گفت‌وگو با حمیدرضا شاه‌آبادی

نوشتن برای مخاطبی که وجود ندارد!

حمیدرضا شاه‌آبادی با بیان این‌که نویسندگان ما شناختی از مخاطب نوجوان ندارند می‌گوید: نویسندگان برای مخاطبی می‌نویسند که وجود ندارد و ویژگی‌هایش تغییر کرده است.

این نویسنده در گفت‌وگو با ایسنا درباره استقبال مخاطبان ایرانی از آثار ترجمه  اظهار کرد: ما نویسنده‌های خوبی در کشورمان داریم که کار را جدی می‌گیرند، البته تعدادشان زیاد نیست، اما می‌توانند تأثیر خوبی در بازار کتاب داشته باشند و کارهای‌شان مورد استقبال زیادی قرار ‌گیرد. بعضی از نویسنده‌ها آثارشان در چاپ‌های مکرر تجدیدچاپ شده و توسط خواننده‌ها خوانده می‌شود. می‌توانم بگویم در همه جا سطح ما از نویسندگان خارجی پایین‌تر نیست.

او در عین حال دلیل استقبال مخاطبان از آثار ترجمه را این‌گونه بیان کرد: ما با مجموعه‌ زیادی از کتاب‌های منتشرشده در سراسر دنیا مواجه هستیم که می‌توانیم آن‌ها را بنا بر کیفیتی که دارند برای ترجمه انتخاب کنیم و در اختیار خواننده‌ها قرار دهیم. رجوع به کتاب‌های منتخب کشورهای دیگر و فهرست کتاب‌هایی که جایزه برده‌اند، عملا ما را به کتاب‌های خوبی می‌رساند که انتشارشان می‌تواند با استقبال مخاطبان همراه باشد.

شاه‌آبادی افزود: فضای تألیف این‌طور نیست، نویسنده زحمت زیادی می‌کشد و سال‌ها برای نوشتن یک رمان، زمان صرف می‌کند و در نهایت‌ اثرش منتشر می‌شود. به نظر می‌رسد طبیعی است که در این فضا و در این حوزه استقبال کمتری صورت بگیرد  و یا گاهی آثار کیفیت پایین‌تری داشته باشند.

این نویسنده ادبیات نوجوان خاطرنشان کرد: نمی‌توان پنهان  کرد که نویسنده‌های خارجی به قصه‌پردازی و خلق ماجراهای جذاب و گیرا و همچنین شخصیت‌هایی که بچه‌ها با آن‌ها احساس همذات‌پنداری دارند، بیشتر توجه می‌کنند. اما در فضای ادبیات داستانی ما چه ادبیات داستانی ویژه نوجوانان و چه ادبیات داستانی بزرگسالان توجه به قصه‌پردازی و خلق ماجراهای جذاب کمتر است. معمولا فضاهای رمان نوجوان ما خیلی ساکن و بی‌ماجرا است و اتفاقات معمولا در یک خط افقی قرار دارند و خیلی آرام و آهسته حرکت می‌کنند و امکان ایجاد تعلیق و هیجان در آن‌ها وجود ندارد. در چنین شرایطی رمان ایرانی در مقایسه با آثار خارجی کم می‌آورد.

او در ادامه اظهار کرد: شاید دلیل دیگر این باشد که تصوری که نویسندگان ما در حوزه ادبیات نوجوانان از مخاطب دارند با واقعیت خیلی همسان نیست،  یعنی نویسنده ما برای مخاطبی می‌نویسد که عملا وجود ندارد و ویژگی‌هایش تغییر کرده است.  اگر رمان‌نویسان ایرانی زمانی را  برای شناخت مخاطب صرف کنند حاصل کارشان قطعا بهتر می‌شود.

شاه‌آبادی با بیان این‌که رسانه‌ها به اندازه کافی از ادبیات داستانی حمایت نمی‌کنند گفت: این حمایت در شکل‌های مختلفی می‌تواند رخ دهد؛ از جمله نقد. زمانی که  بحث ارزیابی آثار به میان می‌آید رسانه‌ها توجه  بیشتری  به ادبیات خارجی نشان می‌دهند که این موضوع طبیعی است و ما نمی‌توانیم از آن‌ها بخواهیم خواننده را به سمتی ببرند که ممکن است با علایقش سازگار نباشد. البته  فکر می‌کنم این شرایط گذراست و به مرور برطرف خواهد شد.

او تأکید کرد:  ما نویسندگان خوبی در کشورمان داریم که جدی می‌نویسند و به دنبال خلق ادبیات جذاب  برای نوجوانان هستند.  با خواندن آثار نویسنده‌های نسل جدید که به عرصه پا گذاشته‌اند احساس می‌کنم این‌ها می‌توانند خواننده ایرانی را بیشتر با خود همراه کنند. من به آینده امیدوارم و فکر می‌کنم این شرایط رفته رفته تغییر خواهد کرد و خواننده ایرانی به رمان ایرانی اعتماد  و با آن ارتباط برقرار می‌کند.

این داستان‌نویس درباره کتاب تازه خود نیز گفت:  به تازگی نگارش یک رمان را تمام کرده‌ام با عنوان «دروازه مردگان» که جلد اول آن در نشر افق زیر چاپ است و در حال تکمیل جلد دوم هستم. این رمان برای  نوجوانان است و در تهران قدیم می‌گذرد، ویژگی‌هایی از ژانر وحشت را  در خود دارد و در عین حال به مفهوم فلسفی آگاهی می‌پردازد.

او درباره انتخاب تهران قدیم به عنوان فضای داستان خود اظهار کرد:  نوشتن در فضای تاریخی را دوست دارم و به نظرم دنیایی که بخواهم در داستان‌ها خلق کنم در فضاهای تاریخی بهتر شکل می‌گیرد. رمان «دروازه مردگان»  داستان گروهی پسربچه ‌است که در یک خانه قدیمی و مرموز جمع شده‌اند، و زیر نظر یک نفر که همه آن‌ها را جمع کرده کار قالی‌بافی انجام می‌دهند. در حیاط آن خانه حوض بزرگ و عمیقی قرار دارد که فضای خاصی دارد.  بچه‌ها در آن حوض شکل‌ها و تصویرهای وحشتناکی می‌بینند. یک روز یکی از بچه‌ها در این حوض غرق می‌شود ولی روز بعد از غرق شدن مجددا به میان بچه‌ها برمی‌گردد و این خود شروع ماجرایی است که در کتاب آمده. فکر می‌کنم می‌تواند فضای جذابی برای مخاطبان داشته باشد.

انتهای پیام

  • جمعه/ ۲۴ آذر ۱۳۹۶ / ۰۰:۲۵
  • دسته‌بندی: ادبیات و کتاب
  • کد خبر: 96092212601
  • خبرنگار : 71573

برچسب‌ها