حجت‌الاسلام‌ سیدرضا شیرازی در گفت‌وگو با ایسنا در خصوص جایگاه زیارت در فرهنگ اسلامی اظهار کرد: زیارت از نگاه‌های مختلف تعاریف گوناگونی دارد و می‌توان به صورت‌های مختلف تعاریفی را برای آن ارائه کرد. از نگاه فقهی زیارت عبارت است از «حضور الزائر عند المزور». در واقع کسی که به نیت زیارت از خانه خود به سمت مرقدی که قصد زیارت دارد، حرکت کند و در آنجا حاضر شود، گفته می‌شود که او زیارت کرده است. همچنین زیارت‌نامه خواندن هم جزئی از زیارت است.

وی افزود: اگر بخواهیم از ابعاد دیگری به زیارت بپردازیم، مشاهده می‌کنیم که نگاه مهندسان یا معماران نسبت به زیارت نگاهی متفاوت است و از حیث دیگری به این مفهوم می‌نگرند. آن‌ها به کاربردهایی که مزار برای زائران دارد، نگاه می‌کنند و هدف‌شان این است که برای زیارت مکانی مناسب احداث کنند. اگر کاربرد زیارت مناجات است، جایگاهی برای تمرکز و پرهیز از تشویش ذهنی احداث می‌شود.

استادیار پژوهشکده علوم اسلامی رضوی ادامه داد: همچنین زیارت از نگاه مدیران اجرایی معنای خاص دیگری دارد. اگر با نیروهای امنیتی از زیارت صحبت کنیم، آن‌ها زیارت را از دیدگاه خودشان با توجه به آن هدفی که دارند، تعریف می‌کنند. در نتیجه هر گروهی با توجه به شرایط خاص خود زیارت را تعریف می‌کند.

وی خاطرنشان کرد: مدیران شهری، مسئولان محیط زیست، دست‌اندرکاران مدیریت اقتصادی، پزشکان و... همه از حیث اجرایی به زیارت می‌نگرند و دنبال تعریف عملیاتی زیارت هستند. همچنین می‌توان به زیارت از دیدگاه اندیشمندان و پژوهشگران دقت کرد؛ به عنوان مثال جامعه‌شناسان به کارکردهای اجتماعی زیارت توجه دارند.

شیرازی در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه زیارت در فرهنگ اسلامی از چه جایگاهی برخوردار است، گفت: در جامعه شیعه ۲ پدیده‌ مجالس وعظ و خطابه و سفرهای زیارتی وجود دارد که بسیار در موضوع تشکیل فرهنگ شیعی موثر بوده است. بنابراین ۲ بال تشکیل فرهنگ شیعی ابتدا مجالس امام حسین(ع) و دیگری سفرهای زیارتی است.

وی با بیان اینکه اثرات فرهنگی زیارت بسیار مشهود است، عنوان کرد: تاثیرات فرهنگی زیارت بسیار زیاد و عمیق است. زیارت امام حسین(ع) در عاشورا و زیارت اربعین تاثیرات فرهنگی بسیار زیادی را برای هر ۲ گروه شرکت‌کننده و بازمانده دارد که این اثرات فرهنگی نه‌تنها ملی بلکه فرامنطقه‌ای است.

شیرازی اضافه کرد: به عنوان نمونه همبستگی بین ۲ ملت ایران و عراق و خنثی کردن توطئه‌ها برای اختلاف‌افکنی بین ۲ کشور کاملا محسوس است؛ بنابراین تاثیرات بین‌المللی زیارت نیز حیث دیگر آن به شمار می‌رود.  

توجه بیشتر به نقش زیارت در نقشه مهندسی فرهنگی کشور

دبیر هیات اندیشه‌ورز زیارت آستان قدس رضوی ادامه داد: باید نقش زیارت در نقشه مهندسی فرهنگی کشور و برش‌های استانی بیشتر مورد توجه قرار گیرد و سهم تمام ارگان‌ها و نهادهایی که در این زمینه دخالت دارند، تعیین و تکلیف شود.

وی خاطرنشان کرد: همچنین باید هم‌افزایی صورت گیرد تا این نهادها بتوانند با تلاش‌های همگرا باعث کارایی، اثربخشی و در نتیجه بهره‌وری بیشتر زیارت در امور فرهنگی، اقتصادی، بهداشت و سلامت، محیط ‌زیست و دیگر جنبه‌های زیارت شوند.

انتهای پیام