به گزارش ایسنا، در این کارزار که از بیست‌و سوم تیرماه ۱۴۰۱ برای جمع‌آوری امضاء راه‌اندازی شده، از رییس‌جمهور درخواست شده است با توجه به آسیب‌های احدث تله‌کابین در محوطه تاریخی تاق بستان (طاق بستان) از جمله خطر حذف این مجموعه تاریخی از فهرست میراث جهانی، از اجرای آن ممانعت شود.

در  این کارزار یادآوری شده است: «جنابعالی در ۲۲ تیرماه ۹۷ در دیداری که با فعالان حوزه محیط زیست داشتید ضمن طرح دغدغه‌های خودتان در زمینه محیط زیست وعده دادید که چالش‌ها و موضوعات کلان حوزه محیط زیست را سریعا پیگیری فرمایید و به ندای فعالان جامعه زیست محیطی برای طرح دغدغه‌هایشان جامه عمل بپوشانید. در آن نشست هم‌اندیشی فرمودید احداث هر سد، پالایشگاه، کارخانه و کارگاه، فرع بر آن است و باید محیط زیست حفظ شود تا توسعه یافتگی در پرتو حفظ محیط زیست باشد و آموزش قضاتِ رسیدگی‌کننده به پرونده‌های محیطی زیستی ضروری است.

حفاظت از محیط زیست طبق اصل پنجاهم قانون اساسی وظیفه عمومی محسوب می‌شود. متأسفانه اجرای طرح‌های تله‌کابین بر مبنای محورهای توسعه و به بهانه گردشگری در مناطق تاریخی، جنگلی و طبیعی کشور تبدیل به یک داستان تکراری و مخرب شده است.

با توجه به نظر کارشناسان محیط زیست، زمین‌شناسی، مطالعات آب منطقه‌ای و میراث فرهنگی اجرای این طرح غیرکارشناسی بی‌تردید باعث آسیب غیرقابل جبران به زیستِ محیط و میراث هزاران ساله تاق وسان (طاق بستان)، از جمله حوضه آبگیر در منطقه دشت کاهو و محوطه چهل هزار ساله دو شاخ و دشت کاهو و نابودی گونه‌های گیاهی و جانوری و منظر تاریخی و فرهنگی و ترافیک شدید و انباشت زباله می‌شود.

این‌ها صرفاً پیامدهای عینی مساله است که ذی‌نفعان با بهانه گردشگری، درآمدزایی و ایجاد اشتغال به نوعی موجبات اضمحلال میراث ناملموس رافراهم خواهند آورد که در طول سده‌ها در این منطقه شکل گرفته است. اهم این موارد شامل اشعار، نمادها و اسطوره‌ها، ترانه‌ها، داستان‌ها، خاطرات و مثل‌ها و متل‌هایی است که مردم برای خود ساخته‌اند که نابودی آن‌ها توام با نوعی "بی‌تاریخی عمیق" خواهد بود. مهم‌ترین پیامد این بی‌تاریخی، از دست رفتن هویت شهری است که بحران هویتی موجود را بیش از پیش خواهد کرد. باید متوجه بود که استمرار حیات شهری را نه ابزار که پیشینه تاریخی آن متداوم می‌کند.

علاوه‌ بر این، اجرای این طرح، ثبت مجموعه تاق وسان (طاق بستان) طبق استانداردهای یونسکو را برای همیشه از فهرست میراث جهانی حذف خواهد کرد. متأسفانه این طرح که با حمایت مجمع نمایندگان استان و چراغ سبز برخی مسؤولان در حال شکل گیری است، در صورت انجام نشدن اقدام جدی در مقابل آن، می‌تواند نتایج غیر قابل جبرانی در بر داشته باشد.

