سينماي ايران در زمستان 89 با خبرهاي تلخ و شيريني همراه شد. ادامهي چالشهاي ميان معاونت سينمايي و خانهي سينما، خبرساز بودن جشنوارهي فيلم فجر در دوره بيستو نهم، تشكيل نخستين جلسات شوراي عالي سينما و اهداي خرس طلايي بهترين فيلم جشنوارهي برلين و دو خرس نقرهيي به فيلم ايراني «جدايي نادر از سيمين»، دههي 80 را براي سينماي ايران به پايان رساند.
*** افتخار بينالمللي براي سينماي ايران
به گزارش خبرنگار بخش سينمايي خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا)، اهداي خرس طلايي بهترين فيلم جشنوارهي برلين به فيلم «جدايي نادر از سيمين» اصغر فرهادي و اهداي دو خرس نقرهيي به مجموع بازيگران زن و مرد فيلم و دريافت جايزه سينماي همبستگي و عدالت از جشنواره برلين به محمد علي طالبي از افتخارهاي مهم سينماي ايران در ماههاي پاياني سال 89 بود.
محمد اطبايي كارشناس بينالملل سينماي ايران نيز در گفتوگويي با ايسنا در آن مقطع گفت:«امسال يك سال استثنايي براي سينماي ايران در جشنوارهي برلين بود كه در نهايت شش جايزه نصيب شد، جدا از جايزه خرس طلايي بهترين فيلم و دو خرس نقرهاي مجموعه بازيگران در بخش رسمي،سه جايزه از هيات داوريهاي مستقل جشنوارهي برلين شامل جايزه كليساي جهاني و جايزه هيات داوري خوانندگان روزنامه «برلين مورگن» به فيلم «جدايي نادر از سيمين» و جايزه سينما «سربيندت» به فيلم «باد و مه» محمد علي طالبي تعلق گرفت.»
البته ناگفته نماند كه اين جشنواره هم حاشيههاي خاصي را به همراه داشت، در افتتاحيه و پس از آن به دنبال رفتارهاي سياسي جشنواره فيلم برلين، نمايندگان معاونت سينمايي به عنوان اعتراض اين جشنواره را ترک کردند و به فعاليتها و حضور خود در بازار و جشنواره فيلم برلين پايان دادند.
قرار بود بياينه اعتراضآميز و شديدالحن نمايندگان اعزامي به دبير جشنواره فيلم برلين نيز منعکس شود كه درنهايت چنين اتفاقي نيفتاد يا حداقل مطبوعاتي نشد . البته مسوولان سينمايي در بازگشت سينماگران برگزيده از برلين، با استقبال و پيام از اين هنرمندان تجليل كردند.
*** كيارستمي در فهرست 50 كارگردان بزرگ
در زمستان امسال «عباس كيارستمي» از ديدگاه وبسايت سينمايي IMDB در فهرست 50 كارگردان بزرگ درقيد حيات سينماي جهان قرار گرفت و رتبهي چهلم اين جدول را به خود اختصاص داد.
همچنين «كپي برابر اصل» اين كارگردان توانست امكان اكران در كشورهاي مختلف را كسب كند و در جشنوارههاي متعدد موفقيتهايي را به دست آورد.
*** معاونت سينمايي و خانه سينما
سينماي ايران در زمستان 89 هم مانند فصلهاي ديگر حاشيههاي پررنگتر از متني داشت.
در اين فصل پس از مدتها چالش، قرار بر آن شد كه هيات مديره جديد خانه سينما با معاون سينمايي و تيم او دور يك ميز بنشينند و به صحبت دربارهي مسائل مهم سينما و ريشهي بعضي از اختلافها بپردازند. ديداري كه با حاشيه همراه شد كه در همان بدو كار، روابط عمومي معاونت سينمايي از حضور نيافتن نمايندگان خانه سينما در ديدار با معاونت سينمايي خبر داد.
