزه علم به معنای عام و علم اجتماعی به معنای خاص مواجه هستیم، اظهار کرد: اگر علم به معنای عام و علوم اجتماعی به معنای خاص بخواهد پیشرفت کند باید در هر دو حوزه فعالیت داشته باشیم.
وی بیان کرد: در سیستم دانشگاه دو نوع آموزش شامل آموزش رسمی و آموزش غیررسمی داریم که آموزش رسمی همان واحدها و کلاس هایی است که راه خود را به صورت رسمی طی می کند اما آموزش غیر رسمی بحث اجتماع علمی است که تا وقتی ما اجتماع علمی را به ویژه در حوزه علوم اجتماعی در دانشگاه فعال نکنیم نمی‌توانیم انتظار رشد و شکل گیری اجتماع علمی را داشته باشیم.
مبارکی مطرح کرد: اجتماع علمی تعاملات متقابل و نشست ها و نقدها و توصیه های اندیشه ورزی و تعاملات غیررسمی بوده که فضای دانشگاه را پویا کرده و موجب می شود دانشگاه با دبیرستان یکسان نباشد.
وی افزود: ما با فعالیت های علمی فعال می‌توانیم اخلاق حرفه‌ای که در دانشگاه مورد غفلت واقع شده و روز به روز در حال کمرنگ تر شدن است را در افراد نهادینه سازیم و از طریق اجتماعات علمی اخلاق را نهادینه سازی کنیم.
مبارکی با بیان اینکه عوامل بیرونی از جمله نظام سیاسی باید بتواند امنیت لازم را برای تمامی کنشگران ایجاد کند و پشتیبانی اقتصادی و مالی خود را داشته باشد تا دانشگاه بتواند با جامعه ارتباط بگیرد، تصریح کرد: اگر ما روی این دو قضیه عوامل بیرونی و درونی متمرکز شویم می‌توانیم از این دو طریق اندیشه ورزی داشته باشیم ضمن اینکه ما تمام تلاشمان را در انجمن جامعه شناسی می‌کنیم که هر دو را به بهترین وجه انجام دهیم تا حداقل یک قدم به سمت وضعیت بهتر برداریم.
وی در ادامه با اشاره به چرایی برگزاری روز علوم اجتماعی اظهار کرد: علوم اجتماعی عام، از زمانی که انسان زندگی خود را شروع کرده وجود داشته، انسان همواره درباره مسائل پیرامون خود به اندیشه‌ورزی پرداخته است.
مبارکی بیان کرد: نمی‌توان کتمان کرد که علوم اجتماعی عام از ابتدای زندگی بشر وجود داشته است اما اندیشه اجتماعی و جامعه شناسی به معنای خاص و علنی و روشمندانه در اروپا در قرن های ۱۹ به بعد بوده و به کمک آن، این علم شکل گرفته است.
وی با اشاره به اینکه برای شکل گیری این علم در اروپا دو عامل تأثیرگذار بوده است، خاطرنشان کرد: یکی از عوامل مؤثر شکل گیری این علم شرایط و ساختارهای زمینه ای رخ داده در اروپا و آمریکا شامل تحولات انقلاب صنعتی، مذهبی، روشنفکری، شهرنشینی و انقلابات سیاسی و مجموعه دوم نیروهای عاملیتی و فکری فردی و جمعی از قبیل جامعه شناسی فرانسوی، بریتانیایی و ایتالیایی و مکاتب مختلف تأثیرگذار است که موجب شکل گیری علم جامعه شناسی و توسعه آن می‌شود.
دبیر انجمن جامعه‌شناسی شعبه همدان ادامه داد: بعد از سال های ۱۹۶۰ این علم نوپا شاخ و برگ پیدا کرده و در حوزه های مختلف سعی به نظریه پردازی می‌کند.
وی با اشاره به اینکه در ایران شرایط کمی متفاوت بوده و آن نیروهای عاملیتی بسیار برجسته هستند و حالت وارداتی دارند و از درون شکل نگرفتند، گفت: نخستین‌بار در سال ۱۳۱۳ در دانشکده ادبیات دانشگاه تهران علمی به عنوان علم الاجتماع توسط آلن هاوس آلمانی تدریس می‌شود اما بعد از آن در سال ۱۳۱۹ دکتر غلامحسین صدیقی دکترای فارغ التحصیل دانشگاه فرانسه علم الاجتماع را شاخ و برگ داده و تدریس را به صورت سیستماتیک و روشمند این علم را در ایران پایه گذاری می کند.
وی ادامه داد: در سال ۱۳۲۲ دکتر یحیی مهدوی دانش آموخته فلسفه سعی می‌کند نخستین کتاب جامعه شناسی در حوزه علم الاجتماع را تألیف و معنای جامعه و شناختن امر اجتماعی را برای جامعه در این کتاب تبیین کند.
مبارکی خاطرنشان کرد: بعد از آن افرادی به صورت تیمی و جمعی در سال ۱۳۳۷ با شکل گیری مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی در دانشکده ادبیات دانشگاه تهران این رشته را به صورت تیمی و گروهی شروع می‌کنند و شاهد هستیم جامعه شناسی در دهه ۴۰ و ۵۰ در کشور ایران به پیشرفت بسیاری دست پیدا کرده است.
دبیر انجمن جامعه شناسی شعبه همدان افزود: از دهه ۶۰ به بعد شاهد هستیم این رشته در دانشگاه‌های تهران و بعد از آن در دانشگاه‌های سراسر ایران به صورت ویژه پایه‌گذاری می‌شود.