از جنابعالی به‌عنوان ریاست قوه مجریه که قبلاً ریاست قوه قضائیه را هم بر عهده داشتید، طبق اصل پنجاهم قانون اساسی خواستاریم از تخریب محیط زیست و اجرای ماده ۲۲ قانون دادرسی کیفری در صیانت از حقوق عمومی و ماده پنج در راستای حفاظت از میراث باستانی و فرهنگی در محوطه‌های بکر و کم‌نظیر تاق وسان (طاق بستان) با اقدامات ناآگاهاًنه مسؤولان ممانعت کنید.»

پروژه احداث تله‌کابین در محوطه «تاق بستان» که در فهرست آثار ملی ثبت‌شده و در انتظار ثبت میراث جهانی یونسکو قرار دارد، بیش از دو دهه است که با مخالفت‌ فعالان میراث فرهنگی و انجمن‌های مردم‌نهاد و همچنین به دلیل نداشتن سرمایه‌گذار ثابت، به نتیجه نرسیده است، اما شهرداری کرمانشاه در طول این سال‌ها همواره در تلاش بوده این پروژه را به سرانجام برساند. حتی گفته می‌شود این پروژه را "بدون دریافت مجوز از اداره میراث فرهنگی" آغاز کرده و با اقدامات غیرقانونی تا ۷۰ درصد آن را اجرا کرده است.

در حالی‌که پروژه احداث تله‌کابین تاق بستان در بلاتکلیفی توقف و اجرا مانده است، حمیدرضا سهیلی ـ مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کرمانشاه ـ هفته گذشته در یک نشست خبری درباره آخرین وضعیت تله‌کابین تاق بستان گفته است: در بحث پروژه تله‌کابین  شهرداری بدون این‌که مجوزی از میراث فرهنگی بگیرد، این پروژه را شروع کرده و کار صورت گرفته هم غیرکارشناسی و غیرعلمی بوده است. اگر می‌خواهیم تاق بستان ثبت جهانی شود، با اجرای طرح فعلی تله‌کابین، این مسأله دچار مشکلات عدیده‌ای خواهد شد.

با این وجود، سهیلی گفته که میراث فرهنگی استان آمادگی کامل برای همکاری با شهرداری درباره پروژه تله‌کابین دارد. به عقیده او، این پروژه را می‌توان با تغییر مسیر و رعایت ضوابط میراث فرهنگی اجرا کرد. مدیرکل میراث فرهنگی استان کرمانشاه حتی گفته که در این زمینه با پژوهشگاه میراث فرهنگی رایزنی می‌کند تا آن‌ها را هم پای کار بیاورد.

پروژه تله‌کابین تاق بستان از سال ۱۳۷۸ پی‌ریزی شده است، اما از همان ابتدا به دلیل تعرض به حریم این محوطه تاریخی با مخالفت میراث فرهنگی کرمانشاه و اعتراض مردم مواجه می‌شود و تا سال ۱۳۹۶ تلاش‌ها برای اجرای این پروژه و مخالفت‌ها برای توقف آن ادامه می‌یابد. سپس در این سال با یک شرکت ایتالیایی برای اجرای پروژه قراردادی بسته می‌شود که به نتیجه‌ای نمی‌رسد و یک سال بعد (اسفند ۱۳۹۷) استاندار کرمانشاه اعلام می‌کند که بانک ملل خواهان اجرای این پروژه است که این بار شهرداری با این سرمایه‌گذار مخالف می‌کند و در نتیجه سال ۱۳۹۸ شهرداری با همکاری شرکتی به نام «پویش افق مدیریت ماندگار» اجرای پروژه را بدون دریافت مجوز از وزارت میراث فرهنگی از سر می‌گیرد و بر اساس گفته‌های شهردار وقت، این پروژه بهمن سال ۱۳۹۹ به بهره‌برداری می‌رسد.

