این پژوهشگر و منتقد ادبی در یادداشتی که در اختیار ایسنا قرار داده، به انتشار مجله‌های ادبی و فرهنگی در سال‌های اخیر پرداخته است.

در متن این یادداشت آمده است: «نُضج و رشد فضای مجازی که از دهه ۱۳۸۰ در کشورمان آغاز شد، هم ویژگی‌های مثبت و هم ویژگی‌های منفی داشت؛ یکی از ویژگی‌های مثبت این فضا در حوزه ادبیات و فرهنگ و هنر آن بود که به گسترش آگاهی‌های پایه و نشر آرای علاقه‌مندان در هر سطحی از دانایی و توانایی انجامید. به اصطلاح امروز، فضای مجازی «درسرعتِ اطلاع‌رسانی حرف اول را می‌زند». در مقابل، به طبع، این نکته به نوعی بحران ارزش‌های ادبی و هنری و فرهنگی در میان مخاطبان نیز دامن زده است. در واقع، نسبیت‌اندیشی بی‌حد و حصر و تاثیرگذاری لحظه‌ای سبب شده که وظیفه تعالی‌اندیشی و فرازجویی که در ذات فرهنگ مستتر است، کمتر به یاد آورده شود.

بدبختانه در کنار این ویژگی، رنج‌ها و دشواری‌های اجتماعی و اقتصادی و سیاسی هم زیست ادبی و هنری را با مخاطره‌های جدی و وسیعی روبه‌رو کرده است: کم می‌خوانیم، کم می‌اندیشیم و به گذران دقیقه‌ها در فضای مجازی خو کرده‌ایم. از این رو اغلب غافلیم که شمارگان کتاب سال به سال در حال پایین آمدن است. با این همه، مایلم نیمه پر لیوان را هم ببینم. دست کم در حوزه ترجمه آثار ادبی و فکری و تاریخی و هنری جهان به نظرم تنوع و تعداد کتاب‌های منتشر شده در هر سال در حد بسیار قابل توجهی است این‌گونه متون ترجمه شده بخش وسیعی از کتابفروشی‌ها را به خود اختصاص داده است. البته، امیدواری ما نسبت به این نهضت طبیعی ترجمه در ایران در دهه‌های نخست سده بیست و یکم میلادی هنگامی کامل خواهد شد که در آینده‌ای نه‌چندان دور با گسترش جریان سالم و خردمندانه تالیف تکمیل شود.

علاوه بر این، یک نکته مثبت دیگر در سال‌های منتهی به پایان دهه ۱۳۹۰ شمسی، ورود مجله‌های جدید در حوزه فرهنگ به فضای انتشارات ایران است. این مجل‌ ها از نیاز نسل جدیدی در ایران حکایت می‌کند که از فضای مجازی کسب اطلاع می‌کند اما برای مواد و مطالب خواندنی و اندیشه برانگیز و علمی به قلمرو مطالعه کاغذی دلبسته است. نکته جالب توجه این است که اغلب سردبیران این مجله‌ها ،که گاه صاحب امتیاز مجله هم هستند و گاه نه، متولد اواخر دهه ۱۳۵۰ و دهه ۱۳۶۰ هستند. یعنی کسانی که بیش از نسل‌های قبل از خود در معرض استفاده از فضای مجازی بوده‌اند. به نام چند نمونه از این نشریه‌ها اشاره می‌کنم: «دیلمان» (مهدی بازرگانی)، «وزن دنیا» (پوریا سوری)، «فرهنگ بان» (محمدرضا هاشمی‌پور)، «نگاه آفتاب» (مریم موسوی)، «طبل/پوشه» (مهسا طهرانی)، «تجربه» (دوره جدید: پژمان موسوی)، «قلمیاران» (آذر ارکانی)، «جُنگ هنرمِس» (مجتبی احمدی)، «آنگاه» (آرش تنهایی)، «سیاه مشق» (سیروس ممبینی)، «رازان» ( لیلا خوانساری)، «ثانیه» (عقابِ علی احمدی)، «سان» (آرش صادق بیگی)، «آگاهی نو» (محمد قوچانی)، «استارآباد» (علی بایزیدی)، «برگ هنر» (اقبال معتضدی)، «مامطیر»(حسن اکبریان طبری).

تصور می‌کنم آرزوی همه اهل ادبیات و فرهنگ و هنر آن است که مجله‌هایی از این دست بتوانند در کنار مجله‌های قدیم‌تر با انتشار دیرپا در آینده فرهنگی این مرز و بوم نقشی ماندنی بر عهده گیرند.

 انتهای پیام