به گزارش ایسنا، نشست بحث درباره کتاب «سید قطب» با حضور نویسنده این اثر و رئیس «موسسه مطالعات راهبردی اندیشه سازان نور» در ایسنا برگزار شد.

در ابتدای نشست، دکتر سعدالله زارعی، رئیس موسسه مطالعات راهبردی اندیشه سازان نور توضیح داد: نویسنده کتاب «سید قطب» آقای دکتر منصور میراحمدی استاد حوزه و دانشگاه شهید بهشتی هستند. سید قطب یکی از چهره‌های مهم در جهان اسلام به شمار می‌آید. او اسلام شناسی برجسته و اهل سنت است. سیدقطب در حوزه گسترش اندیشه‌های اسلامی نقش ویژه‌ای دارد و به خوبی توانسته است در تفسیر و شناساندن مسائل جهان اسلام به مسلمین ایفای مسئولیت کند.

وی ادامه داد: سیدقطب سرگذشت جالبی دارد؛ چرا که همواره تشنه دریافت حقیقت بوده است و در نهایت به یک آب زلال رسیده است. زندگی مرحوم سید قدس پنج مرحله داشته است که مرحله چهارم و پنجم زندگی و سرگذشت این عالم برجسته بسیار آموزنده و موثر است. سید قطب و اندیشه‌های او برای جریان و رخدادهای مختلف جهان اسلام سودمند و مورد بحث قرار گرفته است. گروهی او را از موضع قبول مورد نقد و بررسی قرار می‌دهند. حتی در ایران آقای محمدعلی گرامی و سیدهادی خسروشاهی به ترجمه آثار او پرداختند. یعنی آثار سید قطب در ایران نیز در در دوران ۱۳۳۰  تا ۱۳۴۰ بازتاب داشته است.

زارعی خاطرنشان کرد: متاسفانه همه جا اندیشه‌های سید، آن طور که باید، درک نشده است. عده‌ای عالمانه یا غیرعالمانه به سید مارک و اتهام زده‌اند. مثلا برخی می‌گویند تکفیری یا از اخوان‌المسلمین است. این در حالی است که این عده آثار او را به درستی نخوانده‌اند.

رئیس موسسه مطالعات راهبردی اندیشه سازان نور با اشاره به اینکه در دهه اخیر سید قطب یک بار دیگر بازخوانی شد، توضیح داد: آثار او با آثار تکفیری‌ها تطبیق داده شده است و برای همین است که عده‌ای بدون توجه و مطالعه، او را به اندیشه تکفیری داشتن متهم کرده‌اند. متاسفانه به او لقب «پدر تکفیر» را برچسب زده‌اند در حالی که آثار این عالمه اسلامی هیچ تناسبی با تکفیری‌ها ندارد و متاسفانه با این برچسب‌زنی، تکفیری‌ها را دارای پدر و مادر کردند.

وی ادامه داد: جریان تکفیری در منطقه ما با عناوین «داعش»، «النصره» یا «تحریر الشام»  شناخته می‌شوند. این جریان‌ها ساخته و پرداخته سرویس‌های اطلاعاتی بیگانه، یعنی آمریکایی و صهیونیستی بوده‌اند و هستند. آنها جریان‌های برساخته امنیتی‌اند تا نقشه خاورمیانه را نظم جدید بدهند. دشمنان می‌خواستند با ایجاد اختلاف، به خاورمیانه یک شکل جدید بدهند. دراین شرایط عده‌ای به این جریان امنیتی، خدمت فرهنگی کردند و متأسفانه در ایران همین جریان شکل گرفت. در این فضا موسسه مطالعات راهبردی اندیشه سازان نور به دنبال نشان دادن حقیقت است. آقای میراحمدی به خوبی از پس این کار بر آمده‌اند. این نویسنده آثار سید قطب را مورد غور و بررسی قرار داه است. ما باید چاپ این کتاب رابه فال نیک بگیریم چرا که سید قطب در جهان اهل سنت مورد توجه قرار نمی‌گیرد، اهل سنت بیشتر مشوق جریان‌های سنتی هستند ولی سید قطب اندیشمندی نوگرا و تجدد طلب است.