در همان روز فرهاد توحيدي ـ رئيس هيات مديره خانه سينما ـ در اين باره گفت:«اساسا عليرغم پيگيريهاي مكرر، تاريخي براي چنين جلسهاي معين نشده بود و هرگاه زمان جلسه به روشني اعلام شود ما آماده خواهيم بود كه بدون اتلاف وقت به ملاقات معاونت سينمايي برويم.»
بدين ترتيب در هفتههاي بعدي، اين نشست مشترك تشكيل و قرار شد درقالب كميتهاي مشترك، نمايندگان دوطرف براي پيگيري مسائل جلساتي برگزار كنند تا شايد بدين ترتيب اختلافها پس از مدتها برطرف شود.
*** هدفمندشدن يارانهها و نگرانيهاي فرهنگي
در اين ميان، زمستان امسال با اجرايي شدن طرح هدفمندي يارانهها همراه شد و سينماگران مختلف به گفتوگو در اين زمينه پرداختند و بعضا دربارهي نتايج اين طرح بر سينما اظهار نگرانيهايي كردند؛ هر چند بعدها سيداحمد ميرعلايي مديرعامل فارابي به صحبت در اين زمينه پرداخت و عنوان كرد: «بحث هدفمندي يارانهها هيچ تاثير بدي در سينما ندارد و از اين بابت جايي براي نگراني سينماگران وجود ندارد.»
*** شوراي عالي سينما و سازمان سينمايي
برگزاري نخستين جلسات شوراي عالي سينما با حضور رئيس جمهور از اتفاقات مهم سال 89 بود كه چند روز پس از تشكيل اين شورا، سيدمحمد حسيني وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي در نشستي مستقل براي چندمينبار دربارهي اين شورا و تصميمات آن صحبت كرد و در عين حال از تبديل معاونت سينمايي به يك سازمان سينمايي خبر داد.
وي در حاشيه اين نشست هم به صحبت دربارهي وضعيت جعفر پناهي و محمد رسولاف پرداخت و گفت: «بحث ما اين است كه با رافت اسلامي با اين دو هنرمند برخورد شود.»
***
همچنين در آخرين فصل سال 89 و همزمان با درخواست مدير جشنواره فيلم برلين براي حضور جعفر پناهي در اين جشنواره، جواد شمقدري نامهاي به اين جشنواره نوشت و در قالب آن اعلام كرد: «با توجه به وضعيت قضائي و احکام صادره در خصوص آقاي پناهي در حال حاضر چنين امکاني وجود ندارد و تا دادگاه تجديدنظر نميتوان هيچ اظهار نظر قطعي کرد، در ضمن در صورتي که مديران جشنواره راغب هستند ميتوانند از حضور سينماگران خوب ايراني همچون كيارستمي،جوزاني،بحراني،فرهادي،مجيدي،حاتميکيا ، طالبي، صدر عاملي ،راعي و شورجه بهعنوان داور دعوت نمايد.»
***
در زمستان 89 شايعههايي مبني بر تغيير معاونت سينمايي مطرح شد كه وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي ضمن تكذيب اين موضوع، تاكيد كرد:«در صورتي كه وزارت ارشاد قصد بركناري كسي را داشته باشد، صراحتا اعلام ميكند.»
***انتخاب مجدد عسگرپور
در روزهاي زمستاني پاياني دههي 80، هيات مديره جديد خانه سينما در نشستي خبري با حضور فرهاد توحيدي، امير اثباتي و ابراهيم مختاري به تشريح برنامههاي خود پرداخت؛ در اين نشست فرهاد توحيدي رئيس هيات مديره خانه سينما دربارهي انتخابات خانه سينما كه در آذر ماه برگزار شد و حواشي آن گفت: «قطعا هيچ راز سربه مهري در اين انتخابات وجود نداشته و ما در خانه سينما در خانهاي شيشهيي زندگي ميكنيم.»
وي همچنين انتخاب عسگرپور به عنوان مديرعامل خانه سينما را خواست و اراده جمعي اهالي سينما برشمرد و گفت:«اگر كسي جاي عسگرپور انتخاب ميشد جاي سوال داشت.»
***
21 دي ماه هم رحيم مشايي با اهالي خانه سينما ديدار كرد، ديداري كه به گفتهي سخنگوي خانه سينما به دعوت خانه سينما نبوده است.
