به گزارش ایسنا، صحبت‌های این فعال قدیمی بازار املاک را شاید بارها از پدر و مادرهایمان هم شنیده باشیم. آن موقع، دردسرهای اجاره‌نشینی، چاشنی زندگی صمیمانه خانواده‌های ایرانی بود. آغاز مدرنیته یا به نوعی کج‌مدرنیته دهه ۴۰ در ایران با سیل عظیم مهاجرت از شهرستان‌های دور و نزدیک به تهران همراه شد. اغلب پدرهای خانواده‌ها کارگر بودند و مادرها به لقمه نانی قانع. اما تقریباً از هیچ کدامشان نمی‌شنوی که نیش و کنایه‌های صاحب‌خانه، خاطره‌ای تلخ در ذهنشان حک نکرده باشد. خسروی می‌گوید: در یک خانه پنج شش اتاق وجود داشت و یک طبقه هم بالا می‌ساختند. تقریباً شبیه «خانه قمر خانم»! (سریالی که طی سال‌های ۱۳۴۸ تا ۱۳۵۰ از تلویزیون پخش می‌شد). هر موقع صاحب‌خانه کنار حوض می‌ایستاد، با یک اخم یا فریاد او همه می‌لرزیدند و به داخل خانه می‌رفتند؛ چون می‌دانستند می‌خواهد چند ریال به کرایه اضافه کند.

رئیس اتحادیه مشاوران املاک تهران یادآور می‌شود: یک دستشویی گوشه حیاط بود که با توجه به فرهنگ اسلامی ما ایرانی‌ها ساکنان از حضور همزمان جلوی در دستشویی خودداری می‌کردند. کسی که می‌خواست از سرویس استفاده کند منتظر می‌شد تا فردی که رفته، بیرون بیاید. یک کاسه لب حوض می‌گذاشتند که اگر کسی سهواً آب آن را می‌ریخت باید اخراج می‌شد! حکم تخلیه هم نبود. آن‌قدر مردم حجب و حیا داشتند که این جمله‌ی مالک به مستأجر مبنی بر این‌که «راضی نیستم این‌جا باشی» حکم تخلیه را داشت.

خرید بلیت بخت‌آزمایی برای خانه‌دار شدن

رئیس اتحادیه مشاوران املاک خاطرنشان می‌کند: من حدود ۵۰ سال است که در رشته املاک فعالیت دارم؛ یعنی ۱۰ سال قبل از انقلاب. ۲۸ سال از این زمان را در اتحادیه صنف مشاوران املاک بودم و ۱۶ سال به عنوان رئیس اتحادیه فعالیت کردم. بنابراین دیروز وارد این حوزه نشده‌ام که از اوضاع بی‌اطلاع باشم. بخش خصوصی هم هستم و نیازی ندارم که با تعریف و تمجیدهای من رئیسم خوشش بیاید که به من پاداش بدهد. اما آن‌چه واقعیت دارد این‌که پیش از انقلاب اوضاع بخش مسکن بخصوص برای کم بضاعت‌ها مناسب نبود. وضعیت به گونه‌ای بود که طی سال‌های ۱۳۴۱ تا ۱۳۵۶ از طریق بلیت‌های بخت‌آزمایی برای برنده‌ی قرعه‌کشی، جایزه‌هایی مثل ماشین یا خانه تعیین می‌کردند. تقاضا برای این بلیت‌ها هم بسیار زیاد بود. یعنی یک خانه ۵۰ متری برای جوان‌ها آن‌قدر رویایی بود که به خاطر آن بلیت بخت‌آزمایی تهیه می‌کردند. به اوایل دهه ۵۰ که نزدیک شدیم مقداری فضا بهتر شد. عروس و دامادها معمولاً در یکی از اتاق‌های خانه با خانواده داماد زندگی می‌کردند. البته اطراف تهران با پدیده‌ی حاشیه‌نشینی مواجه بودیم. کسانی که همسن و سال من هستند می‌دانند دو سه سال قبل از انقلاب، موقعی که می‌خواستیم به زیارت شاه عبدالعظیم (ع) برویم محوطه‌ای بین شهرری و تهران دیده می‌شد که به حلبی‌آباد معروف بود و مردم با حلب روغن یا مصالح دیگر برای خود سرپناه می‌ساختند.

مشکلات اقتصادی یکی از انگیزه‌های انقلاب بود

خسروی با بیان این‌که مردم تصمیم گرفتند تغییری در وضعیت ایجاد کنند گفت: معضلات اقتصادی، بخشی از انگیزه‌های مردم را شکل داد و مسأله‌ی اصلی این بود که مردم می‌خواستند کشور به استقلال برسد و اسلامی اداره شود. به هر ترتیب انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی (ره) در سال ۱۳۵۷ به پیروزی رسید. اوایل انقلاب می‌شنیدیم که هرکس دو خانه دارد از او می‌گیرند. به همین دلیل عده‌ای خانه‌های مازاد خود را فروختند. بعد دولت برای خرید خانه ۳۰ هزار تومان وام می‌داد که خیلی‌ها با آن پول صاحب خانه شدند. تازه انقلاب پا گرفته بود که در سال ۱۳۵۹ با حمله‌ی صدام جنگ ایران و عراق شکل گرفت.

