به گزارش ایسنا، آیین بزرگداشت ابن‌سیناکه با مشارکت شهرداری همدان و بنیاد علمی و فرهنگی بوعلی‌سینا در بام آرامگاه حکیم هزاره‌ها برگزار شد، از سه کتاب تازه منتشر شده در حوزه ابن‌سینا پژوهی رونمایی شد.
تصحیح انتقادی و علمی کتاب دوم القانون به عربی به دست دکتر نجفقلی حبیبی مهمترین کتاب چاپ شده در این آیین بود که مورد توجه حاضران قرار گرفت.
غلامرضا اعوانی، چهره ماندگار حکمت و فلسفه ایران که به همراه دکتر سید حسین نصر بر کتاب اول و دوم، مقدمه انگلیسی نگاشته‌است در پیامی تصویری به اهمیت تصحیح و چاپ مواریث خطی ایران به ویژه کتاب القانون پرداخت و گفت: اگر بخواهیم یک پزشک را که در تمام دنیا شناخته شده و معروف باشد، معرفی کنیم، بدون شک ابن‌سیناست.
وی با اشاره به اینکه در چین دو منشأ برای طب قدیم ذکر شده است، اظهار کرد: در کتاب‌های تاریخ طب در چین، یکی طب چینی و دیگری طب اسلامی بوده که اول از همه ابن‌سینا، ذکر شده است.
وی با بیان اینکه کتاب قانون ابن‌سینا در چین و اروپا برای چندین قرن کتاب درسی بوده است، تصریح کرد: بعد از اختراع چاپ به وسیله گوتنبرگ، دومین کتابی که بعد از انجیل چاپ شده، قانون بوده که بارها مورد تجدید چاپ قرار گرفت و تا قرن ١٧ و ١٨ میلادی کتاب درسی بوده است.
عضو هیئت امنای بنیاد بوعلی‌سینا افزود: با این همه عظمتی که کتاب قانون دارد، تاکنون نسخه منقح علمی که برای آکادمی‌ها و دانشگاه‌های دنیا قابل قبول باشد وجود نداشته است.
اعوانی با اشاره به اهمیت تصحیح علمی القانون گفت: پیش از این نسخه‌ای از قانون در مصر چاپ شده و چاپ سنگی آن در ایران وجود داشته؛ اما هر دو این‌ها مغلوط بودند که واقعاً مایه شرمساری است.
چهره ماندگار حکمت و فلسفه ایران ضمن ابراز خشنودی از چاپ این کتاب اضافه کرد: یکی از کتاب‌های بسیار مهم در سطح جهانی که بعد از انقلاب اسلامی به چاپ رسیده ، همین چاپ کتاب القانون ابن‌سیناست که بنیاد بوعلی‌سینا انجام داده است.
وی با تشکر از مصحح کتاب القانون، اظهار کرد: دکتر حبیبی تمام نسخه‌های معتبر قانون را از ترکیه و ایران و سایر کشورها به دست آورد و تمام شرح‌های مهمی که بر این کتاب نوشته شده را مرور کرده و آن را بادقت فوق‌العاده‌ای آماده کرده است.
عضو هیئت امنای بنیاد بوعلی‌سینا از پشتیبانان مالی این اثر تشکر کرد و گفت: یکی از آفات همیشگی در ایران، نصف و نیمه رها کردن کارهاست، امیدوارم بنیاد بوعلی با همان همت قبلی و فعلی کار تصحیح قانون را تا پایان ادامه دهد.
اعوانی با بیان اینکه در چین طب سنتی خیلی بیشتر از طب مدرن مورد توجه است، تصریح کرد: در تهران قدیم کمتر از ١٠ کتاب و داروخانه سنتی وجود داشت اما اکنون نه تنها در تهران که سایر کشورهای جهان پر از داروخانه‌های طب سنتی است که امیدواریم با همت عالی این کار ادامه داشته باشد.
همدان با حضور ابن‌سینا عظمتی دوباره گرفت
در ادامه این مراسم نیز دکتر نجفقلی حبیبی؛ مصحح کتاب القانون در پیامی تصویری به این مراسم ضمن تمجید از پیشینه تاریخی همدان و پیوند آن با ابن‌سینا گفت: شهر همدان به عنوان مرکز ثقل تمدن ایران باستان بوده و با حضور ابن‌سینا دوباره عظمتی دیگر یافته است.
وی افزود: همدان برای ما یک شهر به یادگار ماندنی، مهم و ارزشمند تلقی می‌شود که انسان‌های شریف و بزرگوار در آن تلاش کرده و زحمت کشیدند و هنوز هم این کار را انجام می‌دهند.