رييس هيات مديره خانه سينما در همان مقطع توضيح داد: «مجموعه اقتصادي كه ما براي انجام طرحهاي مشترك كه مربوط به رفاه و تامين اجتماعي اعضا خانه سينماست، در حال مذاكره و گفتوگوهايي درباره كارآفريني هستيم. اين دوستان اصرار داشتند به دليل اينكه مسوولان دولتي به خصوص رئيس كميسيون فرهنگي دولت آقاي مشايي در اين زمينه نقش موثري دارند،در جريان اين فعاليت قرار بگيرند و در ادامه راه از تسهيلات دولتي در اين زمينه استفاده شود. آقاي مشايي به دعوت آن دوستان مجموعه اقتصادي در جلسه شركت كردهاند و ما هم استقبال كرديم.»
***
در همين ايام زمستاني، براي محمد رسول اف، پروانه ساخت فيلم صادر شد و عليرضا سجادپور ـ مدير كل اداره نظارت و ارزشيابي ـ هم گفت:«حكم اين فيلمساز حبس تعزيري است و او ممنوعيتي جهت ساخت فيلم ندارد.»
*** تشكلي تحت عنوان اتحاديه واحد تهيهكنندگان
اما در فصل سپري شده تشكلي تحت عنوان اتحاديه واحد تهيهكنندگان با حاشيههاي مختلف تشكيل شد. روز 26 دي ماه با تشكيل جلسهاي در خانه هنرمندان سيد ضياء هاشمي، مرتضي شايسته، حبيبالله كاسهساز، سيد جمال ساداتيان، علي معلم، محمد نيكبين و حبيب كاوش به عنوان هيات مديره صنف واحد تهيهكنندگان سينما انتخاب شدند و معاون سينمايي در اقدامي بيسابقه به تشكيل اين اتحاديه پيام تبريك داد.
*** فوتبال در سينماها
در بهمن ماه امسال بحث نمايش فوتبال در سينماها كه از مدتي پيش اجرايي شده بود با مشكلاتي تازه مواجه شد و در مقطعي ورود خانمها براي تماشاي اين بازيها ممنوع شد! كه البته پس از چندي سجادپور با ذكر توضيحاتي خبر از حل اين مشكل داد اما در مقاطع بعدي حاشيههاي پيرامون حق خريد بازيهاي فوتبال مطرح شد و منجر شد سينماها نتوانند فوتبال پخش كنند.
***«بدرود بغداد»
«بدرود بغداد» به كارگرداني مهدي نادري كه پيشتر انتخاب آن به عنوان نماينده ايران در اسكار2011 بحثهاي متعددي را به دنبال داشت، با معرفي نامزدهاي و برترينها به رقابت اسكار راه نيافت.
***
همچنين در سال 89 بحثها و حواشي مربوط به صحبتهاي اصغر فرهادي در جشن خانه سينما در مقاطعي ادامهدار شد و در برههاي از زمان و درپي اظهارات جواد شمقدري، اصغر فرهادي در قالب نامهاي به اظهارنظر اين مدير سينمايي پاسخ داد و در نامهاي خطاب به جواد شمقدري، تاكيد كرد كه «امروز تصريح ميكنم هرگونه نقل قول و برداشتي خارج از آن توضيحات كه در مصاحبههايم آمده، مورد تاييد اينجانب نيست.»
***مستندسازان و تقاضاي يك ديدار
به گزارش ايسنا، هيات مديره انجمن مستندسازان در ماههاي گذشته براي توضيح دربارهي سياستهاي ركودي در عرصهي سينماي مستند، خواستار ديداري با معاون سينمايي شد كه البته در پي اين درخواست جواد شمقدري در گفتوگويي با ايسنا خود را هم مستندساز دانسته و نسبت به برگزاري چنين جلسهاي ابراز علاقمندي كرد و چنين ديداري را به اولين فرصت ممكن موكول كرد كه البته هنوز هم اين ديدار انجام نشده است.
