به گزارش ایسنا، ۲۳ مهرماه مصادف با روز جهانی نابینایان است. روز چهره‌هایی مانند رودکی، غلامحسین بنان، نورعلی برومند، حسین یاوری، فرود گرگین‌پور، محمد احمدزاده، علی‌اکبر دودانگه و پری زنگنه که با وجود عدم توانایی دیدن نام خود را در موسیقی ایران ثبت کرده‌اند. حتی پری زنگنه برای اولین بار نام ۴۸ شخصیت نابینا را با تیتر «نام‌آوران نابینای ایران» در کتاب آن سوی تاریکی (صفحه ۳۲۹ تا ۳۴۵) منتشر کرد.

حقیقت این است که ناتوانی جسمی نمی‌تواند مانع رسیدن انسان‌ها به عشق و علاقه‌شان شود و همین ماجرا مصداقی است برای ضرب‌المثل «خواستن، توانستن است». هنوز هم موسیقیدان‌های نابینا در جهان در حال ظهور هستند، کافی است نگاهی به خروجی‌های برنامه‌های استعدادیابی داشته باشیم تا با یکی از جدیدترین استعدادها یعنی «کودی لی» خواننده و نوازنده پیانوی نابینا آشنا شویم.

اکنون که روز جهانی نابینایان فرا رسیده است، ۱۰ نفر از برترین هنرمندان موسیقی ایران و جهان که توانایی دیدن ندارند را معرفی خواهیم کرد.

پری زنگنه

اگر بخواهیم درباره یکی از مشاهیر نابینای ایرانی که سال‌های سال تلاش کرد تا درباره نابینایان روشنگری کند و جامعه را با آنها آشنا کند، صحبت کنیم، می‌توانیم به پری زنگنه اشاره کنیم؛ فردی که خود می‌گوید: «مسئله نابینایان بحث وجدانی و پراهمیت زندگی من است و همیشه در کنار همه ابعاد زندگی خودم آن را داشته‌ام».

پری زنگنه از کودکی صدای خوشی داشت و اولین درس‌های آواز را نزد استادان ایرانی فرا گرفت. او در کنسرواتوار عالی موسیقی تهران این درس‌ها را ادامه داده و در کشورهای اتریش آلمان و ایتالیا مطالعات و دانش‌پژوهی را به کمال رساند. صدای استثنایی با بعد وسیع، او را قادر به خواندن هر اثری کرده است. از این رو مجموعه‌های آوازی او نه تنها آثار سنگین کلاسیک را در برمی‌گیرد؛ بلکه ترانه‌های شیرین و عطرآگین فولکلور و ترانه‌های زیبا و ساده کودکانه را نیز شامل می‌شود.

پری زنگنه هنرمندی است که در عنفوان جوانی، آن هم در ۲۷ سالگی به علت تصادف ماشین نابینایی خود را از دست داد اما همین امر بعدها بهانه‌ای شد تا این هنرمند توانای موسیقی ایران، خدمات ارزنده‌ای به جامعه نابینایان داشته باشد؛ خدماتی از جمله نوشتن کتاب درباره نابینایان تا رویدادهای خیریه.

این خواننده درباره نگاه جامعه به نابینایان و این عارضه جسمی گفته است: «نظر من این است که نابینایان به ظاهر نابینا هستند ولی واقعا این جامعه است که در مقابل آنها نابیناست. چون چیزی راجع به نابینایی نمی‌دانند و این شد که در کتاب «آنسوی تاریکی» اطلاعاتی درباره نابینایان دادم تا آگاه باشند؛ بلکه محدودیت نابینایان آسان شود و از بین برود. البته من امیدوارم نابینایی از انسان‌ها رخت بربندد ولی می‌دانیم که چنین چیزی محال است و چنین عضو زیبا، حساس و بدون پوشش همیشه در معرض خطر است و این‌گونه نیست که به زمان یا عده محدودی ختم شود. خود من در ۲۷ سالگی در یک تصادف که شیشه‌های غیر استاندارد اتومبیل شکست و در چشمانم رفت، نابینا شدم.»

غلامحسین بنان

بنان از تیزهوش‌ترین آوازخوانان ایرانی بوده است. او با درک درستی از زمانه خویش پا به عرصه هنرنمایی در آواز و تصنیف‌خوانی می‌گذارد اما بنان پیش از آن به شدت شاگردی کرده و سیر و سلوکی سخت را پشت سر گذاشته است. بنان در خانواده‌ای هنرمند رشد می‌کند و خودش هم پیانو می‌نوازد. در ادامه کسانی مثل کلنل علینقی وزیری نیز که عزمی جدی برای به روز کردن موسیقی ایرانی دارند، سر راهش قرار می‌گیرند.