وی بیان کرد: صاحب نظران و پیشکسوتان اوایل دهه ۷۰ به این نتیجه می‌رسند که اگر می‌خواهیم تبادلات گرمی بین کنشگران اجتماعی و افراد در حوزه علوم اجتماعی به گونه عام شکل بگیرد، باید انجمن جامعه شناسی شکل بگیرد.
مبارکی گفت: به علت تلاش های این افراد در دهه ۸۰ ما شاهد هستیم انجمن جامعه شناسی چهار و یا پنج سال متوالی انجمن برتر علمی در سطح کشور شناخته می شود.
وی اظهار کرد: برای دور هم جمع شدن هر ساله کنشگران اجتماعی و علوم اجتماعی و هویت بخشی و یادآوری در سال ۱۳۹۳ زمزمه روز علوم اجتماعی مطرح و پیشنهاد شد که ۱۲ آذر هر سال سالروز دکتر غلامحسین صدیقی بنیانگذار علوم اجتماعی در ایران به عنوان روز علوم اجتماعی نامگذاری شود.
مبارکی مطرح کرد: نخستین‌بار این مراسم در سال ۱۳۹۳ در دانشگاه علامه طباطبایی برگزار شد و در سطح دانشگاهی در سال ۱۳۹۴ این برنامه را دانشگاه شهید بهشتی ادامه داد و در سال ۹۵ دانشگاه بوعلی در این امر ورود جدی داشت.
وی افزود: دانشجویان دانشگاه بوعلی از طرف انجمن علوم اجتماعی با کمک اساتید گروه این دانشگاه علاوه بر روز علوم اجتماعی بحث دبیرخانه علوم اجتماعی را هم مطرح می‌کنند و این دبیرخانه توسط هیأت امنای وقت دانشگاه تصویب و به صورت رسمی روز علوم اجتماعی نهادینه می‌شود و حتی پیشنهاد می‌کنند این روز در تقویم ملی ثبت شود.
دبیر انجمن جامعه شناسی شعبه همدان تصریح کرد: در سال ۱۳۹۶ دانشگاه یزد این طرح را بر عهده می‌گیرد و با نظارت دانشگاه بوعلی قرار می‌شود که این روز و برنامه‌ای که اجرا می‌کند با مدیریت دانشگاه بوعلی انجام شود. بنابراین در سال ۱۳۹۷ دانشگاه یزد این طرح را ادامه داده و این طرح به عنوان ثبت جهانی شهر یزد و با تجلیل از دکتر حلبی برگزار می‌شود.
وی با اشاره به اینکه در سال ۱۳۹۷ دانشگاه خوازرمی با عنوان علوم اجتماعی و چالش های آن و درسال ۱۳۹۸ دانشگاه مدنی آذربایجان این مراسم را برگزار کردند، گفت: در سال ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ انجمن جامعه شناسی و دبیرخانه دائمی این روز را به صورت مجازی برگزار کرد و در سال ۱۴۰۱ به علت ملتهب بودن جو با مشورت اساتید تصمیم گرفته شد این مراسم برگزار نشود.
مبارکی اضافه کرد: در سال جاری این طرح توسط دبیرخانه دائمی و انجمن جامعه شناسی برگزار شد و محوریت این برنامه برای شکل گیری همبستگی گفت و گوی بین نسلی جامعه شناسان بود. در این گفت و گو سه نسل شامل پیشکسوتان، فارغ التحصیلان و دانشجویان از مقاطع مختلف در کنار هم قرار گرفتند.
وی ادامه داد: در این رابطه سعی کردیم در این روز از سه نسل دعوت شود و برنامه ما هم ترکیبی از سه مجموعه این افراد باشد و در این برنامه به موضوعات علوم اجتماعی و دستاورد و چالش های آن پرداخته شد.
معاون آموزشی دانشکده اقتصاد و علوم اجتماعی دانشگاه بوعلی سینا هم گفت: همایش روز علوم اجتماعی به ابتکار دانشگاه بوعلی سینا و گروه علوم اجتماعی دانشگاه بوعلی سینا طی هفت و یا هشت سال اخیر در حال برگزاری است.
دکتر افشین افضلی اظهار کرد: گفته می‌شود این روز و این مراسم نخستین‌بار در دانشگاه بوعلی سینا برگزار و دبیرخانه آن در دانشگاه بوعلی سینا مستقر شده که مایه مباهات این دانشگاه و استان است.
وی با بیان اینکه جوامعی که امروز در حوزه‌های مختلف اقتصادی، صنعتی و مهندسی پیشرفت کرده‌اند، پایه پیشرفت آنها در حل مسائل جامعه خود بوده است، تصریح کرد: زمانی که اتفاق های خوب در حوزه جامعه شناسی و علوم اجتماعی نیفتد خیلی از مسائل ما لاینحل خواهد ماند. با نگاه به مسائل ترافیکی چهارراه سعیدیه درمی‌یابیم مشکلاتی در حوزه جامعه شناسی و علوم اجتماعی وجود دارد.
افضلی با تأکید بر اینکه اگر راه حلی برای حل مسائل داده شود بسیاری از این مسائل در حوزه اقتصاد و صنعت حل خواهد شد و این اهمیت رشته علوم اجتماعی را می‌رساند، یادآور شد: بسیاری از مسائل ما در دست فارغ‌التحصیلان پرتوان این رشته قابل حل خواهد بود.
انتهای پیام
نظرات