این در حالی بوده که مدیریت وقت سازمان سرمایه‌گذاری شهرداری کرمانشاه در نشستی خبر در سال ۱۳۹۹ این ادعا را مطرح کرد که وزارت میراث فرهنگی تمام مجوزهای پروژه را صادر کرده است. تله‌کابین بیش از هزار متر با آثار تاریخی تاق بستان فاصله دارد و هیچ آسیبی به آن نمی‌زند.

در این میان سعید طلوعی، شهردار وقت کرمانشاه هم گفته بود: مجوزهای لازم برای ساخت تله‌کابین از سوی میراث فرهنگی صادر شده است. او به پرسش ایسنا درباره این‌که آیا وزیر میراث فرهنگی نقشه‌ها و مجوز احداث تله‌کابین را دیده و امضا کرده است، پاسخ داده بود: ممکن است زیردستان یا معاونان وزیر میراث فرهنگی مجوز را امضا کرده باشند، اما ما مجوز را داریم؛ معاون میراث فرهنگی وزارتخانه و نماینده مردم کرمانشاه در مجلس و معاون استاندار آن را امضا کرده‌اند. در آن صورت‌جلسه به مجوزهای قبلی صادر شده از سوی میراث فرهنگی اشاره و تاکید شده است.  آن‌چه اکنون برای ما وجود دارد، تاق‌ بستان و حریم آن است که معتقدیم رعایت کرده‌ایم. بنابراین تا امروز کارهایی که کرده‌ایم درست بوده و کاملا در چهارچوب قوانین و مقررات انجام شده است.

امید قادری ـ مدیرکل وقت میراث فرهنگی استان کرمانشاه ـ هم به ایسنا گفته بود: مجوز جدید برای احداث تله‌کابین از سوی میراث فرهنگی صادر نشده است. چیزی‌که درباره تله‌کابین است به مجوزهای قبلی برمی‌گردد. صورت‌جلسه تدوین شده و بند اول موافقت اصولی در حوزه گردشگری و نه میراث فرهنگی داده می‌شود. ما نیز در نامه‌ای اعلام کرده‌ایم که این موضوعیت ندارد چون اصولا برای دستگاه‌ها موافقت اصولی صادر نمی‌کنیم. اصلا نمی‌توانیم از نظر سرمایه‌گذاری به کسی موافقت اصولی بدهیم. بنابراین در بند اول صورت‌جلسه‌ آن روز بحث «کان لم یکن» اعلام شد. همچنین در بند دوم اعلام کردیم که بحث ثبت جهانی تاق‌ بستان چه موانعی دارد. تله‌کابین، روستا، حریم، قبرستان، طبیعت و غرفه‌ها را مطرح کردیم.

سپس در آبان سال ۱۳۹۹ محمدحسن طالبیان ـ معاون پیشین میراث فرهنگی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ـ در نامه‌ای با موضوع «پاسخ به مکاتبه مردمی و سازمان‌های مردم‌نهاد _ ایجاد مجتمع تفریحی و توریستی تاق‌ بستان» که امضای او در آن مشاهده می‌شود، این‌طور تاکید کرده بود: احداث مجموعه تله‌کابین برای تاق‌ بستان به همراه ساخت‌وسازهای مرتبط با آن ممنوع است و تعیین مسیر عبورِ آن توسط پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری باید بررسی شود.

از سویی در بهمن سال ۱۳۹۹ وحید شامبیاتی ـ مشاور شهردار کرمانشاه در امور سرمایه‌گذاری ـ با اعلام این‌که پژوهشگاه میراث فرهنگی وزارت میراث فرهنگی تاییدیه احداث تله‌کابین را به شهرداری کرمانشاه داده است، گفته بود: ساخت پایه‌های پروژه تله‌کابین کرمانشاه تا حدود ۷۰ درصد پیش رفته و مشکلی که اکنون پیش رو داریم، احداث دکل هشتم در تاق بستان است که برای انتقال تجهیزات حفاری و بتن‌ریزی به ارتفاع نیازمند کمک هوانیروز هستیم. برای اجرای این قسمت از پروژه از پژوهشگاه میراث فرهنگی وزارت میراث فرهنگی تاییدیه‌های لازم را گرفته‌ایم و روند صدور مجوز آن در میراث فرهنگی استان درحال انجام است.