بنان شاید تحت تأثیر وزیری و البته با توجه به هوش و قریحه والای خودش به ضرورت خواندنی دیگرگونه در روزگار جدید پی می‌برد و وجه جدیدی همچون بم‌خوانی را وارد آواز و تصنیف ایرانی می‌کند.

زندگی غلامحسین بنان تحت تاثیر یک حادثه قرار گرفت. او در ۲۷ دی ۱۳۳۶ به همراه دو نفر از دوستانش در راه بازگشت از یک میهمانی به سمت خانه بوده که ناگهان در حوالی کاروانسرای سنگی یک تانکر نفتکش فاقد چراغ ایمنی عقب و پوشیده از گل و لای در مقابلش پیدا می‌شود و تصادف شدیدی بین خودروی بنان و آن تانکر نفتکش رخ می‌دهد. بعد از برخورد شدید، بنان از ناحیه صورت و چشم‌ها آسیب‌ می‌بیند.

بنان بی‌شک همان کاری را با در نظر داشتن هر آنچه پیشتر در آواز داشته‌ایم با این هنر کرد که نیما یوشیج با شعر! پس به یک معنا بنان، نیمای آواز ایرانی بود. او بود که به گلپایگانی، شجریان، نادر گلچین و ایرج قدرت و جسارت پرواز و پریدن در آسمان هنر آواز را ارزانی داشت.

نورعلی برومند

نورعلی برومند استاد موسیقی‌ و نوازنده چیره‌دست‌ انواع‌ سازهای‌ سنتی‌ ایرانی به شمار می‌رفت که نقش بسزایی در تکامل و انتقال موسیقی به نسل‌های بعد از خود داشت. وی در حفظ و اشاعه ردیف موسیقی سنتی تلاش‌های ارزنده‌ای کرد به گونه‌ای که بسیاری او را احیاگر موسیقی اصیل ایرانی می‌دانند. این موسیقیدان نامدار سال ها از ناراحتی چشم رنج می برد و در اواخر عمر نابینا شد. این هنرمند نامدار، عامل انتقال میراث گرانبهای گذشته به هنرمندان امروز بود و وی را باید احیاگر موسیقی اصیل ایرانی دانست. فعالیت‌های تاثیرگذار برومند در این عرصه و پرورش شاگردان و چهره های شاخصی مانند محمدرضا شجریان، پرویز مشکاتیان، حسین علیزاده، محمدرضا لطفی، ناصر فرهنگ فر، شهرام ناظری، جلال ذوالفنون و... او را به یکی از افراد ماندگار و ستون های موسیقی در ایران تبدیل کرده است، بنابراین بسیاری از اساتید بزرگ موسیقی امروز ایران، مدیون مشق های نورعلی برومند هستند.

فرهاد گرگین‌پور

فرهاد گرگین‌پور موسیقی را در ابتدا با نی‌لبک از ساربان‌ها، و سپس از عاشیق‌ها به تشویق پدرش یاد گرفت. او فعالیت هنری را برای اولین بار در سال‌های ۱۳۳۷، ۱۳۳۸، با اجرای برنامه‌هایی به همراه فرود در رادیو کودک مرکز فارس آغاز کرد. مقطع ابتدایی را در خنج و فیروزآباد و پس از مهاجرت به تهران همراه با خانواده در سال ۱۳۴۲ دوران دبیرستان را در این شهر گذراند. در تهران از آموزش‌های هنرمندان موسیقی همچون انوشیروان روحانی و هنرمندی نابینا به نام «دودانگه» بهره برد و به همراه نادر گلچین در برنامه نابینایان به سرپرستی «دودانگه» در تلویزیون ملی ایران، در سال ۱۳۴۲ و ۱۳۴۳، به اجرای برنامه‌هایی پرداخت. بعد از اتمام دوران دبیرستان، مقطع کارشناسی را در دانشگاه شیراز، کارشناسی ارشد و دوره دکتری را در دانشگاه تهران و در رشته زبان و ادبیات فارسی به پایان رساند. او از کودکی دید کامل نداشت و اشیا و اشخاص را به طور دقیق نمی‌توانست تشخیص دهد. تا سن ۲۱ سالگی به کمک عینک می‌دید، مطلب می‌خواند و می نوشت اما به تدریج از میزان دید وی کاسته شد تا این که در سن ۵۰ سالگی بینایی خود را به طور کامل از دست داد.