***اعتراض به «هيچ»
امسال در حالي كه ورود فيلمهاي سينمايي به شبكه نمايش خانگي سرعت بيشتري يافته بود عبدالرضا كاهاني در اعتراض به پوستر نمايش خانگي فيلم «هيچ» با ارائه اين مطلب كه «از ديدن اين پوستر بسيار خجالت كشيدم و دوست دارم بميرم و چشمم به آنها نيافتد.» اعلام كرد:«حاضرم تمام هزينهها را بدهم تا اين پوسترها را از سطح شهر جمع كنند، در غير اينصورت از طريق مراجع قانوني شكايت خواهم كرد.»
*** فيلم فجر با تمام حاشيه و متن
اما دي ماه و در نشست خبري جشنواره فيلم فجر اعلام شد كه به دليل محدوديتهاي مالي جشنوارهي فيلم فجر امسال تنها در تهران برگزار ميشود.
خبري كه پس از گذشت چند روز از طريق روابط عمومي معاونت سينمايي تصحيح و اعلام شد: «هر استاني با پرداخت هزينهها ميتواند ميزبان جشنوارهي فيلم فجر شود.»
به گزارش ايسنا، برپايي جشنوارهي فيلم فجر و حاشيههاي پررنگتر از متن آن از ديگر اتفاقات سينماي ايران در زمستان 89 بود.
بهمن ماه امسال هم همچون سالهاي گذشته با جشنواره فيلم فجر همراه بود و در اين رويداد هنري امسال حجم بسيار بالايي از فيلمهاي توليد شده از نسلهاي مختلف سينماي ايران به نمايش درآمد كه برخي انتظارت مخاطبان را برآورده نكرد.
از حاشيههاي جالب امسال جشنواره فيلم فجر هم ميتوان از حاشيههاي نمايش «پاياننامه»، بحثهاي مختلف و اظهارنظرهاي متعدد دربارهي داوريهاي جشنواره، عدم راهيابي برخي فيلمهاي فيلمسازان شناخته شده، كيفيت پايين صداي سالن رسانهها و اعتراضهاي مختلف اهالي سينما و...اشاره كرد.
پس از جشنوارهي فجر هم وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي در اظهاراتي به جنجالهاي پيشآمده در اكران سينمايي«پاياننامه»و موارد مطرح شده دربارهي برگزيدگان فيلم فجر پرداخت و گفت:«بليت فيلم فجر به افراد متدين نميرسد.»
آماده شدن فيلم «فرزند صبح» براي نمايش پس از 6 سال كه سرانجام در جشنوارهي فجر به نمايش درآمد نيز از اتفاقات مهم جشنوارهي فجر بود.
افخمي كه از مدتها قبل با نامههاي مختلف خواهان حذف نامش از روي اين اثر شده بود پس از نمايش اين فيلم و انتقادات مختلفي كه مطرح شد عنوان كرد: «اين براي اولين بار در تاريخ سينماست كه يك نفر اصرار دارد اسمش را روي يك فيلم نگذارد و به زور اسمش را به عنوان كارگردان ميگذارند.»
وي پس از مدتي هم نامهاي منتشر كرد و در قالب آن از اينكه عدهاي اصرار داشتهاند كه مردم به «فرزند صبح» بخندند گلايه كرد.
نمايش «سفرسرخ »حميدفرخ نژاد پس از ده سال و اعطاي سيمرغ بهترين فيلم اول به آن از ديگر اتفاقات جالب جشنواره امسال بود.
اما ايجاد بخش جديد «نوعي نگاه»در جشنوارهي فيلم فجر باعث اعتراض و گلايهي برخي فيلمسازان شد، تعدادي از فيلمهاي فيلمسازاني چون عليرضاداودنژاد، عبدالرضا كاهاني، تهمينه ميلاني و.... به جاي بخش مسابقه در اين بخش قرار گرفتند.
