از زمانی که مفهوم شهر هوشمند وارد مفاهیم مدیریت شهری شد تا امروز شهرهای بسیاری در این مسیر حرکت کرده و دستاوردها و موفقیت‌هایی داشته‌اند. اصفهان نیز ازجمله کلان‌شهرهایی است که به‌ویژه در سال‌های اخیر به مفهوم هوشمندسازی توجه ویژه‌ای داشته و هوشمندسازی به‌عنوان راهکاری برای مقابله با چالش‌های کنونی شهر در دستور کار مدیران شهری قرار گرفته است. با این‌وجود هنوز نمی‌توان گفت اصفهان در کدام نقطه از مسیر تبدیل شدن به شهر هوشمند قرار دارد، اما با نگاهی به گام‌های برداشته شده در این مسیر می‌توان ارزیابی کلی از تحقق این آرمان در کلان‌شهر اصفهان داشت.

تیم جدید مدیریت شهری اصفهان در این دوره نیز هوشمندسازی فرایندهای شهرداری را به‌عنوان یکی از راهبردهای اصلی مطرح کرده و در این راستا اقداماتی انجام داده و یا برنامه‌ریزی کرده است که بر آن شدیم تا به بررسی عملکرد مدیریت شهری در زمینه هوشمندسازی شهری بپردازیم.

تشکیل میز هوشمندسازی در شهرداری اصفهان

سید حمیدرضا ابطحی، مدیرعامل سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری اصفهان در گفت‌وگو با ایسنا، در خصوص عملکرد سازمان فاوا در راستای هوشمندسازی خدمات شهری، اظهار کرد: در دوره جدید مدیریت شهری با توجه به تأکید شهردار اصفهان مبنی بر هم‌افزایی و هماهنگی فعالیت‌ها در موضوعات مختلف، میزهای فرهنگ، محلات و هوشمندسازی جهت یکپارچگی و هم‌راستایی تشکیل شد که در میز هوشمندسازی سیاست‌ها و تصمیم‌گیری‌های مرتبط انجام می‌شود.

وی افزود: در میز هوشمندسازی، شهردار اصفهان به‌عنوان رئیس، مشاور و دستیار ویژه شهردار به‌عنوان دبیر و معاونان برنامه‌ریزی، مالی اقتصادی، حمل‌ونقل و شهرسازی، مدیرعامل سازمان فاوا، مدیران کل اداره  نوسازی و تحول اداری و اداره  ارتباطات به‌عنوان اعضای تشکیل دهنده میز هستند و به‌تناسب موضوع جلسات از مابقی همکاران شهرداری هم برای حضور در جلسات دعوت می‌شود. سازمان فاوا نیز در چهل جلسه گذشته میز هوشمندسازی به‌عنوان عضوی فعال همیشه حاضر بوده و سعی کرده نقش به سزایی را در پیشبرد اهداف شهرداری ایفا کند.

مدیرعامل سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری اصفهان، با اعلام اینکه مجری و ناظر اجرای پروژه‌های هوشمندسازی که بر مبنای فناوری اطلاعات و ارتباطات باشند، سازمان فاوا خواهد بود، توضیح داد: یکی از مهم‌ترین پروژه‌ها ایجاد فضای کار اشتراکی بود که به‌ همت و مشارکت سازمان فاوا و یکی از شرکت‌های دانش‌بنیان در سال جاری افتتاح شد. این فضای کار اشتراکی در ساختمانی واقع در خیابان آمادگاه رو به روی هتل عباسی در حال خدمت‌رسانی به فعالان حوزه فناوری اطلاعات است.

وی اضافه کرد: در فضای کار اشتراکی  حدود ۳۳۰ نفر در قالب میز تک نفره، اتاق‌های چندنفره، فضای اختصاصی و عمومی و امکان استفاده از سالن جلسات و برگزاری رویداد دارند. این فضای ایجاد شده به‌تازگی به بهره‌برداری رسیده و در حال استفاده است. با توجه به تغییرات فناوری، نیاز جامعه و تغییر شرایط دانشی شهروندان، محلی برای دانش‌آموختگان حوزه فناوری اطلاعات ایجاد کردیم که از محصولات، خدمات و دانش آن‌ها در راستای هوشمندسازی و توسعه کسب‌وکارها بهتر استفاده کنیم.

