به گزارش ایسنا، این آجرها که در دهه ۶۰ خورشیدی قاچاقی از ایران خارج شده بود، ۲۹ آذرماه ۱۳۹۹ از سوئیس به ایران برگردانده شد و پس از بررسی و مطالعه، نمایشگاه آن از روز دوشنبه ۲۳ اسفند ۱۴۰۰ در موزه ملی ایران برپا شده که تا ۳۰ فروردین‌ماه ۱۴۰۱ ادامه دارد. موزه ملی اما همزمان، این آجرهای لعابی را برای افرادی که امکان بازدید حضوری ندارند، به صورت مجازی به نمایش گذاشته است.

برای تماشای مجازی نمایشگاه آجرهای لعابدار سه‌هزارساله مانایی می‌توان به نشانی https://irannationalmuseum.ir/Qalaichi/index.html مراجعه کرد.

این مجموعه اوایل دهه ۱۳۶۰ خورشیدی، به شکل غیرمجاز از محوطه قلایچی در هفت کیلومتری شمال بوکان در آستان آذربایجان غربی به‌دست آمد. آن زمان کاوش‌های غیرمجاز زیادی در آن منطقه آغاز شده بود و تعداد زیادی از آجرهای لعابدار قاچاق شد. این ۵۱ قطعه  که شامل ۴۲ قطعه آجر کامل و ۹ آجر نیمه و چارک است، در سال ۱۳۷۰ در انباری در بندر چیاسو (نزدیک مرز سوئیس و ایتالیا) از سوی خانواده‌ای ایرانی برای فروش عرضه شد. دکتر جان کرتیس در مقام موزه‌دار از موزه بریتانیا در ۱۷ مهر ۱۳۷۰ خورشیدی از این آثار بازدید کرد تا در صورت امکان، موزه بریتانیا آن‌ها را خریداری کند. او هنگام بازدید متوجه شد این آثار متعلق به فرهنگ "مانایی" و محوطه قلایچی است و باید به ایران بازگردانده شود. روند حقوقی برای استرداد این مجموعه با مشارکت دکتر جان کرتیس، کشور سوئیس و دستگاه دیپلماسی و میراث فرهنگی ایران حدود سه دهه طول کشید تا سرانجام در واپسین روزهای آذرماه سال ۱۳۹۹ به ایران تحویل داده شد.

یوسف حسن‌زاده ـ رییس گروه پژوهش موزه ملی ایران ـ که روی این مجموعه "مانایی" مطالعه و بررسی داشته، درباره پادشاهی ماناها توضیح داده است: ماناها در میانه دو ابرقدرت زمانه خود، آشور و اورارتو، در منطقه کنونی جنوب دریاچه ارومیه، در حدود سده ۹ تا سده ۶ پیش‌ از میلاد حضور داشتند و هسته مرکزی آن‌ها منطقه کنونی بوکان، سقز و تکاب است که محوطه‌های شاخصی چون قلایچی، زیویه و زندان سلیمان مدارک فرهنگی آن‌ها را ارائه کرده‌اند.

ویژگی‌های سرزمین ماناها دسترسی به خاک حاصلخیز، آب فراوان و هسته فرهنگی قوی است. آن‌ها را دیپلمات‌های کاربلد در حوزه سیاسی توصیف کرده‌اند که توان بالانس قوا و تنظیم روابط با دو همسایه قدرقدرت خود را داشتند. ماناها سرانجام بخشی از پادشاهی ماد شدند و هخامنشیان آن‌ها را به عنوان ماد می‌شناختند و از ماهیت سیاسی آن‌ها در دوره هخامنشی خبری نیست.

علاوه‌بر نمایش مجازی، نمایشگاه این آجرهای لعابدار تا ۳۰ فروردین‌ماه از ساعت ۹ صبح تا ۱۹ در موزه ملی از نزدیک نیز قابل مشاهده است.

انتهای پیام