دکتر پورعابد در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا در خصوص تجاری‌سازی در حوزه پژوهش و فناوری اظهار کرد: همانطور که در اساسنامه جهاد دانشگاهی آمده است یکی از ماموریت‌های اصلی جهاد انجام پژوهش‌های کاربردی به منظور پاسخگویی به نیازهای علمی و فناورانه کشور است. لذا جهاد دانشگاهی بعنوان پل ارتباطی بین دانشگاه و مراکز علمی کشور از یک سو و صنعت و دستگاه‌های اجرایی از سوی دیگر عمل می‌کند.

معاون پژوهش و فناوری جهاد دانشگاهی افزود: در این راستا جهاد دانشگاهی با انجام طرح‌های پژوهشی با کارفرمای مشخص در پی پاسخگویی به مشکلات و نیازهای جامعه است. اصولا نتایج تحقیقات زمانی به کاربرد می‌رسد که پس از طی فرآیند پژوهش و ساخت نمونه آزمایشگاهی و نیمه صنعتی در نهایت به تولید محصول و کالا در مقیاس صنعتی برسد در غیر این صورت هزینه‌های انجام شده برای پژوهش‌ها به نتیجه مطلوب نخواهد رسید.

وی ادامه داد: متاسفانه نهادهای تولید علم در کشور موفقیت چندانی در کاربردی کردن یافته‌های تولیدات علمی خود نداشته‌اند و غالبا دانش‌های تولیدی در سطح نظری متوقف می‌شود و فرآیند پرورش یافته‌های علمی و تبدیل آنها به محصولات و خدمات دانش‌بنیان به جامعه، کامل نمی‌شود.

پورعابد گفت: البته این موضوع فقط مربوط به بخش تولید علم نبوده و در بخش تقاضا نیز تلاش موثری برای استفاده از نتایج تحقیقات برای ارتقاء سطح کمی و کیفی محصولات و خدمات انجام نمی‌گیرد.

معاون پژوهش و فناوری جهاد دانشگاهی با بیان اینکه جهاد دانشگاهی از همان بدو تشکیل به دنبال رفع این نقیصه بود و در حد وسع و امکاناتی که در اختیار داشته توانسته است گام‌های ارزشمندی را بردارد، اظهار کرد: کسب صدها دانش فنی و تولید فناوری و تبدیل آنها به محصول و خدمت دانش‌بنیان در تعامل مستمر و موثر با کارفرمایان بخش‌های مختلف در طول حیات خود کاملا گویای این موضوع است.

وی افزود: تشکیل سازمان تجاری‌سازی و برنامه‌ریزی برای پیوند بین محققان و مدیران صنایع و دستگاه‌های دولتی و برگزاری رویدادهای کارآفرینی متنوع و گسترده در سراسر کشور، شناسایی و حمایت از طرح‌هایی که در مقیاس آزمایشگاهی و نیمه صنعتی به محصول رسیده اند، سمت دهی به پژوهش‌های فناورانه و ... بخشی از اقداماتی است که برای تجاری‌سازی انجام شده است.

منابع انسانی ذخایر غنی برای فعالیت‌های علمی است

پورعابد همچنین دررابطه با برنامه‌های جهاد دانشگاهی برای افزایش انگیزه محققان و دانشجویان جهت ارائه پژوهش و تحقیق کاربردی چیست، گفت: اصلی‌ترین سرمایه جهاد دانشگاهی منابع انسانی مومن، کارآمد و خلاق و پر تلاش است. منابع انسانی ذخایر غنی برای فعالیت‌های علمی و فناورانه است.

معاون پژوهش و فناوری جهاد دانشگاهی افزود: بدیهی است که بدون وجود افراد با استعداد و خلاق نمی‌توان به تولید و توسعه علم و فناوری مبادرت کرد. جذب و نگهداشت نیروی انسانی در پویایی و پایایی یک مجموعه اجتناب ناپذیر است.