حسین یاوری

یاوری در نوجوانی به موسیقی و ساز نی علاقه‌مند شد و از محضر نایب اسدالله بهره برد. از استادان او در ادامه مسیر فراگیری موسیقی ایرانی به هنرمندانی همچون آقا سید رحیم اصفهانی، مهدی نوایی، حبیب شاطر حاجی، رضا خان باشی، حسین خضوعی، سید محمدعلی عریضی، غلامرضاخان‌ سارنج، محمدخان بلبلی، نورعلی‌خان برومند، آقا جلال کمانچه نواز نی‌داودی، علی‌آقا شهنازی، اکبرخان نوروزی و میرزا علی قاری میرسعیدی می‌توان اشاره کرد.

شیوه نوازندگی حسین یاوری تداوم سبک نایب اسدالله و مهدی نوایی بوده‌ است. او در برنامه‌های مختلف، هنرمندانی همچون جلال تاج اصفهانی را به عنوان نوازنده نی همراهی می‌کرد. شهرت او پس از مرگ مهدی نوایی در اصفهان به اوج رسید و به درخواست ابوالحسن صبا به تهران رفت و در اولین روزهای افتتاح رادیو در سال ۱۳۲۰ برنامه‌هایی را برای شنوندگان رادیو اجرا کرد. او در دهه ۱۳۲۰ با رادیو تهران و رادیو اصفهان همکاری داشت. از نوازندگی او چند صفحه در گنجینه موسیقی ایران باقی مانده‌ است. چشمان او در میانسالی به تدریج کم سو شد و سرانجام به نابینایی کامل منجر شد. او بر موسیقی محلی نیز احاطه داشته‌ است.

ری چارلز

ری چارلز رابینسون (Ray Charles Robinson) نوازنده مشهور آمریکایی پیانو و کیبورد الکتریک و خواننده سبک‌های جاز و ریتم اند بلوز بود. او آهنگسازی است که از بزرگترین‌های قرن بیستم به حساب می‌آید و بسیاری از موسیقیدانان، خود را در سبک و شیوه اجرا، وامدارش می‌دانند.

او از پیشگامان موسیقی سول و پیانو بود که به شکل‌دهی به صدای ریتم اند بلوز پرداخت و به همه سبک‌ها صوتی سول‌وار بخشید از موزیک کانتری گرفته تا استانداردهای پاپ! فرانک سیناترا او را «تنها نابغه واقعی در حرفه ما» نامید. او در شش سالگی بینایی خود را به دلیل ابتلا به آب سیاه از دست داد.

می‌توان گفت که وی موسیقی را از هیچ آغاز کرد، در دهه ۱۹۶۰ به اوج رسید ولی هیچگاه بی فروغ نشد.

در اواسط ۱۹۴۰ در فلوریدا در زمینه موسیقی مشغول به کار شد و با پس اندازهایی که جمع کرد، در ۱۹۴۷ به فلوریدا رفت و در آنجا شروع به ساخت موسیقی کرد.

در سال ۱۹۵۱ آهنگ Baby let me hold your hand او برای اولین بار جزء Top Ten ۱۰ آهنگ برتر شد.  ری چارلز رابینسون همچنان تا اوایل ۱۹۶۰ مشهور و در اوج ماند ولی از ۱۹۶۵ به علت اعتیاد به مدت یک سال از صحنه موسیقی آن دوران خارج شد تا اینکه در ۱۹۶۶ با ترانه Let’s get Stoned دوباره خود را مطرح کرد.

ری چارلز رابینسون در ۲۰۰۳ به خاطر بیماری تحت عمل جراحی قرار گرفت و سر انجام در ۱۰ ژوئن ۲۰۰۴ در خانه خود چشم از جهان فرو بست. حاصل ۷۴ سال زندگی او ۱۲ جایزه گرمی و ده‌ها جایزه دیگر است.

هنری باتلر

هنری باتلر، موسیقیدان و نوازنده پیانوی جاز اهل ایالات متحده آمریکا بود. شهرت او به‌ واسطه توانایی‌اش در نواختن سبک‌های مختلف موسیقی بود و منتقدان موسیقی گوناگونی، نوازندگی او را ستوده‌اند. علت نابینایی هنری باتلر، ابتلای او به بیماری آب‌سیاه در دوران نوزادی بود.

هنری باتلر هنوز یکی از تأثیرگذارترین افراد در موسیقی نیواورلئان است که در میان دیگر نوازندگان نیواورلئان در صدر آنها ایستاده است. باتلر تمام صفات فوق العاده نوازندگان را کسب کرده و آنها را با توجه به سبک نوازندگی خود تغییر داده است. او می‌توانست موسیقی بلوز، موسیقی ضربی و هر کلاسیکی که نام ببرید بنوازد!

کوین کرن

کوین کرن با نام اصلی کوین لارن گیبسون از هنرمندان شاخص امروزی سبک نیو ایج است که ساز تخصصی او پیانو است.