در بخش دیگر این نشست، دکتر محمد کمالی، معاون انتشارات موسسه مطالعات راهبردی اندیشه سازان نور، درباره فعالیت‌های این موسسه توضیح داد: ما تاکنون ۱۸۰ عنوان کتاب در زمینه جهان اسلام در ابعاد مختلف چاپ کرده‌ایم. کتاب سید قطب آخرین اثری است که به قلم دکتر منصور میراحمدی به چاپ رسیده است. این کتاب جزو مسئله‌های مهم در حوزه اندیشه سیاسی اسلام محسوب می‌شود.

وی خاطرنشان کرد: ابهام و سوء برداشت‌هایی که از اندیشه‌های سید قطب وجود دارد؛ این ضرورت را ایجاب کرده است که به خاستگاه اندیشه و سرشت این متفکر اسلامی بپردازیم تا بدانیم کدام برداشت‌ها نسبت به اندیشه سید قطب به واقعیت نزدیک است. این اثر قرار است در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران هم عرضه شود.
 

در ادامه، حجت‌اسلام دکتر منصور میراحمدی نویسنده کتاب «سید قطب» گفت: برای تحقیق در زمینه اندیشه سیاسی سیدقطب و دیدگاه رقیبی که مطرح شده است به گونه‌ای که سید قطب را پدر معنوی افراطی گرایی اسلامی و تکفیری مطرح کرده‌اند، الگوی تحقیقی روشمندی را انتخاب کردم. پس از آن کتاب «سید قطب» را در پنج فصل به نگارش در آوردم. در فصل اول به طرح مسئله و الگوی روش تحقیق این پژوهش پرداختم. ما روش نظری مبتنی بر الگوهای تفسیری را انتخاب کردیم و بر مبنای «هرمنوتیک قصدگرا اسکینر» آن را انجام دادم.

وی یادآور شد: فصل دوم به بازآفرینی محیط سیاسی و اجتماعی زندگی سید قطب در مصر پرداختم. این کار را با درنظر گرفتن منابع معتبر  انجام دادم. در این مقطع از تحقیق او را یک اسلام‌گرای انقلابی دریافتم که به مرجعیت اسلام در زندگی سیاسی و اجتماعی اعتقاد دارد. سید قطب اعتقاد داشت که بدون داشتن رویکرد انقلابی نمی‌توان به مسائل زمان پاسخ داد. در فصل سوم کتاب هم محیط فکری سید قطب را مورد پژوهش و شناسایی قرار دادم. او در این فصل یک اندیشمند نوگرا معرفی شد که به تجددگرایی و تکلیف گرایی باور داشت و تلاش می‌کند سنت اسلامی را مناسب با زمان نوسازی کند و اصالت را برای این نوسازی به تجدد غربی نمی‌دهد و از آنها تقلید نمی‌کند و به مرور عدالت اجتماعی و آزادی را در مسیر سنت اسلامی مورد بازخوانی قرار داده است.

این نویسنده تآکید کرد: سید قطب از رویکرد اصلاحی به رویکرد انقلابی تغییر روش داده است. نگاه من در فصل چهارم زمینه محور و متن محور است. در این فصل به سرشت و تبیین مؤلفه ‌ای اندیشه‌های سیاسی سید قطب پرداختم و میان این دو مسیر تعادل برقرار کردم.

حجت‌اسلام میراحمدی با اشاره به فصل نهایی کتاب «سید قطب» بیان کرد: وقتی آثار او را مورد بررسی قرار می‌دهیم با مفهوم عدالت اجتماعی آشنا می‌شویم. در منظومه ذهنی این متفکر اسلامی تحقق عدالت اجتماعی موجب ایجاد مفهوم آزادی در جامعه اجتماعی خواهد شد که این با مؤلفه دیگری همچون برقراری صلح جهانی رابطه برقرار می‌کند. در نهایت وقتی این مسیر را ادامه می‌دهیم مفهوم استعمار پیش روی ما ظاهر می‌شود که مانع بزرگ تحقق صلح جهانی است و برای مبارزه با استعمار  سید قطب تحقق حاکمیت الهی را مطرح کرده است که ابزار تحقیق آن در مفهوم جهاد برجسته می‌شود و همین نگاه است که موجب شده تا سید از رویکرد اصلاحی به رویکرد انقلابی تغییر روش بدهد. نگاه جهادی او مانند تکفیری‌ها نیست و مفهوم جهاد فقط جهاد دفاعی بیان نشده است بلکه به توسعه آن در مفهوم انقلابی پرداخته است و این مسئله هیچگاه در قالب تکفیری درنمی‌آید و به تکفیر مسلمانان نمی‌انجامد.

انتهای پیام