از معجونِ بخت‌گشایی تا شعر گلایه از شوهر؛ رسم و رسوم شب یلدا در ایران!

شب یلدا یا شب چلّه بلندترین شب سال در نیم‌کره شمالی زمین است. این شب به زمان بین غروب آفتاب از ۳۰ آذر (آخرین روز پاییز) تا طلوع آفتاب در اول ماه دی (نخستین روز زمستان) اطلاق می‌شود. شبی یک به بهانه یک دقیقه طولانی‌تر بودن آن خانواده‌ها دور هم جمع می‌شوند تا رسم و رسوم خاصی را به جا بیاورند و زمان بیشتری به باهم بودن اختصاص دهند. رسومی که در اکثر نقاط مشترک است،‌ اما در جزئیات ممکن است تفاوت‌هایی داشته باشد.

مرور اخبار فرهنگ و هنر در هفته‌ گذشته

خبرهایی از حاتمی‌کیا و مدیری، تکذیبِ یک لایک پرحاشیه و درگذشت یک بازیگر زن

چه ایرادی دارد امثال معین و عارف به کشور بازگردند؟، اخطار به تخریب مسجد پهلوی تهران، سرپرست تئاتر شهر، میراث‌دار چه شرایطی است؟، اعلام نامزدهای اولیه اسکار،یک هیأت انتخاب پربحث برای فیلم فجر، چالش‌های پژوهش‌ برای فرهنگ عامه، کدام شبکه های تلویزیونی ادغام یا منحل می شوند؟ و ... از جمله اخبار این هفته فرهنگی هنری ایسنا بودند.

شب چله، شبی برای با هم بودن‌

این روزها بازار شب چله رنگ و بوی دیگری دارد، شبی که همه در کنار بزرگترها جمع می‌شوند و با گفتن قصه‌ و خواندن حافظ و فال گرفتن و خوردن خوراکی‌ها سپری می‌شود، شاید این آیین همچون گذشته نباشد و دستخوش تغییرات زمانه شده باشد، اما به نظر می‌رسد اگر چشم و هم چشمی ها و تجملات کنار گذاشته شود به راحتی دور هم جمع خواهیم شد و با کمترین امکانات لحظات خوشی را سپری کنیم.

گرانی آذین چلگی عروس‌ها؛ شیرینی این شب را به حاشیه می‌برد

یلدا، بلندترین شب سال، با آداب و رسوم خاص خود، فرصتی برای نزدیکی و صمیمیت میان خانواده‌ها شناخته می‌شود. این شب به ویژه برای تازه عروس و دامادها، نمادی از محبت و پیوندهای خانوادگی است.

مروری بر سنت‌های شب چله در آذربایجان شرقی

مردم استان آذربایجان شرقی، یلدا را با عنوان شب چله یا به قول بومیان، "چیلله گئجه‌سی می‌شناسند، شبی که در هر دو آیین باستانی ایرانیان و آذربایجان به شب زایش خورشید و پیروزی روشنایی بر ظلمات اشاره دارد و امروزه هر چند سنت‌های مختص این شب آئینی تحت تاثیر مدرنیته و ملزومات زندگی ماشینی و فناوری قرار گرفته، اما مروری بر این سنت‌ها خالی از لطف نیست.

شب چله به رسم مردمان دیار شیرین و فرهاد

مادر بزرگ معتقد است، یلدا نباید دورهمی به دور تلویزیون و انجام تشریفات و تجملات باشد، بلکه شب خانواده است؛ اینکه همه دور هم جمع شده، از حال و احوال هم با خبر شویم، یادها و خاطره‌ها را زنده کنیم، گذشته‌ها را به امروز بدوزیم.

شب یلدا در مازندران، حفظ سنت‌ها در دنیای مدرن

شب یلدا یا همان شب چله، یکی از کهن‌ترین و پررنگ‌ترین جشن‌های ایرانی است که در سراسر کشور با شیوه‌های مختلف برگزار می‌شود. در مازندران، این شب با آداب و رسوم ویژه‌ای همراه است که به فرهنگ غنی این منطقه افزوده است.

دورهمی گرم خانه در سرمای بلندترین شب سال

آیین‌های شب یلدا در مناطق مختلف ایران تفاوت‌ها و شباهت‌هایی با یکدیگر داشته است. از جمله این آیین‌ها تفأل زدن یا فال گرفتن است. فال‌های مختلفی در این راستا رواج داشته است که یکی از آن‌ها «فال سوزن» است. در «فال سوزن» اعضای خانواده زیر کرسی می‌نشستند و یکی از زنان خانواده اشعاری می‌خواند و دخترکی نابالغ روی تکه پارچه‌ای آب ندیده سوزن می‌زد. اعضای خانواده پیش از خوانده شدن اشعار و با هر سوزن زدن در دل نیتی می‌کردند و تعبیر هر شعر را پاسخی به نیت خود می‌دانستند.

شب چله شبی برای دورهمی‌ یا تجملات؟!

چقدر سریع فراموش کردیم گفتن داستان و قصه‌های کهن را از زبان پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها، حافظ‌خوانی رسم زیبای شب چله بود، اما سال‌هاست فضای مجازی پای خود را به این شب به یاد ماندنی باز کرده است.

از بازگشت جناب خان تا چند برنامه یلدایی

اعلام مراسم خاکسپاری توران مهرزاد، اظهاراتی از کارگردان «ضد»، داوری مسعود فروتن، بهرام ابراهیمی و آشا محرابی، ۳ نمایش جدید در هامون، بازگشت جناب خان به قاب تلویزیون، اعلام برنامه‌های یلدایی تلویزیون، کنسرت مشترک میلاد درخشانی و امیر دارابی، رونمایی از دیوارنگاره میدان انقلاب، بزرگداشت حسین محجوبی و رونمایی از مستند علی‌اکبر صادقی، درگذشت یک هنرمند موسیقی، آماده‌باش به اولویت‌های جدید عمره و کشف کشتی خاکسپاری در یک تپه از اخبار فرهنگی هنری ۲۹ آذرماه بود.