/دروازه تاریخ/

عبور از دروازه تاریخ با انحلال سومین دوره مجلس شورای ملی

امروز ۲۳ آبان ۱۴۰۳ خورشیدی برابر با ۱۱ جمادی الاول ۱۴۴۶ هجری و ۱۳ نوامبر ۲۰۲۴ میلادی منشأ مناسبات، اتفاقات و حوادث تاریخی مختلفی است.

۲۳ آبان ۰۳ - ۰۷:۳۰

به بهانه سالروز آغاز جنبش جنگل؛

جنگلیانی که لباس مشروطه پوشیدند

۲۰مرداد به تصریح مورخان، سالروز آغاز جنبش جنگل به رهبری میرزا کوچک خان جنگلی است. وی از سوی هیات اتحاد اسلام (هسته نخست جنبش) مامور انتخاب مکانی به این منظور شد و کوچک خان دهستان کسما را که در جنبش مشروطه زمینه فکری و عملی داشت، برای یک حرکت انقلابی جدید، انتخاب کرد.

۲۰ مرداد ۰۳ - ۱۵:۰۶

/۱۱۸ سال پس از نخستین انتخابات کشور/

مردم ایران چطور صاحب حق رای شدند؟

آوازه دموکراسی برای اولین بار در حکومت‌های قبل از انقلاب که سیاه‌ترین دوره‌ها را در تاریخ پرفرازونشیب این سرزمین به یادگار گذاشته، نواخته شد.

۱۴ تیر ۰۳ - ۱۵:۳۰

قیام تبریز و فیصله سلطنت محمدعلی‌ شاه

مجاهدان تبریز قبل از رفتن به تهران و پاسداشت رشادت‌های‌شان در دومین دوره مجلس شورای ملی، ۱۱ ماه در محاصره قشون محمدعلی شاه گرفتار شدند و با رشادت‌ها و مجاهدت‌هایی که از خود نشان دادند رفته رفته موجب دمیده شدن روح امید در مشروطه‌خواهان تهران، گیلان، کرمانشاه، خراسان، فارس و اصفهان و در نهایت فتح تهران به دست مشروطه‌خواهان و خاتمه دادن به سلطنت ۲ سال و ۷ ماهه محمدعلی شاه شدند.

۱۴ فروردین ۰۳ - ۰۸:۰۵

نام های پارسی باستان چه زمانی از تقویم رسمی ایران حذف شد؟

پنجمین دوره مجلس شورای ملی به طرحی رای داد که بر اساس آن ضمن حفظ سالروز هجرت پیامبر از مکه به مدینه به عنوان مبنای محاسبه تاریخ شمسی، نام ماه‌های تقویم از نام های پارسی باستان به نام‌های فعلی تغییر یافت.

۱۱ فروردین ۰۳ - ۰۷:۱۵

«همدان‌شناسی» با ایسنا/۱۳/

داستان ورود «نوبر وکلا» به مجلس

با توجه به تأسیس و فعالیت مجلس فوائد عمومی در همدان، شیخ محمدتقی وکیل‌الرعایا به عنوان نماینده همدان راهی مجلس شورای ملی شده و به عنوان نخستین نماینده ولایات ایران به غیر از تهران، وارد مجلس شده و فعالیت‌های خود را آغاز می‌کند. به مناسبت اینکه شیخ محمدتقی، نخستین وکیل سایر ولایات است که به مجلس وارد شده، به عنوان «نوبر وکلا» وی را خطاب می‌کنند.

۲۰ اسفند ۰۲ - ۱۲:۴۵

«همدان‌شناسی» با ایسنا/۱۲/

جشن تأسیس مجلس شورای ملی در همدان و چراغانی تپه مصلی

پرداختن به اوضاع و احوال همدان در قرون مختلف، همواره مورد توجه تاریخ‌پژوهان بوده و از پس هر جستجویی در اسناد و مدارک موجود، وجه متمایزی از هویت تاریخی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی این شهر و مردمان امروز و دیروز آن هویدا ‌شده است.

۱۶ اسفند ۰۲ - ۱۲:۴۲

«همدان‌شناسی» با ایسنا/۱۱/

ظهور و بروز مشروطه‌خواهی در همدان

پرداختن به اوضاع و احوال همدان در قرون مختلف، همواره مورد توجه تاریخ‌پژوهان بوده و از پس هر جستجویی در اسناد و مدارک موجود، وجه متمایزی از هویت تاریخی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی این شهر و مردمان امروز و دیروز آن هویدا ‌شده است.

۱۳ اسفند ۰۲ - ۰۹:۴۱

«همدان‌شناسی» با ایسنا/۷/

تشکیل مجلس در همدان، ۲ ماه قبل از مشروطه

تشکیل مجلس شورای ملی و مشروطه و مشروطه‌خواهی در همدان با همه ولایات و مناطق ایران متفاوت است و وقایع کاملاً منحصربفردی در دل خود دارد که به جرأت بسیاری از محققان و حتی همدان‌پژوهان از آن بی‌اطلاع هستند.

