کوه سرخاب یا «عینالی داغی» مجموعه بلندی‌ها، دره‌ها و تپه‌های سرخ رنگ است، این کوه مشرف به شهر تبریز بوده و در بخش شمالی این شهر قرار گرفته است.

ارتفاع عینالی در بلندترین نقطه ۱۹۶۰ متر از سطح دریا بوده و یکی از بزرگترین تفرجگاه‌های آذربایجان شرقی و بام شهر تبریز محسوب می‌شود که طی این سال‌ها اقدامات بسیاری برای زیباتر شدن آن انجام شده که جنگل کاری و احداث استخر بزرگ «داغ گولی» بر بالای آن از مهم‌ترین آن‌ها است.

این کوه سرخ فام در روزهای گرم و سرد سال، میزبان گردشگران و کوهنوردان همیشگی خود بوده و تمامی شهروندان تبریزی و مسافران ورودی به این شهر می‌توانند برای لذت بردن از هوای خنک و مطبوع و البته دیدن شهر تبریز به بالای این کوه بروند.

کوهستان عینالی

از کوه‌های مهم نزدیک به کوه عینالی، کوه دند است که از کوه‌های دیدنی و خاص منطقه محسوب می‌شود. دره‌های بیشماری بین بلندی‌های کوه عینالی وجود دارد که تعدادی از آن‌ها در بین کوهنوردان و گردشگران شناخته شده تر هستند. از جمله این دره‌ها، دره (ایلان اوچانلار) واقع در سمت جنوبی قله و ضلع شمالی ایستگاه اول تله کابین است. یک طرف این دره شامل تخته سنگ‌های مرتفع و بلندی است که در نوع خود جلوه‌ی خاصی به کوه می‌دهد. این سنگ‌ها محل تمرین کوهنوردان و سنگ نوردان بوده و اغلب این ورزشکاران، تمرینات فنی خود را از محل شروع می‌کنند.

دره‌ی دیگری که در سمت جنوبی عینالی قرار دارد و یکی از دره‌های استثنایی و جالب کوه محسوب می‌شود، دره (قلبه زن) نام دارد. این دره که بین دکل مخابراتی و دره (داشکسن لر) واقع شده است، با خاک قرمز رنگ خود منظره‌ی زیبایی پیش روی کوهنوردان قرار می‌دهد.

در سمت شمالی دکل مخابراتی، دره‌ای که به طرف (آجی چای) کشیده شده که به دره (قانلی دره) مشهور است.

از بین دره‌های کوه عینالی، دره‌ی (کهلیک بولاغی) و دره‌ی (دوه چی کهلیک بولاغی) که هر دو شمال قله و نزدیک هم واقع شده‌اند، از دره‌های دیدنی عینالی محسوب می‌شوند. این دره‌ها که به سوی رودخانه (آجی چای) کشیده شده‌اند از دره‌های معروف کوه به شمار می‌روند.

بقعه عون ابن علی

این بقعه مقدس در دوره  ایلخانی و قرن ۹ هجری بنا نهاده شده است. اصل بنا، مقبره و مسجد و در قرن نهم هجری یک مکان آباد بوده اما در حمله عثمانیان تخریب شده است و در زمان شاه عباس صفوی نیز تجدید بنا شد. این بقعه بار دیگر در زلزله سال ۱۱۹۳ هجری ویران و اواخر قرن ۱۳ توسط امین لشگر قهرمان میرزا تعمیر شده است.

نوع مالکیت بنا اوقافی بوده و این بنا به عینال-زینال و یا بقعه عون ابن علی نیز مشهور است. به روایتی این بقعه مزار دو پسر حضرت امیرالمومنین (علی) به نام‌های عون بن علی و زیدبن علی است و شاید دو تن از پاکمردان و محبان آن حضرت بوده‌اند. 

شاید نتوان شهروند تبریزی را شناخت که پا به این مکان مقدس و امامزاده نگذاشته باشد. این امامزاده از سالیان گذشته تاکنون مکانی مقدس برای زیارت اهالی تبریز و مسافران بوده و حاجت‌های بسیاری با یاری جستن از این امامزادگان روا شده است.

زیپ لاین و تله کابین عینالی

فاز اول پروژه عینالی در دی ماه سال ۱۳۸۹ به طول ۱۴۸۰ متر (شیب‌دار) به بهره‌برداری رسید. در این فاز مسیر از دامنه کوه آغاز و در ارتفاعات عون بن علی به پایان می‌رسد. این مسیر ظرفیت انتقال ۱۰۰۰ نفر در ساعت را دارد و با حرکت تله‌کابین از دکل دوم به سوم، مسافران با عبور از صخره‌ها دید کاملی از شهر دارند، عبور از دکل چهارم و پنجم نیز از کنار مسجد عون‌بن‌علی و یادمان شهدای گمنام است، نقطه زیبای این مسیر عبور از دره مقابل رستوران بام تبریز به عمق ۹۰ متر و به طرف انتهای مسیر است.

