نیزارها تصفیه‌خانه‌های طبیعت به‌شمار می‌روند و بسیاری از آلاینده‌ها را تغییر می‌دهند و تبدیل به محصولاتی بی‌ضرر می‌کنند. از سوی دیگر، نقش بسیار مهمی در جلوگیری از فرسایش خاک یا وقوع حوادث طبیعی مانند سیل دارند. این درحالی است که در برخی بخش‌های خراسان شمالی حال نیزارها خوب نیست و سودجویان برای کسب سود بیشتر، نیزارها را به آتش می‌کشند و گونه‌های زیادی از حیات وحش را بی‌خانمان می‌کنند.
نقش مهم نیزارها در حفاظت پایدار خاک
کشمیری، رئیس انجمن جمعیت دوست‌داران طبیعت سبز کره زمین در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، با اشاره به اینکه نیزارها در حفاظت پایدار خاک نقش مهمی دارند، اظهار کرد: این مجموعه طبیعی محل مناسبی برای لانه‌گذاری و جوجه‌آوری تعدادی از پرندگان و خزندگان است و نقش ارزنده‌ای در جذب حشرات دارد. به علاوه، این محیط‌ها نقش ارزنده‌ای در تامین خوراک برخی حیوانات دارند.
وی ادامه داد: زمانی که نیزارها به مرحله محصول‌دهی می‌رسند، می‌توان از محصولات آنها در بخش‌هایی مانند تولید صنایع دستی استفاده کرد؛ اما متاسفانه خشکسالی، برداشت بی‌رویه از نیزارها و تغییر کاربری اراضی و تجاوز به حریم رودخانه‌ها موجب شده تا بخش‌هایی از این مجموعه‌های بزرگ نابود شود.
نابودی نیزارها یکی از دلایل وقوع سیل در استان
غلامرضا پور فتح‌الله، یکی از اعضای این انجمن نیز در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، با تاکید بر اینکه نیزارها برای جلوگیری از تخریب اراضی مجاور اهمیت دارند، اظهار کرد: نیزارها سپر بلای اراضی مجاور کشاورزی‌اند؛ اما متاسفانه برخی افراد برای افزایش سطوح زیر کشت کشاورزی خود یا سایر مصارف، اقدام به نابودی آنها کرده‌اند.
وی بیان کرد: نیزارها سدی در مقابل طغیان رودخانه‌ها هستند و از وقوع سیل جلوگیری می‌کنند و یکی از دلایل وقوع سیل در سال‌های اخیر در حاشیه رودخانه، قطع نیزارها بوده است.
محل استتار برخی گونه‌های حیوانی از بین رفته است
پور فتح الله با اشاره به اینکه نیزارها یکی از مهمترین زیستگاه‌های تعدادی از پرندگان هستند، بیان کرد: قرقاول یکی از مهمترین گونه‌ها در این استان است که در میان نیزارها زندگی و تخم‌گذاری می‌کند. در سال‌های اخیر، زیستگاه‌های این پرنده در این استان در بسیاری از مناطق از بین رفته و این پرنده اکنون در این استان در معرض انقراض است.
وی افزود: قرقاول پرنده‌ای است که قدرت پرواز زیادی ندارد، در نتیجه در میان نیزارها استتار و خود را از عوامل خطرزا مخفی می‌کند، جثه بزرگ قرقاول و نبود مکانی برای استتار موجب شده تا به راحتی مورد حمله شکارچیان قرار گیرد. از سوی دیگر، این پرنده‌ها محل امنی برای تخم‌گذاری ندارند و با از بین رفتن نیزارها، تخم‌های آنها توسط حیواناتی مانند روباه، گربه وحشی و شغال خورده می‌شود.
عضو انجمن جمعیت دوست‌داران طبیعت سبز کره زمین افزود: در گذشته، این گونه از پرنده به‌وفور در نی‌زارهای حاشیه رودخانه اترک دیده می‌شد، اما اکنون بسیاری از بخش‌های آن از بین رفته است.
تغییر کاربری اراضی مهمترین تهدید برای حیات وحش استان
محمد تقدیسی، رئیس اداره حفاظت و مدیریت حیات وحش اداره کل محیط زیست خراسان شمالی نیز در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا گفت: نیزارها در حاشیه رودخانه اترک و تالاب آق قشلاق چند سالی است که توسط سودجویان آتش زده می‌شوند.
وی افزود: در اطراف این نیزارها، زمین‌های کشاورزی وجود دارد که گاهی آتش ایجادشده برای از بین بردن بقایای گیاهی به نیزارها سرایت می‌کند یا کشاورزان عمداً آنها را آتش می‌زنند تا به مساحت زمین‌های کشاورزی خود اضافه کنند.
وی ادامه داد: در مجموع، تغییر کاربری اراضی مهمترین خطری است که در حال حاضر زیستگاه‌های حیات وحش را تهدید می‌کند. از سوی دیگر، برداشت بی‌رویه آب از رودخانه‌ها با چاه‌های غیرمجاز از دیگر خطرهایی است که گونه‌های آبزی و پرندگان را تهدید می‌کند.
تقدیسی با اشاره به اینکه گونه‌های کنار آبزی مانند بوتیمار، سهره سینه سرخ، چنگر معمولی و گنجشک‌سانان در نی‌زارهای حاشیه رودخانه اترک زندگی می‌کنند، تصریح کرد: از آنجایی که این مناطق تحت نظارت محیط زیست نیستند، این اداره کل نمی‌تواند مداخله زیادی انجام دهد؛ اما در این میان، تالاب آق قشلاق وجود دارد که در صورت به ثبت رسیدن در آثار ملی می‌توان نظارت و پایش‌ها را بیشتر و قوانین بازدارنده را در آن محل انجام داد. برای ثبت این تالاب پیگیری‌ها در حال انجام است.
وی گفت: ثبت ملی تالاب آق قشلاق کمک زیادی می‌کند تا یک اکوسیستم در آنجا ایجاد و گونه‌های آبزی و پرنده‌ها در کنار یکدیگر زندگی کنند.
رئیس اداره حفاظت و مدیریت حیات وحش اداره کل محیط زیست خراسان شمالی اضافه کرد: ثبت شدن این تالاب کمک زیادی به جلوگیری از ایجاد آلودگی گرد و غبار در منطقه می‌کند.
انتهای پیام
نظرات