پلاک‌های هوشمند؛ زیرساختی برای شهر هوشمند

ابطحی یکی از زیرساخت‌های شهر هوشمند را توسعه خدمات مکان محور دانست و گفت: یکی دیگر از اقدامات سازمان فاوا در راستای هوشمندسازی شهر اصفهان، تهیه پلاک‌های آبی هوشمند بود که در مناطق ۸ و ۱۰ به‌صورت کامل و در منطقه ۱۲ بیش از ۷۰ درصد انجام شده است. همچنین با هماهنگی و همکاری اداره کل پست به‌زودی در بقیه مناطق این طرح اجرایی خواهد شد.

وی در رابطه با چگونگی عملکرد پلاک‌های آبی هوشمند، بیان کرد: در این پلاک‌ها با در اختیار قرار دادن یک علامت ویژه (QR -CODE) امکان اینکه شهروندان مستقیماً به کسب‌وکارها، سازمان‌ها، نهادهای دولتی و خدمت رسان همانند اورژانس، آتش‌نشانی و میز خدمت الکترونیکی شهرداری وصل شوند و خدمات موردنیاز خود را دریافت کنند، فراهم شده است. خوشبختانه توانسته‌ایم حالت سخت‌افزاری پلاک‌ها را اصلاح  و به سمت حالت نرم‌افزاری ارتقا و توسعه دهیم. خدمات زیادی را برای پلاک‌های هوشمند در نظر گرفته‌ایم، همچنین با شرکت آب نیز وارد مذاکره شدیم تا اطلاعات مورد نیاز مشترکین نیز روی پلاک‌ها قرار گیرد و قصد داریم با سایر نهادهای دیگر هم مذاکره کنیم تا اتفاقات خوبی در این زمینه رقم بخورد.

حمل‌ونقل هوشمند در دسترس شهروندان اصفهانی

مدیرعامل سازمان فاوا شهرداری اصفهان، با اشاره به اهمیت هوشمندسازی حمل‌ونقل شهری، گفت: سازمان فاوا با همکاری شرکت اتوبوس‌رانی، معاونت مالی و اقتصادی، معاونت حمل‌ونقل، اصفهان کارت و شرکت صاایران سامانه و نرم‌افزار «اصرو» را طراحی کردند که از درگاه  my.isfahan.ir قابل دانلود است. در این سامانه نحوه خدمت‌رسانی حمل‌ونقل عمومی یا اتوبوس‌های در سطح شهر بهبود پیدا کرده و به شهروندان کمک می‌کند که پرداخت هزینه‌های مترو و اتوبوس تسهیل شود. همچنین شهروندان می‌توانند با دریافت و نصب این نرم‌افزار از برنامه‌ زمان‌بندی و مسیریابی اتوبوس‌ها مطلع شوند.

وی اضافه کرد: همچنین در راستای هوشمندسازی حمل‌ونقل عمومی شهر حدود ۵۰ نمایشگر در ایستگاه‌های اتوبوس مهم سطح شهر نصب شد تا شهروندان بتوانند با استفاده از آن‌ها نیز از مسیر حرکتی اتوبوس و زمان رفت‌وآمد آن‌ اطلاع پیدا کنند.

دریافت الکترونیکی خدمات شهرسازی

ابطحی توضیح داد: یکی دیگر از پروژه‌هایی که با همکاری  معاونت شهرسازی و سازمان فاوا در حال اجرا است، ارائه خدمات شهرسازی به شهروندان از طریق سامانه «اصنو» است که شهروندان می‌توانند درخواست پروانه ساختمانی، استعلام بانک و ملک و سایر خدمات حوزه شهرسازی را به‌صورت الکترونیکی دریافت کنند.

وی تصریح کرد: در اقدامی دیگر، سازمان فاوا با همکاری معاونت برنامه‌ریزی و توسعه سرمایه انسانی به‌ویژه اداره کل نوسازی و تحول اداری اقدام به طراحی سامانه میز خدمت کرده که این امکان را دارد تا بیش از ۱۵۰ خدمت را از این طریق به شهروندان ارائه دهد تا برای گرفتن خدمات، نیاز به مراجعه حضوری به شهرداری نداشته باشند. شهروندان می‌توانند از طریق سامانه my.isfahan.ir خدمات خود را دریافت کنند و به‌زودی سامانه تلفن همراه این سامانه نیز طراحی می‌شود که علاقه‌مندان بتوانند از راه‌های مختلف به سامانه دسترسی داشته باشند.