او در چهار سالگی فراگیری موسیقی با یک معلوم خصوصی آغاز کرد. در چهارده سالگی یک گروه موسیقی نوجوانانه تأسیس کرد. با وجود کم‌بینایی (نابینایی قانونی) که از بدو تولد دچار آن بود، کوین بسیار مصمم بود که یک پیانیست شود. در ادامه‌ی راهش تحت نظر میشا کاتلر، پیانیست سمفونی دیترویت به تحصیل پرداخت و همچنین دانشکده موسیقی دانشگاه میشیگان تحصیل کرد. او مدتی در کنسرواتوار موسیقی نیوانگلند بود و مدرک موسیقی و  کارشناسی ارشد خود را در رشته اجرا از آنجا دریافت کرد.

او قبل از اینکه در سال ۱۹۹۰ به سان فرانسیسکو نقل مکان کند، به مدت چند سال در بوستون و حوالی آن به اجرا پرداخت. اولین آلبوم موسیقی کوین کرن با نام In the Enchanted Garden در ۲۷ فوریه سال ۱۹۹۶ منتشر شد که توانست به موفقیت خوبی برسد و نام او را مطرح کند. اولین اجرای زنده او به صورت رسمی پس از انتشار آلبوم‌هایش در کشور تایوان در سال ۲۰۰۲ بود. کرن در آسیا و به خصوص کشور ژاپن از محبوبیت زیادی برخوردار است.

شیخ امام

امام محمد احمد عیسی آهنگساز و خواننده مشهور مصری بود. او در بیشتر عمر خود با شاعر محاوره‌ای مشهور مصری احمد فواد نجم یک گروه دو نفره تشکیل داد. آن‌ها با هم به خاطر آهنگ‌های سیاسی خود به نفع فقرا و طبقات کارگر شناخته می‌شدند.

امام در یک خانواده فقیر در روستای مصری در حومه جیزه به دنیا آمد. او در کودکی بینایی خود را از دست داد. در پنج سالگی وارد کلاس روخوانی شد و در آنجا قرآن را حفظ کرد. او بعداً برای تحصیل به قاهره رفت و در آنجا زندگی درویشی داشت. امام در قاهره با شیخ درویش الحریری، از چهره‌های برجسته موسیقی آن زمان، آشنا شد که مقدمات موسیقی و آواز موشح را به او آموخت. سپس با زکریا احمد آهنگساز مصری کار کرد. در آن زمان، او به ترانه‌های عامیانه مصری به‌ویژه آهنگ‌های سید درویش و عبده الحامولی ابراز علاقه کرد.

در سال ۱۹۶۲ با شاعر مصری احمد فؤاد نجم آشنا شد. آنها برای سال‌ها گروهی دونفره تشکیل دادند که آهنگ‌های سیاسی می‌ساختند و بیشتر به نفع طبقات مستضعف، فقیر و متهم کردن طبقات حاکم بودند. اگرچه آهنگ‌های آنها در ایستگاه‌های رادیو و تلویزیون مصر ممنوع بود، اما در دهه‌های ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ در میان مردم عادی محبوبیت داشت. سرودهای انقلابی آنها در انتقاد از دولت پس از جنگ ۱۹۶۷ آنها را چندین بار به زندان و بازداشت کشاند. امام در اواسط دهه ۸۰ چندین کنسرت در فرانسه، انگلیس، لبنان، تونس، لیبی و الجزایر اجرا کردند. بعدها امام و نجم پس از چندین اختلاف از هم جدا شدند. امام پس از یک بیماری طولانی در سن ۷۶ سالگی درگذشت.

آندره‌آ بلوچی

آندریا بوچلی خواننده و ترانه‌سرای مطرح ایتالیایی است. او در سال ۱۹۵۸ در منطقه زیبای توسکانی در ایتالیا متولد شد. ۱۲ ساله بود که برخورد توپ به چشمش باعث از دست رفتن بینایی‌اش شد و پس از آن او به تحصیل پرداخت و در رشته حقوق دکترا گرفت. او موسیقی را شش سالگی آغاز کرد و پس از نابینا شدن به‌ صورت کامل خود را وقف موسیقی کرد و از سال ۱۹۸۲ به‌ صورت حرفه‌ای وارد دنیای موسیقی شد. از صدای این خواننده تنور که سابقه همکاری با بزرگانی چون لوچانو پاواروتی Luciano Pavarotti را دارد، به‌ عنوان یکی از زیباترین صداهای دنیای یاد می‌شود. دیوید فاستر David Foster آهنگساز مطرح کانادایی، صدای او را زیباترین صدای دنیا می‌داند.

انتهای پیام