وی ادامه داد: درون‌مایه‌های فرهنگ جهادی، ایجاد شور کار و در نتیجه نستوهی را به ارمغان می‌آورد. تلاش زیادی برای تامین معیشت عزت‌مندانه برای محققان جهاد شده است اما با آنچه شأن و جایگاه افراد مشغول به کار در جهاد ایجاب می‌کند، فاصله بسیار است.

پورعابد تصریح کرد: سوق دادن ساختارهای پژوهشی به سوی اجرای طرح‌های کلان که هم اثر بخشی بیشتر به همراه می‌آورند و هم دارای منابع مالی مناسب هستند، حمایت از مالکیت معنوی و اجرای قوانین مربوطه و تشکیل کمیته تخصصی و پیگیری آن، آزادی عمل بیشتر به مدیران و روسای واحداها و پژوهشکده‌ها برای پاسخ‌گویی به چالش‌ها و مشکلات موجود جامعه واستفاده از دانشجویان تحصیلات تکمیلی برای دستیابی به نسل‌های جدید فناوری و از همه مهم‌تر ایجاد روحیه خود باوری و عشق به مردم و کشور از مهم‌ترین اقدامات در این خصوص است.

رویکرد اصلی جهاد حرکت به سوی اجرای طرح‌های کلان ملی است

عضو هیات امنای جهاد دانشگاهی در ادامه در خصوص تعامل این نهاد با نهادها و دستگاه‌های مختلف جهت اجرای پروژه‌های کلان ملی، گفت: رویکرد اصلی جهاد در برنامه پنجم و ششم توسعه حرکت به سوی اجرای طرح‌های کلان ملی و اجتناب از طرح‌های پژوهشی خرد و با خروجی‌های محدود است.

پورعابد افزود: تجارب علمی و فناورانه موجود که حاصل انباشت نزدیک به ۴ دهه تلاش است، ذخیره علمی قابل توجهی را پیش روی محققان و ساختارهای علمی جهاد برای تعریف و اجرای طرح‌های کلان، قرار داده است.

معاون پژوهش و فناوری جهاد دانشگاهی ادامه داد: از سوی دیگر اعتماد به توان علمی و تعهد جهادگران از سوی مدیران سطوح مختلف کشور، سرمایه‌ای گران‌سنگ را ایجاد کرده است. انباشت و تجارب علمی پیشین محققان، اعتماد مدیران عالی نظام به جهاد، نیازهای علمی و فناورانه کشور، تاکید و جهت گیری‌های موجود در اسناد بالادستی بر توسعه دانش‌بنیان و .... بستر لازم را برای اجرای طرح‌های کلان علمی و فناورانه فراهم ساخته است.

وی با بیان اینکه طرح‌های پژوهشی و فناورانه بدون حمایت مادی و معنوی نمی‌توانند در مسیر کاربرد قرار گیرند و وجود سرمایه‌گذار نیز از نیاز بر می‌آید، گفت: در این راستا در طی چهار سال اخیر طرح‌های کلانی با سازمان‌ها و دستگاه‌ها تعریف و قراردادهای اجرایی آن منعقد و بسیاری از آنها نیز به نتیجه رسیده است که از مهم‌ترین کارفرمایان و حامیان بخش پژوهش و فناوری جهاد دانشگاهی می‌توان به معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، وزارت نفت،سازمان برنامه وبودجه اشاره کرد.

پورعابد به برخی از طرح‌های شاخص در دست اجرا و خاتمه یافته پژوهشی اشاره کرد و افزود: در حوزه فنی و مهندسی وعلوم پایه طراحی و ساخت دستگاه لوله‌مغزی سیار، تولید سه عدد رشته لوله مغزی سیار نمونه برای دستیابی به دانش فنی ساخت داخل آن، طراحی، ساخت و نصب بازوهای بارگیری (فاز ساخت، نصب و راه اندازی)، طراحی، مدل سازی و ساخت پکیج نمک زدایی نفت خام به روش الکترواستاتیک در مقیاس صنعتی به منظور دستیابی به دانش فنی، طراحی و ساخت مته های حفاری Rock Bits، تدوین دانش فنی و ساخت نمونه مته های حفاری PDC و بومی‌سازی دانش فنی تولید مواد مؤثره شکننده امولسیون نفتی مصرفی شرکت ملی نفت ایران (دمولسیفایر) از جمله طرح‌های پژوهشی است.