با حرکت در این تله کابین می‌توان تمامی چشم اندازهای کوه عینالی را از حیات وحش و دره‌های سرخ رنگ گرفته تا خود شهر تبریز و نمایی جذاب از شهر اولین‌ها را مشاهده  کرد.

داغ گولی

داغ گولی، دریاچه مصنوعی ساخته شده بر فراز کوه عینالی است که می‌توان گفت یکی  از بهترین پروژه‌های تفرجگاهی عینالی محسوب می‌شود زیرا بسیاری از خانواده‌ها صرف دیدن این دریاچه بسیار زیبا با اردک‌های آن و قایق سواری به این مکان می‌آیند و جاذبه‌ای زیبا برای شهر تبریز به شمار می‌رود.

حیات وحش عینالی

کوه سرخ رنگ عینالی، مقر و پناهگاهی برای زندگی حیوانات زیبا و در دل طبیعت نیز محسوب می‌شود. مجموعه حیات وحش یا پارک طبیعت به مساحت ۴۰ هکتار بوده و دورتادور فنس کشی شده است و کسی اجازه ورود به داخل را ندارد. این مجموعه که در دل طبیعت واقع شده، دارای درخت و درختچه و مجهز به سیستم آبیاری قطره‌ای است. با توجه به افزایش تعداد حیوانات این مجموعه، قرار است محیطی در داخل مجموعه فراهم شود که بازدیدکنندگان از نزدیک شاهد زندگی حیوانات در داخل حیات وحش باشند.

باغ پرندگان

باغ پرندگان عینالی در ایستگاه اول تله کابین و کوهپایه عینالی واقع شده است و آب و هوای بسیار دل انگیزی به جهت فضای اطراف دارد. این باغ قابل مشاهده از تله کابین و تپه‌های اطراف بوده و حتی گروهی از ورزشکاران نیز در نزدیکی این باغ به صخره نوردی مشغول هستند.

معمولا حیوانات و پرندگان اهلی باغ به صورت دائم در این محل ساکن هستند و زادوولد می‌کنند اما پرندگان شکاری وحشی هم‌چون عقاب از سوی اداره حفاظت از محیط زیست استان به منظور تیمار و مراقبت به این مجموعه سپرده شده است که پس از بهبودی در طبیعت رهاسازی می‌شوند.

دو پلیکان، پرنده‌های گوشت خوار و مهاجر هم در این باغ حضور دارند که به عنوان نماد باغ پرندگان عینالی مطرح هستند.

نگارخانه‌ای برای فروش دست رنج‌های بانوان  

بر بالای کوه عینالی و در کنار بوفه‌ها و داغ گولی، نگارخانه‌ای برای فروش محصولات و دست رنج‌های بانوان وجود دارد و از موادغذایی و خوراکی‌ها گرفته تا صنایع دستی و البسه در این محل به فروش می‌رسد. 

یادمان شهدای گمنام تبریز

یادمان شهدای گمنام عینالی یکی از یادمان‌های باشکوه و کم نظیر در کشور با تاسی از هنر معماری ایرانی اسلامی و آذری است. این بنا در سال ۸۱ در حرکتی نمادین و با تاسی از فرمایشات رهبر معظم انقلاب پی ریزی و در تاریخ ۸۵ افتتاح شد. هشت شهید گمنام هشت سال دفاع مقدس در دل این بنای زیبا جای گرفته است. 

شعر معروف استاد شهریار در تجلیل از رزمندگان اسلام «سلام ای جنگجویان دلاور، نهنگانی به خاک و خون شناور» بر این یادمان نقش بسته است.

بر اساس این گزارش، جاذبه‌های گردشگری کوه عینالی تنها به موارد گفته خاتمه نمی‌یابد، بلکه وجود مسیر جاذبه‌ای چهار کیلومتری برای پیاده روی خانواده‌ها، وجود مجسمه‌های نمادین در کنار جاده، امکانات بوفه و رستوران، منطقه کوهستانی بکر برای صعود، ساخت دهکده توریستی، چشمه‌های بکر و متعدد، وجود آمفی تئاتر روباز، وجود بزرگترین پایگاه امداد و نجات شمالغرب کشور، مزرعه شترمرغ‌ها، فضای سرسبز و هوای بکر طبیعی در پایین کوه برای اوقات فراغت خانواده‌ها و .. از جمله ظرفیت‌های این مجموعه عظیم است.

انتهای پیام