***روشن شدن نمايش «آتشكار» و «عصرجمعه»
اما در زمستان سپري شده، پس از سالها فيلمهايي چون «آتشكار» محسن اميريوسفي و«عصرجمعه» مونا زندي به نمايش درآمدند كه نمايش اين فيلمها همچنان با حاشيههاي همراه بود،تذكر نمايندگان به وزيرارشاد،ممنوعيت حضور خانمها در دانشگاهي براي نقد وبررسي «آتشكار» و همچنين توقف اكران اين فيلم در اصفهان از ديگر حاشيههاي پررنگتر از متن نمايش بود.
*** همياري صنفي در سينما
به گزارش ايسنا،پنجم بهمن ماه امسال هم خانه سينما بيانيهاي پيرامون شوراي پروانه ساخت ـ كه نمايندگانش در آن حضور ندارند ـ منتشر كرد و در آن بر اين موضوع تاكيد كرد كه «نمايندگان خانه سينما حافظ منافع سينماي ملي ايران هستند».
همچنين از سوي کارگروه طراحي و توسعه منابع مالي خانه سينما ، 9 تا 14 بهمن ماه هفتهي همياري صنفي اعلام شد و اين همياري و كمك به خانه سينما همچنان ادامه دارد.
مازيار ميري دبير کارگروه طراحي و توسعه منابع مالي خانه سينما، گزارش پايان سال اين كارگروه چندي قبل ارايه كرد و گفت:«از شروع مرحله اول همياري صنفي كه پيش از جشنوارهي فيلم فجر آغاز شد و به كمك اعضاء خانه سينما تعلق داشت و تا امروز كه گزارش پايان سال را ارائه ميدهم، اين همياري از مرز 310 نفر گذشته است.»
او همچنين خبر داد مرحله دوم همياري صنفي از فروردين سال 90 به شكل گستردهاي آغاز ميشود.
*** فريما فرجامي و حاشيههاي هفت
از ديگر حاشيههاي سينما در زمستان 89 ميتوان به مصاحبه برنامه «هفت» با فريماه فرجامي و بحثها و انتقادات مختلفي كه پيرامون آن مطرح شد اشاره كرد.
در پي آن مصاحبه امين تارخ كه ميهمان هفت بود به انتقاد از اين روند پرداخت و چند روز بعد رخشان بنياعتماد نامهاي با عنوان «امين تارخ، دست مريزاد...» منتشر كرد و در آن به تشكر از صحبتها و حمايتهاي تارخ پرداخت.
ناگفته نماند كه پس از اين اتفاقات فريدون جيراني تهيهكننده و مجري اين برنامه هم در قالب نامهاي عنوان كرد:«هيچوقت مبتني بر تئوري توطئه قضاوت نكردم و نميكنم»
*** سينماي ايران از ناحيه دو گروه تهديد ميشود
اما صحبتهاي جواد شمقدري در اختتاميهي جشنوارهي فيلم فجر رابطهي ميان خانه سينما و معاونت سينمايي را وارد چالش جديدتري كرد.
معاون سينمايي با تاكيد بر اينكه سينماي ايران از ناحيه دو گروه تهديد ميشود، تصريح كرد:«گروههايي که نميخواهند سينما حالش خوب باشند و مانند خودشان تبدار باشد و اين گروه با گروهي كه با شيوه و رويکردهاي افراطي و غيرمنصفانه تلاش ميکنند که سينماي ايران را به زير يوغ خود بکشند و تلاش ميکنند سينماي ايران را در چارچوب تنگ برداشتهاي خود محصور سازند، مشترك هستند،اين درحالي است که انديشمندان و دلسوزان انقلاب اسلامي چنين رويکردي ندارند.
گروه دوم سالهاست در سينما خانه دارد و سينما را حياط خلوت خود ميدانند و عهد کردهاند اين ميراث باد آورده را از دست ندهند.»
پس از اين صحبت ها مشخص شد كه جلسات مشترك معاونت سينمايي و خانه سينما نتيجه چندان موثري در حل مشكلات نداشته است و پس از اين موضوع فرهاد توحيدي ـ رئيس هيات مديره خانه سينما ـ در پاسخ به اين انتقادات اظهار تاسف كرده وگفت:«به تلخزبانيها عادت كردهايم.»
