اسماعیل امینی با اشاره به نگاه طنزنویسان به مشکلات انتخابات می‌گوید: در طنز سیاسی، پرداختن به مجادلات، ارزش ادبی ندارد و طنزپردازان حرفه‌ای به دور از عصبیت‌های جناحی با نگاه هنری به موضوعات سیاسی می‌پردازند.

این طنزپرداز در گفت‌وگو با خبرنگار ادبیات خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، درباره وضعیت طنز سیاسی گفت: این سال‌ها در ایران دو نوع طنز سیاسی وجود دارد؛ یک نوع آن گرایش به بیان اختلافات و تسویه‌حساب‌های سیاسی دارد. این نوع بسیار عصبانی است و از ارزش ادبی لازم برخوردار نیست. این سبک بیش‌تر به مجادلات سیاسی می‌پردازد و آن را با تکنیک طنز بیان می‌کند. این سبک ارزش ادبی لازم را ندارد، اما متأسفانه امروزه در رسانه‌های مختلف بسیار رایج شده است.

او درباره نوع دوم طنز سیاسی بیان کرد: نوع دیگر طنز که طنزپردازان حرفه‌ای بیش‌تر به آن می‌پردازند، سبکی است که عصبیت‌های جناحی سیاسی را ندارد و با نگاه هنری به موضوعات سیاسی می‌پردازد. این سبک ادبی‌تر است و ماندگارتر خواهد شد.

امینی با بیان این‌که نگاه هنری به اتفاقات سیاسی را کیومرث صابری‌ فومنی (گل‌آقا) باب کرد، گفت: پس از او افرادی که طرفدار جنبه فرهنگی اتفاقات سیاسی هستند، این راه را دنبال کردند. افرادی همچون ناصر فیض، امید مهدی‌نژاد و افراد جوان‌تری مثل صادق مهدوی و صابر قدیمی همین راه را می‌روند و طنز را هوشمندانه دنبال می‌کنند. افرادی همچون رضا ساکی و جلال سمیعی هم از بهترین طنزپردازان حال حاضر هستند. نگاه فرهنگی طنزپردازان به سیاست به دور از هیجان است و به همین دلیل بهتر می‌توانند اتفاقات را کندوکاو کنند.

این طنزپرداز درباره ملزومات نوشتن طنز خوب گفت: در ابتدا باید خود طنزپرداز زیاد مطالعه کرده باشد و آثار بزرگان پیش از خود را به خوبی خوانده باشد. زمینه‌های عمومی جامعه نیز باید برای طنزنویس فراهم شود. همچنین کسانی که قدرت را در دست دارند نباید به طنز بدبین باشند.

او کار صدا و سیما در حوزه طنز را غیرقابل قبول دانست و افزود: مسئولان که خود جزو افراد سیاسی هستند هر نوشته طنزی را جدال سیاسی می‌دانند؛ در حالی که نقش فرهنگی طنز بر جنبه‌های مختلف جامعه بسیار موثر است. از دیگر سو رسانه‌های قدرتمندی همچون رادیو و تلویزیون از نزدیک شدن به طنز می‌ترسند و بیش‌تر به انتشار فکاهه می‌پردازند.

امینی درباره تاثیر منفی عملکرد صدا و سیما در حوزه طنز گفت: زمانی که جای خالی تلویزیون و رادیو در طنز سیاسی وجود داشته باشد دیگر رسانه‌ها در سایر کشورها طنزهایی را تولید می‌کنند که از نظر ادبی و محتوایی مناسب نیستند. در چنین حالتی مردم به سمت این کارها کشیده می‌شوند. این آثار از نظر تکنیکی در جایگاه خوبی قرار ندارند و ما به راحتی می‌توانیم طنز سالم را جایگزین این آثار کنیم.

