به گزارش ایسنا، محمدرضا ترکی، عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی و استاد دانشگاه تهران در یادداشتی کوتاه درخصوص عذرخواهی مصطفی ملکیان، استاد فلسفه، منتقد و پژوهشگر برای استفاده از عبارت «فارسی‌زبانان» نوشته است: «اخیرا جناب مصطفی ملکیان مرقوم فرموده‌اند: «در سخنرانی‌ها، گفت‌وگوها، و مصاحبه‌ها [...]، چون احتمال می‌دادم که مخاطبانم، غیر از ایرانیان، عزیزان افغان، تاجیک و فارسی‌زبانان دیگر نیز باشند، از تعبیر «فارسی‌زبانان» به جای «ایرانیان» استفاده می‌کردم. اکنون [...] بر من ایراد گرفته‌اند که تعبیر «فارسی‌زبانان» شامل حال اقوام ایرانی‌ای که زبان مادری‌شان فارسی نیست، مانند کردها، عربها، آذری‌ها، ارمنیان، آشوریان، ترک‌ها، ترکمن‌ها، و بسیاری دیگر نمی‌شود و بنابراین این تعبیر اینان را از شمول مخاطبان خارج میکند و جفایی در حق‌شان روا می‌دارد. در عین حال که من هرگز قصد چنین جفا و تبعیضی نداشته‌ام، ایراد مذکور را بر خود وارد میدانم و، از این پس، از تعبیر «فارسی‌دانان» استفاده خواهم کرد و، در همین‌جا، از همه اقوام ایرانی به‌جهت قصور ناشی از جهلِ خود، پوزش می‌خواهم.»
جسارتا خدمت این استاد گرامی عرض می‌کنیم:
الف) «فارسی‌زبان» دشنام نیست که به خاطر اطلاق آن به اقوام ایرانی و غیرایرانی عذرخواهی لازم باشد؛
ب) این عذرخواهی شاید توهین به کسانی باشد که خود را فارسی‌زبان می‌دانند و بر هر توهینی عذری واجب؛
ج) جناب ملکیان باید به عنوان فیلسوف بدانند که «فارسی‌دان» تعبیر جامع و مانعی به جای «فارسی‌زبان» و «ایرانی» نیست؛ زیرا بسیاری از غیرایرانیان، مثل آشنایان فرنگی با زبان فارسی، فارسی‌دان‌اند و بسیاری از ایرانیان، ازجمله نسل دوم و سوم ایرانیان خارج از کشور فارسی‌دان نیستند؛
د) فارسی زبان مشترک و بخشی از فرهنگ و میراث همه اقوام ایرانی و برخی کشورهای مجاور و انسان‌های بسیاری است که در جغرافیای وسیعی با عنوان «ایران بزرگ» و «ایران فرهنگی» زندگی کرده‌اند. این زبان یک «زبان میانجی» و «واسطه» است که مردمی که زبانهای مادری گوناگونی دارند، در روابط علمی و سیاسی و حقوقی و ادبی خود از آن، به عنوان «زبان رسمی» استفاده میکنند؛ بنابراین هیچ «جفا» و «تبعیضی» هم از این تعبیر استنباط نمی‌شود؛
ه) ما اساسا قومی به نام «قوم فارس» نداریم. فارسی زبان است نه قومیت؛
و) فارسی‌زبان بودن ضرورتا به این معنی نیست که این زبان زبان مادری یک شخص است. کسانی که قرن‌هاست از این زبان، به عنوان زبان میانجی و رسمی و مشترک بین‌الأقوامی استفاده میکنند هم فارسی‌زبان‌اند و به اندازه بقیه کاربران این زبان در آن حق دارند و خدمات بسیاری از آنان به این زبان، اگر از کسانی که زبان مادری‌شان فارسی است، بیشتر نباشد، کمتر نیست.
ز) این استاد محترم باید متوجه باشند که وارد دام‌چاله تفرقه‌های قومیتی و زبانی نشوند و ناخواسته به وحدت ایرانیان لطمه نزنند.»
انتهای پیام
نظرات