/وضعيت اسفناك آثار باستاني گنزك (تخت سليمان تكاب) كي پايان مي‌يابد؟/ كارشناس مرمت پايگاه: اگر اشكالي در محوطه باشد ناشي از نگاه دولت به مقوله ميراث فرهنگي است
ناهماهنگي سازمانهاي دولتي و نبود شناخت و درك درست از حفاظت آثار تاريخي فرهنگي، مهمترين عامل در ايجاد تنشهايي است كه در رابطه با ساخت و ساز در حريم تخت‌سليمان (گنزك) وجود دارد. محسن كيهان‌پور ـ كارشناس مرمت پايگاه گنزك (تخت‌سليمان) در گفت‌وگو با خبرنگار بخش ميراث فرهنگي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، با بيان مطلب بالا اظهار داشت: دخالت ادارات دولتي در اين امر كه سايتي حريم مخصوص به خود دارد، هميشه باعث يكسري تنشهايي مي‌شود كه البته فقط مختص اين محوطه نيست و در همه جاي كشور وجود دارد. شناخت هر حريم و درك مناسب از ضرورت حفظ آن در خصوص محوطه‌ها و آثار تاريخي يكي از مسائل و مشكلاتي است كه وجود دارد و اگر رسانه‌ها به اين امر بپردازند، نقطه مثبتي است؛ در غير اين صورت، هيات دولت مي‌تواند اين قضيه را در سازمانهاي خود جا بياندازد كه اين تنشها كمتر شود. حفظ حريم درجه يك و دو هر محوطه‌اي كه تعريف شده، از نكات اوليه صيانت از آثار است. وي در ادامه گفت: حريم تخت‌سليمان (گنزك) نيز كه باعث جلوگيري از ساخت و سازهاي اطراف آن مي‌شود، تنشهايي را به بار مي‌آورد كه افراد ساكن اين محوطه مي‌توانند در پيشبرد اهداف ما را ياري رسانند. كيهان‌پور افزود: شايد مثلا براي اداره فرمانداري اين به هيچ‌وجه ملموس نباشد كه اصلا نبايد در فاصله سه كيلومتري اثر پمپ بنزين ايجاد شود. اين امر شناسانده نشده است. مقامات مسؤول ما شناختي از آثار تاريخي ندارند و به همين دليل چنين مسائلي برايشان قابل لمس نيست. آنها همچنان توسعه را در اين مي‌بينند كه ساخت‌وسازهاي متعدد انجام شود. وي همچنين گفت: در رابطه با سازمان ميراث فرهنگي مجموعه قوانيني وجود دارد كه در دسترس همه قرار دارد و محدوديت و ممنوعيتي براي مطالعه‌ي آن وجود ندارد. اما اگر قدري نبود شناخت يا ناهماهنگي از طرف ادارات وجود دارد، به دليل اوليت‌بندي‌هايي است كه دولت ايجاد كرده است. يعني مواردي به جز ميراث فرهنگي را در اولويت قرار داده‌اند و شناخت را روي آن قضيه گذاشته‌اند و بيشتر به آن مي‌پردازند. در مورد آزادسازي حريم تخت‌سليمان (گنزك) نيز حتا وكيل شاكيان آن از قوانين ميراث فرهنگي اطلاعاتي نداشت. با اين اوصاف چه انتظاري مي‌توان از ديگران داشت؟ او ادامه داد: در رابطه با برنامه‌هاي مصوب سالانه مطابق هزينه‌هاي انجام شده بودجه كافي نيست. ولي ما از يك شرايط ايده‌آل و آرماني صحبت مي‌كنيم كه تخت‌سليمان (گنزك) به عنوان اثري كه در فهرست جهاني ثبت شده و هم پاي آثار بزرگ داخل و خارج قدم بردارد. بنابراين براي ايجاد اين شرايط ايده‌آل همچنان بودجه ناكافي است مثلا بخش خصوصي مي‌تواند اقدام كند. ما هيچ هتلي در اين نزديكي نداريم كه اقامتگاه توريست‌ها باشد. اقدامات اينچنيني مي‌تواند كمك بسياري به جذب توريست كند. همواره سعي داريم اين شرايط آرماني را بوجود بياوريم كه بخشي از آن هم به سازمانهاي خصوصي كه احتمالا قصد دارند در اينجا سرمايه‌گذاري كنند، باز مي‌شود. سازمان ميراث فرهنگي به طور كلي در چارت دولتي در رده‌هاي پايين‌تر قرار دارد و به نظر مي‌رسد مسائل مهم‌تر از آن در هيات دولت يا مقامات تصميم‌گيرنده مورد توجه است. يعني اگر اشكالي در رابطه با تخت‌سليمان موجود باشد، دقيقا به اين مقوله وابسته است. كارشناس مرمت مجموعه تخت‌سليمان درباره‌ي عمليات حفاظتي بناها و سازه‌هاي محوطه گفت: مرمت آثار مجموعه شامل دو بخش است؛ يكي آثاري كه حين عمليات كاوش از زير خاك بيرون مي‌آيد و ضرورت دارد تا مورد حفظ و نگهداري قرار گيرد و ديگري آثاري كه از قبل وجود داشته، آثار موزه‌يي و تزيينات وابسته به معماري است. در مورد اينكه آيا پايگاه در اين خصوص خوب عمل كرده است، بايد بگويم اين امر زماني تحقق مي‌يابد كه تجهيزاتي فراهم شود؛ مثلا وجود آزمايشگاه و كارگاه مجهز به دستگاه‌هاي مورد نياز و مواد و ملزوماتي كه در امر حفاظت و مرمت به آنها نيازمنديم كه در مطالعه مواد و مصالح مورد نياز مرمت بسيار مهم است؛ چراكه توليد كشورمان نيست دسترسي به اين موارد هم از بعد هزينه‌ها و هم از بعد دسترسي مشكل است. شركتهاي خاصي آن را وارد مي‌كنند و شناخت نسبت به موضوع فوق‌العاده مهم است. پژوهش ها بايد راجع‌به مواد و مصالح و فرآيند حفاظت و شناخت آسيب‌ها باشد. وي تلاش بيشتر در خصوص بخش معرفي و آموزش اين محوطه را ضروري دانست و گفت: به خصوص اينكه تخت‌سليمان تا قبل از ثبت جهاني از شناخت چنداني توسط مردم برخوردار نبوده است. و جاي نياز بيشتري است كه اين كار انجام شود و بعنوان يكي از بزرگترين سايتهاي دوره ساساني كه در عين حال از دوره اسلامي نيز آثاري ارزشمند دارد، به عموم مردم معرفي شود. همين‌طور ضروري است بر روي توانمنديها و نقاط بالقوه‌اي كه در منطقه وجود دارد و تا به حال خيلي خوب مطالعه و شناسانده نشده است، كار شود. بخشي از انجام اين كار به خود سازمان برنامه‌ريزي‌هاي آن باز مي‌گردد و بخشي به فعاليتهاي رسانه‌ها و روابط عمومي خود سازمان مربوط است. شايد در اين خصوص راديو و تلويزيون بعنوان بزرگترين و فراگيرترين رسانه‌هاي مردمي بتوانند نقشي مهمي ايفا كنند. انتهاي پيام