مصحح کتاب القانون اظهارکرد: با همت والای بنیاد بوعلی‌سینای همدان موفق شدم کتاب دوم القانون را به محضر کسانی که طب ایرانی و ابن‌سینا علاقه‌مندند، تقدیم کنم.
حبیبی با بیان اینکه قانون ابن‌سینا در پنج جلد تهیه شده است، عنوان کرد: در روزگار ابن‌سینا، تقسیم کتاب با جلد به گونه‌ای که ما امروز جلد اول و دوم می‌گوییم، نبوده و بجای آن کتاب اول و دوم و... می‌گفته‌اند.
عضو شورای علمی بنیاد بوعلی‌سینا در مورد محتوای کتاب دوم القانون گفت: به توفیق الهی موفق شدم کتاب دوم قانون را هم بر اساس نسخ خطی معتبر، تصحیح و تقدیم اهل فضل کنم که امیدوارم مورد توجه قرار گیرد.
وی با اشاره به اینکه کتاب دوم در خصوص داروهاست، تصریح کرد: داروها در اندیشه علمای قدیم و از جمله ابن‌سینای بزرگ در سه گروه عمده تقسیم می‌شدند، یکی گروه داروهای‌گیاهی که بیشترین بخش است، دومین قسمت، داروهای حیوانی و سومین بخش به داروهای معدنی اختصاص یافته است.
حبیبی در پاسخ به برخی منتقدان ابن‌سینا در مورد ذکر منبع کتاب قانون نیز گفت: برخی معتقدند که ابن سینا خودش این داروها را از بیابان‌ها نچیده و آنها را از دیگران گرفته و کارش ارزشمند نیست، این بزرگواران بدانند که شخص بوعلی در باب دوم کتاب دوم با تأکید به این موضوع اشاره کرده که گمان نکنید که من این مطالب را از خودم نوشتم، نه؛ من اصلاً در کار جمع‌آوری گیاهان در بیابان نبوده‌ام؛ بلکه این‌ها را از دانشمندان دیگر گرفته‌ام.
وی سپس با طرح این پرسش که پس ارزش کار ابن‌سینا چه می‌شود؛ در پاسخ گفت: ارزش کار ابن‌سینا، تحقیق در مورد داروهای گیاهی موجود در کتاب‌ها و منابع دیگر بوده است او ضمن اینکه نظر گذشتگان را بیان می‌کند و سپس با صراحت نظر خودش را می‌گوید.
عضو شورای علمی بنیاد بوعلی‌سینا در مورد ابتکار به کار رفته در کتابت القانون دوم نیز بیان کرد: یکی از ابتکارات ابن‌سینا در کتابت این قسمت از قانون، نوشتن رنگی خواص داروها است و تأکید می‌کند که برای راحت پیدا شدن خواص توسط خواننده این کار را انجام داده است.
حبیبی اظهار کرد: متأسفانه کسانی که بعد از ابن‌سینا قانون را نسخه‌برداری کردند، به این نکته توجه نکرده و آنها را رنگی ننوشتند و تنها در برخی از نسخ حداکثر اسم داروها را به رنگ قرمز نوشته‌اند.
وی در مورد برخی ابتکارات دیگر ابن‌سینا در کتاب دوم القانون، عنوان کرد: تحقیقات و نظریات جدیدی که درباره فوائد و خواص گیاهان ذکر می‌کند، مختص خود ابن‌سیناست و هنوز کسی بعد از او نتوانسته نظمی که در این کتاب درباره خواص داروها داده را به هم بریزد یا بهترش کند.
مصحح کتاب القانون درباره ادامه طرح تصحیح کتاب القانون افزود: تصحیح کتاب سوم که در مورد بیماری‌هاست را شروع کرده‌ام، در این کتاب ضمن تشریح هر عضو ، بیماری‌های مختص آن را بیان و راه‌های مداوا را ارائه می‌کند.
حبیبی در پایان یادآور شد: کتاب سوم مهمترین بخش کتاب قانون است که امیدوارم خداوند متعال با اعطای برکت به عمر و وقت من بتوانم این کار را به خوبی به ثمر برسانم.
پژوهش‌های سینوی رونقی ملی و جهانی گرفته است
مدیر روابط عمومی و انتشارات بنیاد بوعلی‌سینا در مورد کتاب‌های رونمایی شده گفت: کتاب‌های منتشر شده هر کدام در نوع خود زمینه‌ساز پژوهش‌های جدید درباره طب و فلسفه سینوی خواهند شد.