معاون پژوهش و فناوری جهاد دانشگاهی با اشاره به حوزه پزشکی گفت: طرح‌های پژوهشی این حوزه شامل بررسی عوارض پیوند سلول های واجد۱۳۳ CD مشتق از مغز استخوان در بیماران مبتلا به فلج مغزی، اثرات جلوگیری کننده دوز پایین ۵-فلوئورواوراسیل، بوسولفان و یا ترئوسولفان در گسترش نوتروفیل ها و سلولهای سرکوب کننده سیستم ایمنی مشتق از میلوید در موش‌های حامل تومور، تدوین دانش فنی تولید آنتی بادی منوکلونال درمانی ضد مارکر۲۰ CD با مشابهت عملکرد زوالین، حمایت از طرح پروتئین‌های نوترکیب به منظور بکارگیری در فناوری‌های تولید پروتئین‌های نوترکیب IGF، BMP۴، KGF، PDGF، ACtivin، GDNF، HGF و VEGF به منظور بکارگیری در فناوری‌های سلول‌های بنیادی، حمایت از طرح شناسایی سکرتوم موثر از سلولهای بنیادی مزانشیمی مشتق از سلول‌های بنیادی جنینی انسانی برای درمان مدل‌های موش بیماری نقص کبدی حاد و تولید لاروهای درمانگر با برند لوسیمد می‌شود.

وی به حوزه علوم انسانی و اجتماعی اشاره کرد و ادامه داد: پیشنهاد پیمایش ملی ارزش‌ها، نگرش‌ها و رفتارشناسی گردشگری در ایران، آسیب‌شناسی و شناسایی فرصت‌ها و زمینه‌های اشتغال و کارآفرینی در ۲۰ رشته تحصیلی دانشگاهی، تدوین برنامه جامع هدایت شغلی دانشجویان و دانش‌آموختگان، شناسایی موانع کسب و کار شرکتهای دانش‌بنیان، طراحی سامانه ملی پالایش سرمایه انسانی و توسعه انسانی و گزارش دهی سالانه بر اساس برنامه ششم توسعه، طرح ملی سنجش و تحلیل فضای سرمایه گذاری در اقتصاد ایران و پیمایش ملی خانواده از جمله طرح‌های این حوزه به شمار می‌آید.

پورعابد همچنین برنامه جامع آموزشی برای نیروی کار ایرانی از طریق توسعه محتوای الکترونیکی برای ۵ محصول کشاورزی، تولید سبوس برنج پایدار شده و اسنک های حجیم فراسودمند، دستیابی به فناوری تولید و تجاری‌سازی قارچ ارینجی، بومی سازی دانش فنی تولید بچه ماهی و پرورش ماهی در قفس در سواحل مکران و بهینه سازی تولید جلبک اسپیرولینا در مقیاس نیمه صنعتی به عنوان مکمل غذایی دام را از جمله طرح‌های حوزه کشاورزی ومنابع طبیعی عنوان کرد.

صدور محصولات فناورانه ساخته شده توسط جهاد دانشگاهی در دستور کار است

وی در خصوص برنامه‌های جهاد برای توسعه فعالیت‌های برون‌مرزی نیز اظهار کرد: صادرات خدمات تخصصی و فنی و مهندسی از برنامه‌های توسعه جهاد است و در برنامه ششم توسعه صدور فناوری و توسعه همکاری‌های بین‌المللی از اهداف پنج ساله آینده در حوزه پژوهش و فناوری است.

معاون پژوهش و فناوری جهاد دانشگاهی ادامه داد: همکاری با کشورهای همسایه از اولویت ها است و تعامل علمی با کشورهای عراق، ترکیه، آذربایجان، ترکمنستان و ... از برنامه‌های توسعه همکاری‌های جهاد محسوب می‌شود.