اولین جهش قیمت مسکن در سال ۱۳۶۸

وی در ادامه می‌گوید: حدود سال‌های ۱۳۶۱ و ۱۳۶۲ اعلام شد که زمین برای خداست که البته حرف درستی بود و کسی نباید بیش از نیازش، زمین را در تصرف خود نگه دارد. همان موقع برخی فئودال‌ها زمین‌های خود را قطعه‌بندی کردند و فروختند که تحولی در ساخت و ساز به وجود آمد و مقداری از انباشت تقاضا کاسته شد. با این حال شرایط جنگی بین سال‌های ۱۳۵۹ تا ۱۳۶۷ در کشور، تأثیر خود را در بازار مسکن ایجاد کرد تا این‌که یک سال پس از جنگ در سال ۱۳۶۸ بحران شدیدی را در بازار ملک شاهد بودیم و قیمت خانه هر لحظه بالا می‌رفت.

مسکن مهر از نظر روانی در کنترل قیمت‌های سال ۱۳۸۶ مؤثر بود

رئیس اتحادیه مشاوران املاک، دومین پرش قیمتی در بازار مسکن را سال ۱۳۸۴ عنوان و بیان می‌کند: سال ۱۳۸۴ در زمان دولت وقت، بانک‌های خصوصی به سرعت زیاد شد که اقدام به خرید ملک کردند و خانه‌ها را با هر قیمتی که مالک می‌گفت می‌خریدند. همین مساله به بحران در بازار ملک منجر شد و قیمت‌ها رشد شدیدی را تجربه کرد. دو سال بعد دولت، پروژه مسکن مهر را آغاز کرد. من به انتقادهایی از قبیل جانمایی یا کم‌کاری برخی سازندگان در مسکن مهر کاری ندارم ولی این طرح از نظر جو روانی در کنترل قیمت مسکن بسیار اثرگذار بود و حرکتی برابر قانون اساسی محسوب می‌شد. لذا نباید به آن ایراد بگیریم. در ادامه به سال ۱۳۹۱ رسیدیم که قیمت ارز سه برابر شد و قیمت مسکن هم طبیعتاً افزایش پیدا کرد. تلاطمی به وجود آمد که بعد آرام شد و به ثبات قیمت رسیدیم تا این‌که سال ۱۳۹۷ اتفاق مشابهی رخ داد و قیمت دلار از ۳,۸۰۰ تومان به حدود ۱۱ هزار و ۸۰۰ تومان (با توجه به نرخ دلار در روز مصاحبه) رسید و با جهش ۹۱ درصدی قیمت مسکن متأثر از جهش ارز مواجه شدیم که اثر تحریم‌های ظالمانه آمریکا بود.

مشکل مسکن در هیچ جای دنیا کاملاً حل نشده است

خسروی با بیان این‌که تمام دولت‌ها در طول نظام جمهوری اسلامی تلاش خود را در حوزه مسکن انجام دادند می‌گوید: جمعیت ایران در دوران پهلوی ۳۶ میلیون نفر بود؛ هم‌اکنون ۸۰ میلیون نفر شده است. از سوی دیگر تحولات فرهنگی ایجاد شده و زوج‌های جوان تمایل دارند در خانه‌های مستقل ساکن شوند. اینها هزینه می‌خواهد که حتی‌الامکان انجام شده است. ضمن این‌که حلبی‌آباد و کپرنشینی دیگر تقریباً وجود ندارد و به لطف خدا کسی بیرون نخوابیده است. نظام قطعاً مایل است هر خانواده‌ای یک سند زیر سرش باشد. نکته قابل توجه این‌که در دنیا ۷۰ درصد مردم مستأجر و ۳۰ درصد صاحب ملک هستند ولی در کشور ما این نسبت برعکس است. در هیچ جای دنیا هنوز به طور کامل مشکل مسکن حل نشده است. توصیه من به جوانان این است که همه زندگی‌شان را برای خرید یک خانه ۵۰ متری هدر ندهند که باعث شود بهره‌ای از زندگی نبرند. خدا کند همه صاحب یک خانه شوید ولی عجله نکنید. به خانه و ماشین و وضع زندگی خوب می‌رسید اما جوانی را ندارید. مواظب باشید از جوانی و میان‌سالی استفاده کنید خدا هم به وقتش نعمات را می‌رساند.

او می‌گوید: مشکلات، دیگر به سختی گذشته نیست. وزیر جدید راه و شهرسازی هم اعلام کرده که ساخت و ساز را مورد توجه قرار می‌دهد. با توجه به این رویکرد، باید به آینده خوشبین باشیم. امیدوارم با تلاش انقلابی مردم بتوانیم بخش مسکن را که پیشران اقتصاد است، ۳۳ درصد از حجم اقتصاد را در بر می‌گیرد، ۱۲ درصد اشتغال مستقیم ایجاد می‌کند، با ۷۸ بخش اقتصاد رابطه پیشین و با ۵۶ بخش رابطه پسین دارد را از رکود نجات دهیم. سه اقدام باید صورت گیرد؛ اول از سنتی‌سازی به صنعتی‌سازی روی بیاوریم، دوم این‌که صنعت اجاره را فعال کنیم و سوم این‌که با ارائه مشوق‌هایی سرعت ساخت و ساز را افزایش دهیم.

انتهای پیام

خبرنگار: مجید انتظاری
دبیر خبر: متین کاکوئی