جهاندار ملکی در گفت و گو باایسنا با اشاره به قدمت چند هزار ساله ساز تنبور گفت: قدمت این ساز را پنج تا شش هزار سال می‌دانند، چرا که مجسمه های سنگی در موزه ها و آثار باستانی به جای مانده در شوش و تپه های بنی یونس در حوالی شهر موصل قدمت این ساز را ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ سال قبل از میلاد نشان می دهد.

وی افزود: همچنین در متون پهلوی و مانوی نیز در مورد تنبور نوشته های زیادی وجود دارد، به عنوان مثال در کارنامه اردشیر بابکان یکی از متون زیبای پهلوی آمده که روزی اردشیر در ستورگاه نشسته بود و تنبور می زد و می سرود.

ملکی گفت: همچنین در روایت های افسانه ای آمده که رستم در خوان چهارم تنبور می نواخته و مقام ته رز را به وی و مقام باریه را به باربد موسیقیدان دربار ساسانیان نسبت می دهند.

این تنبورنواز کرمانشاهی به انجام تحقیقات بسیار در زمینه ساز تنبور اشاره کرد و افزود: دانشمندان زیادی در مورد این ساز تحقیق کرده اند که از جمله آنها می توان به فارابی اشاره کرد که در موسیقی الکبیر به طور گسترده در مورد تنبور و انواع آن و فواصل و کوک های آن توضیحات مفصلی داده است.

وی افزود: همچنین ابن سینا، عبدالقادر مراغی و صفی الدین ارموی نیز از این جمله اند. در آثار شاعران بزرگ فارسی زبان هم از جمله شیخ جنید بغدادی، فردوسی، منوچهری دامغانی، نظامی گنجوی، حافظ، وحید قزوینی، بیدل دهلوی و وفا کرمانشاهی به کرات از تنبور سخن به میان آمده است.

وی در خصوص مهد اولیه ساز تنبور گفت: این ساز را تقریبا نمی توان به منطقه خاصی منصوب کرد و آن را متعلق به مشرق زمین می دانند.

ملکی با اشاره به استفاده از این ساز در بسیاری کشورها و نیز استان های ایران، گفت: در این بین و در ایران، کرمانشاه عملا مهد این ساز است و با زحمات اساتیدی چون علی اکبر مرادی، شهرام ناظری و ... آموزش و استفاده از این ساز گسترش بسیاری پیدا کرده است.

این تنبونواز کرمانشاهی در ادامه با بیان اینکه تنبور موسیقی مخصوص به خود را داشته و دارای مقامات است، گفت: ساز تنبور 72 مقام دارد که از این تعداد 16 مقام آن باستانی و مجلسی و 56 مقام آن کلام است.

این تنبور نواز با اشاره به گسترش استفاده از ساز تنبور در ایران و سایر کشورها گفت: در حال حاضر این ساز جزو پنج ساز برتر ایران محسوب می شود و بیشتر این ترویج هم حاصل زحمات هنرمندان کرمانشاهی است.

وی از کرمانشاه به عنوان مهد تنبور یاد کرد و افزود: هنرمندان تنبور نواز کرمانشاهی عملا حافظان این ساز هستند و تلاش های بسیاری برای حفظ و ترویج آن در این استان صورت گرفته است.

ملکی گفت: دالاهو یکی از شهرستان های استان کرمانشاه به عنوان شهر ملی ساخت تنبور ثبت شده است و قدیمی ترین کارگاه ساخت ساز هم در این شهرستان است که 250 سال در زمینه ساخت تنبور فعالیت دارد.

این تنبور نواز مهم ترین چالش امروز تنبور و تنبورنوازان را کمبود مقام خوان عنوان کرد و افزود: هنرجوهای بسیاری به دنبال فراگیری ساز تنبور هستند، اما تعداد کمی از این افراد به دنبال مقام خوانی تنبور می روند.

وی یادآور شد: ساز تنبور آوازهای مقامی بسیاری دارد که نیاز است روی تربیت و آموزش مقام خوانان آن تلاش های بیشتری صورت گیرد.

یادگیری مقامات تنبور را مدیون آثار آمیرزا کفاشیان هستم

این تنبور نواز کرمانشاهی در ادامه به فعالیت یازده ساله خود در این حرفه اشاره کرد و افزود: یادگیری تنبور را از اساتید بسیاری از جمله استاد طاهر یارویسی، استاد سیدامین رسایی و استاد علی اکبر مرادی فراگرفته ام.

وی افزود: مقام خوانی تنبور را اما مدیون آثار آمیرزا صیدعالی کفاشیان هستم و به جرات می توان گفت این استاد در صدسال گذشته برجسته ترین هنرمند در زمینه اجرای مقامات تنبور بوده است.

ملکی به آثار و جوایز کسب شده در طول یازده سال فعالیت خود در زمینه تنبورنوازی و اجرای مقامات آن اشاره کرد و افزود:  طی این مدت مقامات بسیاری کسب کرده ام که از جمله آن کسب عنوان اول بخش تنبور و آواز در پانزدهمین جشنواره ملی موسیقی جوان، نفر اول بخش آواز تنبور در جشنواره ملی خانه تصنیف کرمانشاه و نفر اول بخش آواز تنبور در جشنواره کهن آواهای تنبور و موسیقی کردی بوده است.

وی افزود: همچنین سه سال در فستیوال های موسیقی در ایران  شرکت کرده و دارای ۲۰رتبه در موسیقی هستم.

ملکی به کسب رتبه اول در سه دوره جشنواره ملی موسیقی جوان اشاره کرد و افزود: در این جشنواره عملا رکوردار محسوب می شوم.

ملکی به کسب مقام دوم در موسیقی فولکلور و دیپلم افتخار در جشنواره بین المللی صدای طلایی بلغارستان در سال 2022 اشاره کرد و افزود: در جشنواره بین المللی ستارگان آلمان هم که در سال میلادی جاری برگزار شد توانستم عنوان اول بخش موسیقی فولکلور را کسب کرده و مقام اول و دیپلم افتخار این جشنواره را کسب کنم.

انتهای پیام