توکل دارایی اظهار کرد: تصحیح علمی-انتقادی متن عربی کتاب دوم القانون متنی قابل اطمینان و علمی در اختیار محققان و ابن‌سیناپژوهان داخلی و خارجی در زمینه طب ابن‌سینا قرار می‌دهد و به عنوان کتابی مرجع برای ترجمه به زبان‌های مختلف دنیا مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
وی با اشاره به زمان و هزینه‌بر بودن تصحیح نسخ خطی گفت: کار تصحیح کتب و رساله‌های خطی، تبحر و دانشی فراخور متن علمی مورد نظر می‌طلبد و از سویی تهیه کردن نسخه‌های کهن از یک کتاب که در کتابخانه‌های معتبر سراسر دنیا پراکنده‌اند، نیاز به تفحص علمی و هزینه‌های مرتبط دارد، که گاهی برای دریافت نسخ خطی نیاز به سفرهای خارجی و بازدید از کتابخانه‌های مذکور دارد.
مدیر انتشارات بنیاد بوعلی‌سینا اضافه کرد: زحماتی که دکتر نجفقلی حبیبی برای تصحیح انتقادی القانون ابن‌سینا متحمل شده‌اند، با توجه به چندین دهه تجارب ایشان در تصحیح متون، کاری ماندگار و اثرگذار در زمینه طب سینوی است و مراکز ابن‌سیناپژوهی چند کشور درصدد استفاده از آن برای ترجمه‌های جدید به زبان‌های مختلف هستند.
دارایی در مورد کتاب دوم القانون گفت: کتاب دوم القانون در دو مقاله تنظیم شده که در مقاله اول بحث در مورد ادویه مفرده حکم مقدمه را دارد و در شش فصل مباحث مهم درباره داروها به صورت سازمان‌یافته مطرح شده است.
وی در مورد استفاده بوعلی از منابع پزشکی پیش از خود، بیان کرد: شیخ در این کتاب تصریح می‌کند که برای نوشتن ادویه مفرده، از منابع و رساله‌های پیش از خود بهره برده، وی منابع موجود از دیسقوریدس و جالینوس و حکیم رازی را انتخاب و در عنوان شانزده‌گانه جای داده است.
مدیر انتشارات بوعلی‌سینا درباره چاپ کتاب حساب نیز توضیح داد: استاد سید عبداله انوار کل دایرة‌المعارف شفا را که شامل ۲۲ کتاب است به فارسی ترجمه و شرح داده که این بنیاد تصمیم دارد قسمت ریاضیات آن را که شامل موسیقی، حساب، هندسه و نجوم است، چاپ کند.
دارایی با اشاره به اینکه قبل از این ترجمه کتاب موسیقی انتشارات بنیاد بوعلی‌سینا چاپ شده است، اظهار کرد: این کتاب مورد استقبال اساتید این فن و دانشجویان قرار گرفت و چاپ و ترجمه حساب شفا برای آگاهی نسل جوان از پژوهش‌های سینوی به زبان فارسی در علم حساب است.
وی بیان کرد: پیش از این حساب شفا به زبان عربی بود و دانشجویان و دانشگاهیان حوزه ریاضی نیاز داشتند که به زبان فارسی با این میراث علمی آشنا شوند، امیدواریم این کوشش استاد سید عبداله انوار که خود جزء دانشمندان ریاضی است، در شناسایی میراث سینوی مؤثر واقع شود.
مدیر انتشارات بنیاد بوعلی درباره کتاب دیگری که از سوی این انتشارات با همکاری نشر ترجمان چاپ شده است،گفت: در این کتاب که به نام ابن‌سینا منتشر شده، ۱۴ مقاله تفسیری و انتقادی از انگلیسی به فارسی با حمایت و راهنمایی معاونت وزارت ارشاد و به طور مشترک با نشر ترجمان از ابن‌سیناپژوهان مطرح دنیا چاپ شده است.
وی در مورد نویسندگان مقالات این کتاب نیز افزود: در این کتاب مقالاتی از دیمیتری گوتاس، استیفن من، رابرت ویزنووسکی، دگ نیکولاس هسه، آموس برتولاچی و جان مک گینس به سرپرستی دکتر احمد عسگری عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی به فارسی ترجمه شده است.
گفتنی است؛ در پایان این آیین از پزشکان نمونه شهر همدان که در عمل به سوگند پزشکی و کمک به معالجه بیماران تلاش ارزنده داشتند، به همت شهرداری همدان تجلیل شد.
انتهای پیام
نظرات