به گفته شامبیاتی، زمینی که این قسمت از پروژه در آن اجرا می‌شود مربوط به راه و شهرسازی بوده و شهرداری این بخش از زمین را تملک نکرده است. بنابراین راه‌وشهرسازی می‌تواند این پروژه را متوقف کند و از سوی دیگر مجوز میراث فرهنگی استان برای احداث پایه تله‌کابین در تاق بستان هم صادر نشده است.

در این میان شهردار کرمانشاه در نشست خبری دیگری، درحالی‌که اعتراضات درباره احداث تله‌کابین در محوطه تاق بستان را «ایرادات بیهوده» خطاب کرده، گفته بود:عده‌ای ایراد بیهوده‌ می‌گیرند و می‌گویند ممکن است هنگام نصب دکل‌ها به چند تکه استخوان برخورد کنید و از بین بروند.

اما فعالان اجتماعی بار دیگر پایِ نجات تاق بستان و حفظ موقعیت آن برای ثبت جهانی می‌ایستند و در اعتراضی به این پروژه در اسفند سال ۱۳۹۹ تجمع می‌کنند.

با ادامه یافتن اعترضات و صدور نشدن مجوز از سوی میراث فرهنگی و مشکلاتی که شهرداری کرمانشاه برای ادامه روند پروژه داشت، این پروژه مدتی متوقف می‌شود، اما مدیران شهرداری و استانداری کرمانشاه بیش از هر چیزی در تمام این سال‌ها تلاش کرده‌اند تا حداث تله‌کابین در تاق بستان تاریخی را به سرانجام برسانند.

بر این اساس هوشنگ بازوند ـ استاندار کرمانشاه در شهریور ۱۴۰۰ در جلسه بررسی اجرای پروژه تله‌کابین تاق بستان از شناسایی مسیر جدیدی برای اجرای پروژه تله‌کابین سخن گفته و تاکید کرده بود: همه دستگاه‌ها و مدیران اجرایی این پروژه باید تلاش کنند تا روند اجرایی آن هر چه سریع‌تر تسهیل و نهایتاً تا یک ماه آینده شروع شود.

در خرداد ۱۴۰۱ جبار گوهری ـ سرپرست اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کرمانشاه ـ وضعیت پروژه تله‌کابین تاق بستان را تا آن موقع، این‌طور شرح می‌دهد: هرچند طرح احداث پروژه تله‌کابین کرمانشاه از مدت‌ها قبل موافقت‌های مقطعی، غیرشفاف و دارای ابهام را دریافت کرده، اما متاسفانه به دلایل فراوانی همچون مشکلات حقوقی زمین پروژه، نبود سرمایه‌گذار، وجود تحریم‌ها برای تأمین قطعات و تأسیسات پروژه و نیز بی‌توجهی به قوانین بالادستی میراث فرهنگی، هنوز به سرانجام نرسیده است.

سرپرست میراث فرهنگی کرمانشاه دلیل تنش‌های ایجاد شده در این پروژه را اقدامات غیرقانونی شهرداری (کوه‌بری و نصب دکل بدون موافقت میراث فرهنگی) می‌دانست.

روایت بالا این پرسش را پدید می‌آورد که آیا تلاش شهرداری و استانداری در حدود بیست سال گذشته تاکنون نشان داده است برای اجرایی شدن پروژه احداث تله‌کابین در تاق بستان از هیچ تلاشی دست برنمی‌دارند، حتی اگر  میراث فرهنگی با ادامه روند این پروژه مخالف باشد، و مجوز ندهد و تاق بستان هم در یونسکو ثبت نشود و به خاطر تله‌کابین تخریب شود؟

انتهای پیام