هوشمندسازی با همکاری شرکت‌های دانش‌بنیان

مدیرعامل سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری اصفهان، در خصوص گسترش زیرساخت‌های هوشمندسازی شهر تا پایان سال، خاطرنشان کرد: یکی دیگر از پروژه‌های سازمان فاوا که در حال برنامه‌ریزی و اجرا است، اجرای سامانه اعلان صوتی است که در معابر و چهارراه‌ها نصب می‌شوند و در مواقع نیاز یا بحران‌ با استفاده از آن‌ها، به شهروندان اطلاع‌رسانی خواهد شد. البته به‌غیراز مواقع بحران، می‌توان از این طریق، پخش اذان هم انجام داد که از تأکیدات شورای شهر است و با همت همکاران این پروژه‌ تا پایان سال به بهره‌برداری خواهد رسید.

وی افزود: همچنین قصد داریم رویدادی را تحت عنوان چالش معکوس برگزار کنیم تا با همکاری شرکت‌های دانش‌بنیان و افراد خلاق دانش‌آموخته فناوری، تعدادی از نیازهای شهرداری و شهر اصفهان تعریف و راهکارهای حل آن مسئله توسط شرکت‌کنندگان مطرح شود.

ابطحی در پایان تأکید کرد: توسعه زیرساخت‌های هوشمندسازی شهر و شهرداری در دستور کار سازمان فاوا قرار دارد؛ افزایش توان ذخیره‌سازی و پردازشی مرکز داده و توسعه شبکه فیبر شهرداری ازجمله این توسعه‌هاست که بر اساس نیاز آن‌ها را نیز اجرا خواهیم کرد.

مسیرهای متفاوت هوشمندسازی

مصطفی نباتی‌نژاد، رئیس مرکز پژوهش‌های شورای اسلامی شهر اصفهان نیز در گفت‌وگو با ایسنا، در خصوص وضعیت هوشمندسازی شهر اصفهان، اظهار کرد: رویکرد هوشمندسازی کلان در سیاست‌گذاری‌های مختلف همه دولت‌ها، به سبب کاهش هزینه‌ها، افزایش رضایتمندی‌ها و ارتقا حکمرانی دولت تعریف شده است. هر شخص یا نهادی در یک مرحله‌ای از هوشمندسازی قرار دارد، بنابراین نمی‌توان گفت کسی کاری نکرده و شخصی دیگر به قله هوشمندسازی رسیده است. همه مسیر خودشان را پیش می‌روند و حتی با سعی و خطا  در مسیر برایشان امکان یادگیری وجود دارد.

وی با اعلام اینکه شهر هوشمند ابعاد و مؤلفه‌های مختلف دارد که وابسته به همه نهادهای شهری، شهروندان و دستگاه‌های خدمت رسان است تا شهر هوشمند را بسازند، افزود: ما باید مقیاس را کوچک‌تر در نظر بگیریم و شهرداری هوشمند را تعریف کنیم. هوشمندی یک عبارتی مفهومی متعالی‌تر از حوزه الکترونیکی سازی است و ما باید در نقطه شروع، یک شهرداری الکترونیک باشیم و خدمات الکترونیک را ارائه دهیم تا سپس به شهرداری هوشمند، گذاری داشته باشیم. در شهرداری هوشمند مسیر فرآیندها، محصولات، پیشنهادها و ارائه خدمات به‌صورت خود اصلاح شونده و تکاملی پیش می‌روند که در این راستا به شما قدرت پیش‌بینی و خوشه‌وندی می‌دهند.

هوشمندسازی؛ نیازمند ارتقا فرهنگ شهروندی

رئیس مرکز پژوهش‌های شورای اسلامی شهر اصفهان درباره اینکه چگونه می‌توانیم شهری هوشمند داشته باشیم، توضیح داد: در نخستین گام باید تمامی فرآیندها الکترونیکی انجام شود و هر خدمتی که می‌توانیم ارائه بدهیم و ضرری ندارد، به‌غیراز فرهنگ سازمانی و فرهنگ مردم، ارتقا دهیم و یا موانع را حل کنیم و ابزار را بخریم، یا خودمان تولید کنیم و جلو برویم.

 وی با اعلام اینکه هوشمندسازی در اصفهان در بسیاری از بخش‌ها اجرایی شده و در حال تکامل است، توضیح داد: به‌عنوان‌مثال در حوزه شهرسازی الکترونیک بخشی از مسائل به‌صورت الکترونیک بود، اما بیشتر کارها به سمتی رفته که خود شهروندان به‌صورت شفاف در جریان فرآیندها ازجمله صدور پروانه ساخت  قرار بگیرند. در سامانه خدمات دیگری همچون تفکیک، تخریب، ماده صد تعریف نشده و این‌ها مواردی است که باید در حوزه شهرسازی تعریف شود.

