دکتر معصومه مداح، معاون فناوری پژوهشکده فناوری اطلاعات و ارتباطات جهاد دانشگاهی در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، اظهار کرد: کمک‌های توسعه‌ای به‌عنوان یکی از ابزارهای دیپلماسی رسمی و عمومی کشورها در سال‌های اخیر از جایگاه ویژه‌ای برخوردار شده است.
وی افزود: کشورهای مختلف با استفاده از کمک‌های توسعه‌ای اهداف متنوعی را پیگیری می‌کنند. آنچه تاکنون در مورد این اهداف مطرح شده است، موضوعاتی مانند کمک‌های بشردوستانه، ثبات منطقه‌ای، کمک به کاهش فقر، مثبت جلوه دادن کشور کمک‌کننده در روابط خارجی و در مواردی تأمین امنیت و گسترش روابط تجاری بوده است.
مداح ادامه داد: اما تعدادی از کارشناسان هم بر این عقیده‌اند که این کمک‌ها برای کشورهای اعطا کننده این خدمات به یک منبع نفوذ و قدرت نرم تبدیل شده است.
مدیر اجرایی طرح ایریکا تصریح کرد: کشورهای اعطا کننده کمک‌های توسعه‌ای با تمرکز بر توانمندی‌های علم و فناوری خود و تاکید بر شعارهای توسعه پایدار بین‌المللی، بسترهای لازم برای صدور خدمات فنی و مهندسی، برندسازی و بهره‌برداری در جهت پیشرفت اقتصادی را ایجاد کرده و از مزیتهای این فعالیتها در فضای بین‌المللی منتفع می‌شوند.
وی اظهار کرد: در دنیا اعطای کمک‌های توسعه‌ای دو جانبه از طریق سازمان‌هایی تحت عنوان "سازمان همکاری‌های بین‌المللی" صورت می‌گیرد.
مداح گفت: سازمان همکاری‌های بین‌المللی سازمانی است در جهت اعمال مدیریت هماهنگ و استفاده بهینه و هدفمند از زیرساخت‌ها و ظرفیت‌های آموزشی، پژوهشی، فناوری و صنعتی کشور که موجب تحکیم جایگاه منطقه‌ای و جهانی، بهبود روابط و توسعه اقتصادی و فرهنگی در عرصه بین‌المللی با سایر کشورها می‌شود.
معاون فناوری پژوهشکده فناوری اطلاعات و ارتباطات جهاد دانشگاهی افزود: این سازمان‌ها در سطح ملی و فرابخشی فعالیت‌های خود را با هماهنگی و مشارکت دستگاه‌های دیپلماسی، برنامه‌ریزی کرده و با مشارکت دیگر دستگاه‌های اجرایی به اجرا در می‌آورند.
وی ادامه داد: اعطای کمک‌های توسعه‌ای توسط جمهوری اسلامی ایران، مسبوق به یک سابقه طولانی است؛ اما در بررسی‌های صورت گرفته و با توجه به دیدگاه صاحب‌نظران این حوزه، از اثربخشی مطلوب برخوردار نبوده و علی‌رغم صرف هزینه‌های قابل توجه، منجر به ایجاد اثرات پایدار نشده است.
مداح تاکید کرد: بنابراین با توجه به اهداف چشم‌انداز 20 ساله 1404 برای دستیابی به جایگاه برتر در منطقه و همچنین اهمیت نقش اعطای کمک‌های توسعه‌ای در مناسبات بین‌المللی و اقتصاد سیاسی و برخورداری از پتانسیل‌های بالقوه و بالفعل کشور در زمینه علم و فناوری برای درخشش در این حوزه، انجام یک بررسی جامع برای آسیب‌شناسی فعالیت‌های کشور در این حوزه و مطالعات بهینه‌کاوی تجربیات سازمان‌های موفق در این زمینه، ضروری بود.
هیات وزیران باید مجموعه فعالیت‌های انجام شده ایریکا را تصویب کند
مدیر اجرایی طرح ایریکا افزود: بر همین اساس، در ابتدای سال 1395 مطالعات امکان‌سنجی تاسیس سازمان همکاری‌های بین‌المللی ایران تحت نام اختصاری "ایریکا" با توجه به ماموریت‌های محوله به جهاد دانشگاهی در نقشه جامع علمی کشور، در دستور کار پژوهشکده فناوری اطلاعات و ارتباطات جهاد دانشگاهی قرار گرفت.
وی تصریح کرد: به عبارتی مهم‌ترین سوالی که مطرح شد، این بود که آیا به منظور انسجام‌بخشی، افزایش اثربخشی و ایجاد و حفظ هماهنگی موارد معطوف به کمک‌های توسعه‌ای ایران، ایجاد و تاسیس ساختاری تحت عنوان سازمان همکاری‌های بین‌المللی ایران (ایریکا) ضرورت دارد؟
مداح اظهار کرد: در این راستا علاوه بر تحلیل و بررسی تجارب سازمان‌های مشابه بین‌المللی، ارکان تکلیفی و ماموریت‌های تعریف شده در اسناد بالادستی ایران نیز بررسی شد.
مدیر اجرایی طرح ایریکا گفت: موضوع دیگری که بسیار اهمیت داشت، ایجاد وفاق ملی و دستیابی به وحدت رویه میان نهادها و دستگاه‌های مرتبط در سطوح حاکمیتی، سیاست‌گذاری و اجرایی در این حوزه بود.
وی ادامه داد: لذا به منظور همسوسازی و هماهنگی نهادهای مختلف با موضوع مورد مطالعه و جمع‌آوری نظرات و پیشنهادات صاحب‌نظران و خبرگان کشور پیرامون فلسفه وجودی "ایریکا" و ضرورت تاسیس چنین سازمانی، سلسله جلسات و نشست‌هایی برنامه‌ریزی شد که از جمله این نشست‌ها می‌توان به جلسه با دکتر محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه کشور اشاره کرد.
مداح با بیان اینکه در حال حاضر فعالیت‌های مطالعاتی را به نتیجه رسانده‌ایم، گفت: تمام گزارشات در رابطه با ابعاد مختلف کمک توسعه‌ای و ساختار مناسب به منظور شکل‌دهی و تاسیس چنین سازمانی، انجام شده است.
وی افزود: هم‌اکنون در مرحله‌ای هستیم که مجموعه فعالیت‌هایی را که در این حوزه انجام شده، باید از طریق هیات وزیران به تصویب برسانیم و به نوعی پیشنهاد مصوبه‌ای را که کار مشترکی با سازمان برنامه و بودجه، وزارت امور خارجه و جهاد دانشگاهی است، آماده کرده‌ایم که برای هیات وزیران ارسال شود.
معاون فناوری پژوهشکده فناوری اطلاعات و ارتباطات جهاد دانشگاهی تاکید کرد: آنچه که در پیشبرد و به نتیجه رساندن این موضوع بسیار اهمیت دارد، پرهیز از شتاب زدگی است. به عبارتی شکل‌گیری سازمان همکاری‌های بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران یک امر بطئی است و نباید در ایجاد و معرفی آن تعجیل کرد.
وی در پایان اظهار کرد: موفقیت در این امر مستلزم طی کردن یک دوره تکامل حداقل 15 ساله در قالب پنج سال برای شناسایی، رصد و تجربه آموزی، پنج سال برای عملیاتی کردن تجربیات و نهایتا پنج سال برای بهره‌برداری از اقدامات صورت گرفته و رشد و توسعه است.
انتهای پیام