پورعابد با بیان اینکه صدور محصولات فناورانه ساخته شده توسط جهاد دانشگاهی نیز در دستور کار است، افزود: در حوزه پزشکی مراکز درمانی و تحقیقاتی جهاد خدمات درمانی را به شهروندان کشورهای همسایه ارائه می‌کنند و مراکز پزشکی جهاد به ویژه مراکز درمان ناباروری محل رجوع بسیاری از مردم کشورهای همسایه برای درمان است .

وی ادامه داد: همکاری‌های علمی میان محققان جهاد با مراکز علمی و تحقیقاتی سایر کشورها از برنامه‌های دیگری است که در برنامه توسعه ششم جهاد دنبال خواهد شد.

انتقال و جداسازی فناوری‌های به بلوغ رسیده در دستور کار جهاد

معاون پژوهش و فناوری جهاد دانشگاهی در رابطه با اینکه توسعه کارآفرینی تا چه میزان مورد توجه جهاد دانشگاهی بوده است، اظهار کرد: افزایش تعداد دانش آموختگان به ویژه در مقاطع تحصیلات تکمیلی طی یک دهه اخیر، توسعه نهادهای علمی و تخصصی را برای ایجاد زیر ساخت ها ضروری ساخته است.

وی افزود: از سوی دیگر توسعه دانش‌بنیان بدون ایجاد نهادهای علمی و کاربست سیاست‌های علمی میسر نیست و بهره‌گیری از ظرفیت‌ها و سرمایه‌ها و بکارگیری صاحبان دانش و تخصص، در این میان امری حیاتی است.

عضو هیات امنای جهاد دانشگاهیریال با بیان اینکه این نهاد از چند روش برای توسعه کارآفرینی برای ایفا نقش خود استفاده می‌کند، توضیح داد: توسعه طرح‌های پژوهشی و جذب متخصصان در ساختارهای موجود خود و بهره گیری از توانمندی دانش آموختگان در توسعه فعالیت‌های پژوهش و فناورانه، همکاری با دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی برای اجرای طرح‌های پژوهشی در حال اجرا در جهاد، انتقال و جداسازی فناوری‌های به بلوغ رسیده و کمک به تشکیل شرکت‌های دانش‌بنیان، آموزش کارآفرینی به دانش آموختگان و توسعه و تعمیق روحیه و روش‌های کارآفرینی در جمعیت تحصیل کرده و جویای کار از جمله مواردی است که جهاد با اتکا به آنها سعی در توسعه کارآفرینی دارد.

معاون پژوهش و فناوری جهاد دانشگاهی با بیان اینکه دردنیای علم و فناوری دانشگاه‌ها به دانشگاه نسل سوم توسعه یافته‌اند، گفت: دانشگاه‌های نسل سوم دانشگاه‌هایی هستند که نه تنها به آموزش و پژوهش می‌پردازند بلکه هدف‌گیری اصلی‌شان کارآفرینی برای دانش‌آموختگان و ایجاد زیرساخت‌های لازم برای بهره‌گیری از تخصص‌های آموخته شده در فرآیند آموزش و پژوهش دانشگاه و کاربست آنها در تولید فناوری و ساخت محصولات دانش‌بنیان و عرضه به جامعه است.

وی در ادامه با بیان اینکه آخرین رتبه‌بندی علمی که از مراکز تولید دانش و فناوری در کشور شده جهاد دانشگاهی به عنوان یکی از مراکز برتر تولید علم معرفی شده است، اظهار کرد: در این راستا برقراری ارتباط منظم‌تر بین مجموعه‌های جهاد دانشگاهی به منظور ایجاد هم افزایی و سرعت بخشی به اجرای طرح‌های پژوهشی بزرگ و میان‌رشته‌ای و افزایش تولیدات علمی و فناوری از برنامه‌های جهاد دانشگاهی برای مطرح شدن در حوزه پژوهش و فناوری به عناون یک برند بزرگ است.

پورعابد در پایان تصریح کرد: در این خصوص اجتناب از اجرای طرح‌های خرد و سمت دهی ساختارهای پژوهشی جهاد به منظور اجرای طرح‌های پژوهشی و فناوری کلان ملی از جمله اهداف و سیاست‌های آتی جهاد است.

انتهای پیام