نباتی نژاد اضافه کرد: در حال حاضر حوزه خدمات حمل‌ونقل شهری و اتوبوس‌رانی به‌نوعی هوشمند شده و سامانه «اصرو» در دسترس شهروندان قرار گرفته که به‌زودی تکمیل می‌شود. اما ممکن است کسی بگوید این موارد هوشمندسازی نیست! ممکن است کسی بگوید من ترافیک را هوشمند می‌کنم و ربات هم می‌سازم به‌جای راننده که در هیچ کجای دنیا این اتفاق نیفتاده است! اما اینکه شخص بداند اتوبوس کی می‌آید، کی حرکت می‌کند، فاصله توقف در ایستگاه‌ها چقدر است و ... همه در سامانه اصرو موجود است.

وی ادامه داد: البته رزرو برخی از اماکن شهرداری اصفهان برای آموزش گردشگری و ورزشی هم به‌صورت الکترونیکی شده است و بقیه حوزه‌ها به‌صورت تدریجی پیش می‌رود. همچنین در مرکز پژوهش‌ها نیز تلاش می‌کنیم فرآیند مدیریت پژوهش در شهرداری الکترونیکی شود.

رئیس مرکز پژوهش‌های شورای اسلامی شهر اصفهان در پاسخ به اینکه آیا زیرساخت‌های شهری برای هوشمندسازی فراهم است؟ گفت: بخشی از زیرساخت‌های هوشمندسازی، زیرساخت‌های سخت‌افزاری است که سطحی از آن‌ها را داریم و سطحی دیگر را باید فراهم کنیم. در سطح شهر اصفهان فیبر نوری بسیار خوبی داریم و برخی از سرورها را داریم، اما زیرساخت‌های نرم‌افزاری بیشتر به قانون، ساختار و فرهنگ سازمانی و آموزش و انتقال به مردم نیاز دارند. این‌ها هرکدام در یک سطحی هستند و این‌طور نیست که ما اکنون زیرساخت‌های کاملی داشته باشیم.

مقاومت سازمان‌ها در برابر تحول اجباری

وی درباره موانع هوشمندسازی شهر، خاطرنشان کرد: بخش قابل توجهی از موانع و چالش برانگیزترین مسئله فرهنگ سازمانی است. اکنون افرادی که یک روال سنتی را در پیش گرفتند نه‌تنها در این کار که در هر کار دیگری به یک تحول اجباری مقاومت نشان می‌دهند، چون در یک مسیر پیش می‌رفتند و اکنون به دلیل تعارض نسلی، عدم آگاهی، ترس از وارد شدن به عرصه جدید و یا تعارض منافع در مقابل هوشمندسازی مقاومت می‌کنند و باید ریشه این مقاومت را بررسی کنیم.

نباتی‌نژاد مهم‌ترین مزیت هوشمند سازی را شفافیت دانست و افزود: مردم خودشان فرآیندها را چک می‌کنند و به‌نوعی ناظر بر فرآیندهای کارگزاران شهری هستند. در این راستا هزینه‌ها کاهش پیدا می‌کند و احساس رضایت می‌کنند، چون کیفیت خدمات را می‌بینند و دچار تعدد تفسیرهای شخصی افراد نمی‌شوند. برای هر فرآیند یک ضابطه تعریف شده و مسیر خودش را پیش می‌رود و دچار تناقض نظرها نخواهد شد، البته به تعداد نفرات در سازمان‌ها حتی ممکن است تفاوت وجود داشته باشد و پیامد همه این موارد، افزایش اعتماد عمومی و ارتقاء بهره‌وری سازمان است.

به گزارش ایسنا، امروزه کلان‌شهر اصفهان با چالش‌های اساسی دست به گریبان است، درحالی‌که شهر هوشمند امکان حل مشکلات در حوزه‌های گوناگون را از طریق رویکردهای فناورانه و پیوند سرمایه‌های فیزیکی با سرمایه اجتماعی و انسانی که مهم‌ترین مسئله آن مشارکت مردم است، فراهم می‌کند. هوشمندسازی شهری اگرچه چند سالی است به‌طورجدی در اصفهان مورد توجه قرار گرفته و درحالی‌که اجرایی شدن است اما تا رسیدن به نقطه مطلوب فاصله بسیاری وجود دارد.

انتهای پیام