اما در سالهای اخیر برخی از کارشناسان به مقایسه کشورهای توسعه یافته با سایر کشورها پرداختند و به این نتیجه رسیدند که هر توسعه و پیشرفتی ارتباطی مستقیم با تحقیقات علمی دارد و رشد و توسعه در کشورها در نتیجه سرمایه گذاری در بخش پژوهش است و حتی در حال حاضر بیشترین میزان اعتبارات پژوهشی در دنیا مربوط به کشورهای توسعه یافته است، بگونه ای که طبق آمارهای منتشر شده در سال ۲۰۲۰ در کشوری مانند کره جنوبی بیش از چهار درصد از تولید ناخالص داخلی برای پژوهش اختصاص داده شده است، بنابراین نگاه به پژوهش هم در نظام آموزشی بویژه نظام آموزش عالی ما کمی متفاوت تر از قبل شد.

باوجود اینکه نگاه به پژوهش در کشور ما تاحدودی نسبت به گذشته تغییر پیدا کرده، اما کماکان مشکلاتی پیش پای توجه جدی به مقوله پژوهش وجود دارد.

از یک سو دستگاه های اجرایی، نهادهای دولتی و صنایع و کارخانجات کشورمان هنوز برای رفع مشکلاتشان به دانشگاه ها احساس نیاز پیدا نکرده اند و به این باور نرسیده اند که برای حل مشکلات خود از این نهادهای علمی کمک بگیرند و از دیگر سو به نظر می رسد دانشگاه ها نیز برای ایجاد اعتمادسازی و معرفی خود قدم اساسی بر نداشته اند.

نتیجه این رابطه متقابل ضعیف بین دانشگاه و نهادهای مختلف کشور، تلنبار شدن انبوهی از پژوهش ها را در دانشگاه ها رقم زده که تنها درصد اندکی از آنها به فناوری و نوآوری منجر می شوند و برای حل مشکلی از مشکلات جامعه و یا صنایع بکار گرفته می شوند. 

یکی دیگر از معضلاتی که همواره گریبانگیر موضوع پژوهش در کشور ما بوده، ناچیز بودن اعتبارات این حوزه است. موضوعی که همواره دانشگاه ها نسبت به آن معترض اند، چراکه در حال حاضر میانگین بودجه پژوهشی در کشورهای دنیا حدود دو درصد تولید ناخالص ملی است، اما در ایران این رقم حدود نیم درصد است که دست دانشگاه ها را برای انجام رسالت واقعی خود و نقش آفرینی و گره گشایی از مشکلات جامعه بسته است.

هرچند که سخن از مشکلات پیش روی حوزه پژوهش در کشور ما زیاد است، اما مدیر امور پژوهشی دانشگاه رازی کرمانشاه کلیدی ترین مشکل در حوزه پژوهش را مربوط به نداشتن متقاضی برای آن می داند.

دکتر کیانوش چقامیرزا در گفت و گو با ایسنا ادامه می دهد: پژوهش هم مانند هر کالای دیگری در جامه یک بخش عرضه و یک بخش تقاضا دارد. هرمیزان که تقاضا برای کالایی در جامعه وجود داشته باشد، میزان عرضه آن نیز بیشتر خواهد بود، بنابراین هرجایی که کالایی تقاضا نداشته باشد، کمتر رشد پیدا می کند و به آن توجه می شود.

وی می گوید: در حال حاضر ما در حوزه عرضه پژوهش مشکل چندانی نداریم و پژوهش های با کیفیتی انجام می گیرد که ماحصل آن رسیدن ایران به جایگاه شانزدهم تولید علم در دنیا است، اما متاسفانه بخش زیادی از این علم به مرحله فناوری و تجاری سازی نمی رسد، چون برای آن تقاضایی وجود ندارد.

مدیر امور پژوهشی دانشگاه رازی اصلی ترین مشکل در این خصوص را عدم شناخت سازمان ها، دستگاه ها و صنایع از دانشگاه ها در جهت رفع مسائل و مشکلات می داند و می افزاید: مشکلی که در کشور ما وجود دارد این است که سازمان های بیرون از دانشگاه و دستگاه های اجرایی که کشور را اداره و نیازهای آن را در جهات مختلف برآورده می کنند، هنوز نیاز به پژوهش را باور نکرده اند و مدیران ما هنوز به این مسئله اعتقاد پیدا نکرده اند که کشور را باید علمی اداره کرد.

وی تاکید می کند: همانگونه که کشورهای موفق در دنیا یعنی کشورهایی که مشکلات شهروندانشان را بسیار کم کرده اند و در تمام شاخص های اقتصادی، اجتماعی و .... وضعیت خوبی دارند، از مسیر پژوهش به این جایگاه رسیده اند و مسائل خود را حل کرده اند، ما نیز باید این مسیر را طی کنیم.

چقامیرزا به این نکته اشاره می کند که اگر مدیران ما نگاه علمی به مسائل داشته باشند، خود بخود به پژوهش نیاز پیدا می کنند و به سراغ دانشگاه که متولی اصلی پژوهش و تولید علم است، خواهند رفت.

وی می گوید: متاسفانه از آنجایی که ما شاهد چنین اتفاقی نیستیم، درنتیجه پژوهشگران و فارغ التحصیلان ما نیز مهاجرت می کنند، چراکه بازاری برای عرضه پژوهش هایشان در داخل پیدا  نمی کنند، بنابراین به اقصی نقاط دنیا می روند و پژوهش هایشان را آنجا عرضه می کنند و اینگونه است که ما امروزه در دانشگاه های کشورهای مختلف پژوهشگرانی را از ایران می بینیم که جایگاه درخور توجه ای بدست آورده اند. 

این عضو هیات علمی دانشگاه رازی در پایان سخنانش یکی از راه های مهم برای کاربردی شدن پژوهش های دانشگاهی را داشتن نگاه علمی برای حل مسائل مختلف از سوی مسئولین می داند تا در نهایت به ایجاد توسعه منجر شود.

انتهای پیام