او درباره تأثیر طنز انتخاباتی بیان کرد: کسانی که طنز را تنها معطوف به سیاه‌نمایی سیاسی می‌دانند، اشتباه می‌کنند. طنز می‌تواند مشکلات جامعه و نمایندگان را توضیح دهد. متأسفانه نمی‌دانم در این میان چه اتفاقی می‌افتد که سهم اخلاق و فرهنگ در طنزهای سیاسی کم می‌شود.

این استاد دانشگاه درباره نکاتی که تاثیر طنزپردازان را نمایان می‌کند، اظهار کرد: طنزپرداز با نگاه فاخر و نافذ به جامعه می‌تواند مشکلات را پیدا کند و با بزرگ‌نمایی، آن‌ها را به جامعه بشناساند. طی این سال‌ها به این نتیجه رسیده‌ایم که مشکلات جامعه با انتقال قدرت حل نمی‌شود. هر کسی در هر پستی ملزم به رعایت قانون است. همچنین افراد باید بدانند منافع ملی از منافع شخصی‌شان مهم‌تر است و طنزپرداز باید به این نکات توجه می‌کند.

او ادامه داد: یکی از اتفاقاتی که طنزپردازان به آن توجه می‌کنند این است که مسائل بدی را که طبیعی جلوه می‌کنند افشا می‌کنند. برخی اتفاقات در حالت معمول طبیعی به نظر می‌آید اما درونی غیراخلاقی دارد. مثلا ناهار و شام‌هایی که ستادهای انتخاباتی برای جمع کردن رأی می‌دهند و اسراف‌هایی که در این زمینه اتفاق می‌افتد. از سری موضوعاتی است که طنزپردازان به آن‌ها توجه می‌کنند.

این طنزپرداز درباره نگاه طنزنویسان به مشکلات انتخابات تشریح کرد: یکی دیگر از مشکلاتی که در حالت نرمال جامعه به آن توجه نمی‌کند، شعارهای انتخاباتی و برنامه‌های کاندیداهاست. کسی توجه نمی‌کند این برنامه‌ها چقدر به حل مشکلات مردم و کشور کمک می‌کند و هیچ‌کس تحلیلی نمی‌کند که این برنامه‌ها چقدر اجرایی و عملی هستند. اما طنزپردازان به خوبی به این موضوع توجه می‌کنند. به طور معمول مردم و رسانه‌ها به اسم اشخاص و جناح آن‌ها توجه می‌کنند و بیش‌تر مباحث و دعواها با توجه به اشخاص و جناح‌شان رخ می‌دهد نه برنامه آن‌ها.

او همچنین درباره خط قرمزهای طنزنویسان گفت: خط قرمزهایی که طنزنویسان باید رعایت کنند از نظر من خیلی مهم نیست. تنها چیزی که طنزپردازان باید به آن نگاه کنند حریم است که مهم‌ترین حریم‌ها حریم انسانی، قانونی و اعتقادی است. این خط قرمزها در مقابل این حریم‌ها اهمیت خودشان را از دست می‌دهند زیرا حریم‌ها پایدارترند. تنها زمانی که خط قرمزها پررنگ می‌شوند حریم‌ها شکسته می‌شوند. با توجه به این‌که خط قرمز‌های زیادی وجود دارد، اما کرامت انسانی، اخلاقی و قانونی گاهی رعایت نمی‌شود.

اسماعیل امینی در پایان متذکر شد: در تمام حوزه‌ها و به‌خصوص طنز باید فرهنگ و اعتقادات رعایت و جلو بی‌پروایی‌ها گرفته شود. طنز نیامده تا همه چیز را مسخره و ویران کند. از دیگر سو باید توجه داشته باشیم وسایل ارتباطاتی جدید زیاد شده است. افرادی که نام‌ها را ممنوع می‌کنند و می‌گویند اسم فلانی را نیاورید در کدام دوره و روزگار زندگی می‌کنند؟ سال 1394 یا 1294؟ این افراد تصمیم‌گیرنده که به خاطر یک ستون طنز روزنامه‌ای را تعطیل می‌کنند آیا به این وسایل ارتباطاتی جدید توجه دارند؟

انتهای پیام