***
اما در سال 89 بحثهاي مربوط به نمايندگان خانه سينما در شوراي صدور پروانه ساخت از جمله مباحث دنباله دار سينما بود و در اواخر سال بحث اعضاي جديد شوراي صنفي نمايش هم به آن افزوده شد و در نهايت بدون هيچگونه اعلام رسمي ،عليرضا سجادپور از انتخاب شدن اعضاي اين شورا و تشكيل چندين جلسه شوراي صنفي خبر داد و گفت: شوراي صنفي هر ساله با حضور نمايندگان صنفهاي تهيهكنندگان،سينماداران و كانون كارگردانان تشكيل ميشود و امسال هم همين رويه در پيش گرفته شده است.
البته پس از اين صحبتها، فرهاد توحيدي كه از مدتها قبل از ارسال آئين نامهي پيشنهادي خانه سينما به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي خبر داده بود در گفتوگويي با ايسنا ابراز اميدواري كرد كه «دامنهي تخريب فرهنگي ناشي از اشتباهات در آينده قابل جبران باشد.»
و همچنين فرهاد توحيدي در روزهاي پاياني سال در پاسخ به سئوال ايسنا كه با توجه به چالشها كارگروه تشكيل شده ميان خانه سينما و معاونت نتيجه بخش بوده است،گفت:«سه جلسهي كارگروه نمايندگان خانه سينما و معاونت سينمايي تاكنون برگزار شده و متاسفانه برگزاري اين كارگروهها نتوانسته نتيجه بخش باشد.
كارمندان معاونت سينمايي با خانه سينما مكاتبه ساده هم نميكنند و ميگويند خانه سينما را به رسميت نميشناسيم، بنابراين وقتي در بدنه كارمندان اينگونه برخورد ميشود، كاملا مشخص است كه روساي بالادستي چه ديدگاهي نسبت به خانه سينما دارند. ما هم خيلي مايل نيستيم درگير اين روند فرسايشي شويم.»
و پس از چند روز در اواخر اسفند ماه، معاون سينمايي هم در مراسم تجليل از داوران جشنوارهي فجر رسما اعلام كرد كه خانه سينما را به رسميت نميشناسد و از سال آينده به دنبال راهاندازي يك دفتر جديد در سازمان سينمايي براي ارتباط با صنوف سينمايي خواهد بود.
*** وضعيت متعادل در خانه سينما
هفتم اسفندماه در نشستي محمدمهدي عسگرپور به پاسخ گويي به موارد مختلفي از جمله اظهارات شمقدري در اختتاميه فجر پرداخت و از رسيدن خانه سينما به وضعيت متعادلي در شش ماه اول سال آينده خبرداد.
عسگرپور درباره تعاملات موجود ميان ارشاد و خانه سينما هم به كنايه اظهار كرد: «تعامل واژه عربي زيبايي است كه زياد از آن استفاده ميكنيم.»
وي در پاسخ به پرسشي مبني بر صحبتهاي معاونت سينمايي در جشنواره فيلم فجر هم اظهار كرد: «ايشان كه خطاب به ما نگفتند، ايشان گفتند كساني كه در سينما خانه دارند پس منظورشان خانه سينما نبوده است چرا كه در سينما به هر حال عدهاي خانه دارند و عدهاي مستاجرند و من فكر ميكنم منظور ايشان آن بوده كه افرادي كه در سينما خانه دارند، موجب مشكل سينما هستند.»
***
به گزارش ايسنا، ديدار جمعي از سينماگران با رييس ستاد حقوق بشر قوه قضاييه و ابراز نگراني از راي صادره براي جعفر پناهي ، جريمه چهارهزار توماني سلحشور به اتهام توهين به خانه سينما، نمايشگاه خانوادگي سيناييها، معرفي برگزيدگان منتقدان سينمايي، سمپوزيوم سينماي ايران در دانشگاه يو سي ال اي و بستري شدن مسعود كيميايي و نامگذاري سالن اجتماعات خانه سينما به نام سيفالله داد از ديگر اخبار مهم سينماي ايران در زمستان سپري شدهي پايان دههي 80 بود.
انتهاي پيام