۳۰ بهمن ۰۲ - ۰۹:۴۲

اتاقی که تاریخ ایران را تغییر داد

سه ساعت مانده به غروب ۱۴ مرداد ۱۲۸۵، پرتو خورشید در تالار آیینۀ «برلیان» شکسته شده است. مظفرالدین‌شاه در تالار ایستاده و در قاب پنجره‌ای رو به حیاط کاخ گلستان، فرمان مشروطه را می‌خواند. حالا ۱۱۷ سال از آن روز گذشته و درهای «اتاق فرمان مشروطه» همزمان با سالگرد مشروطه و پس از مرمت به روی مردم باز می‌شود.

۱۴ مرداد ۰۲ - ۰۱:۱۱

/دروازه تاریخ/

مبدع جمله «سیاست ما عین دیانت ما» کیست؟

ممکن است افراد و شخصیت‌های مختلف سیاسی، فرهنگی و اجتماعی بنا به موقعیت‌های سیاسی و اجتماعی یا حال و هوای شخصی جملاتی بیان کنند که در تاریخ ماندگار شود مثل جمله «سیاست ما عین دیانت ما و دیانت ما عین سیاست ماست» اما مبدع این جمله تاریخی که نشان از عمیق بینش سیاسی – مذهبی گوینده آن دارد، کیست؟

۱۸ خرداد ۰۲ - ۰۷:۰۰

ماجرای مریضخانه‌ای که با حقوق یک "نماینده مجلس" ساخته شد

«این مریضخانه وقف است بر فقرا و رعایا و غربا و بیچارگان، لعنت بر کسی که تخلف نماید»؛ این جمله خط اولیه ایده شکل‌گیری مریضخانه‌ای در جنوبی‌ترین نقطه تهرانِ اوایل پهلوی است؛ جایی که ۸۹ سال قبل آیت‌الله سیدرضا فیروزآبادی از عواید چند دوره نمایندگی مجلس شواری ملی با مبلغی معادل حدود ۲۴ هزار تومان اقدام به تاسیس آن کرد.

۵ فروردین ۰۲ - ۰۸:۴۷

ارتش و خزانه ایران چگونه از چنگ انگلیس درآمد؟

در حالی که وثوق‌الدوله، نصرت‌الدوله و صارم‌الدوله، دست‌نشاندگان امپراتوری بریتانیا در دربار و دولت وقت احمد شاه قاجار با تشویق و همراهی تنگاتنگ سفیر انگلیس و وزیرمختار وقت این کشور در ایران، سه ماه وقت گذاشتند و به صورت پنهانی در ییلاق پس‌قلعه تهران توطئه‌ای را به اسم قرارداد ۱۹۱۹ به ایران تحمیل کردند اما نطق‌های افشاگرانه آیت‌الله سید حسن مدرس حمایت مردم از او در کنار مخالفت‌های بین‌المللی با قرارداد اجازه نداد ارتش و خزانه ایران برای همیشه تحت سلطه انگلستان درآید.

۱۴ اسفند ۰۱ - ۰۷:۳۰

مخالفت بزرگان قم با نظامی شدن «دختران» عصر پهلوی

محمدرضا پهلوی به سبک و شیوه پدرش رضا شاه با کودتا علیه اسلام و قرآن پایه‌های حکومتش را سست کرد. رضا شاه در سفر به ترکیهِ آتاتورک کشف حجاب و عشرت‌کده‌ها و کاباره‌ها را به ایران تحمیل کرد و محمدرضا شاه با حذف اسلام و قرآن از شرایط نمایندگی مجلس خشم و انزجار جامعه مذهبی و متدین ایران را به چالش کشید. او با الگوبرداری از سبک زندگی غربی بسترساز حضور زنان و دختران عصر پهلوی در مجلس، سربازخانه‌ها، پادگان‌ها و هوانیروز شد.

۲۸ بهمن ۰۱ - ۰۶:۴۵

«ساواک» فرزند نامشروع پهلوی

مقامات سیاسی و اطلاعاتی آمریکا، انگلیس و اسراییل برای جلوگیری از تکرار تجربه ورود دکتر محمد مصدق و جریان آزادی‌خواهی به ساختار قدرت در ایران و تسلط همیشگی‌شان بر منابع نفت و گاز ایران، نیازمند سازمانی اطلاعاتی برای شناسایی مخالفان و سرکوب آنان در نطفه بودند و بهترین گزینه برای‌شان تاسیس ساواک بود. با همفکری سیا و موساد و همراهی امرا و فرماندهان نظامی دربار پهلوی، دستگاه شناسایی و خنثی‌سازی افراد و جریان‌های مبارز و آزادی‌خواه شکل گرفت و جان‌نثاران محمدرضا شاه هرچه در چنته داشتند بر سر مخالفان و منتقدان رژیم آوردند.

۱۰ بهمن ۰۱ - ۰۶:۴۵

دعوت برای «دفن رژیم طاغوت»

مقبولیت و مشروعیت رژیم پهلوی در دی ۱۳۵۷ آنچنان به چالش کشیده شد و در چنبره بحران گرفتار شد که با فراخوان سیاسی‌ترین رهبر مذهبی ایران به کلی فرو ریخت. گویی خاندان پهلوی برای محو در تاریخ به دعوت روح‌الله نیاز داشت و البته چه خوش درخشیدند میلیون‌ها مردمی که در سراسر ایران به خیابان‌ها و میدان‌ها آمدند و احتضار پهلویِ پسر قبل از مرگ را به نظاره نشستند.

۲۹ دی ۰۱ - ۰۶:۴۵