محمد احمدیان در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: ناباروری در مردان عموما به این صورت است که فرد بیماری زمینه‌ای یا مشکل خاص دیگری ندارد و به دلیل فاکتورهای محیطی، سبک زندگی، استعمال دخانیات، تغذیه و فعالیت نامناسب و آلاینده‌های موجود دچار ناباروری می‌شود.
مدیر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد ضمن اشاره به اینکه در حال حاضر در دنیا، حدود ۱۰-۱۵ درصد زوجین درگیر ناباروری هستند، گفت: در ایران براساس آخرین مطالعات، ناباروری ۱۳.۵ تا ۱۴ درصد اعلام شده است. ۴۰-۵۰ درصد از این آمار مربوط به مشکلات ناباروری در مردان می‌شود که ۳۰-۳۵ درصد از ناباروری مردان بدون دلیل شناخته شده است.
وی با بیان این نکته که ناباروری در مردان علل مختلفی دارد و محدود به یک یا دو علت نیست، بیان کرد: یک سری بیماری‌ها سبب ایجاد ناباروری می‌شوند؛ به عنوان مثال اختلالات کروموزومی، دیابت، فشار خون و... به صورت اولیه و ثانویه در ابتلا به ناباروری تاثیرگذار هستند.
احمدیان افزود: معضلی که در حال حاضر با آن روبه‌رو هستیم، ناباروری‌هایی با علل ناشناخته است. عموما به این صورت است که فرد، بیماری زمینه‌ای یا مشکل خاص دیگری ندارد و به دلیل فاکتورهای محیطی، سبک زندگی، استعمال دخانیات، تغذیه و فعالیت نامناسب و آلاینده‌های موجود دچار ناباروری می‌شود.
اکسیدان‌ها به سیستم تولید مثل، اسپرم و سلول‌های زایای بیضه حمله می‌کنند
مدیر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد درخصوص تاثیر آلاینده‌ها بر ایجاد ناباروری در مردان توضیح داد: ابتلا به ناباروری عمدتا به آلاینده‌های محیطی مربوط است. در بدن سیستمی دفاعی در برابر آلاینده‌ها تحت عنوان آنتی‌اکسیدان‌ها وجود دارد. اکسیدان‌ها به سیستم تولید مثل، اسپرم و سلول‌های زایای بیضه در فرد حمله می‌کنند و آن‌ها را از بین می‌برند.
به گفته وی عوامل محیطی مضر همچون اشعه‌ها، مواد سمی، آلودگی محیطی و... قدرت سیستم آنتی‌اکسیدان را تضعیف می‌کنند و باعث می‌شود بدن نتواند در برابر عواملی که قدرت باروری را کاهش می‌دهند، دفاع کند.
احمدیان خاطرنشان کرد: هر عاملی که تعادل بدن را بر هم بزند و باعث افزایش اکسیدان‌ها یا کاهش آنتی اکسیدان‌ها شود، می‌تواند در راستای ایجاد ناباروری موثر باشد.
«واریکوسل» شایع‌ترین دلیل ناباروری است؟
وی در پاسخ به این پرسش که آیا واریکوسل (اتساع و پیچ خوردگی غیرطبیعی شبکه سیاهرگی اطراف بیضه‌ها است) شایع‌ترین دلیل ناباروری است؟، تصریح کرد: واریکوسل یکی از شایع‌ترین بیماری‌های ادراری-تناسلی است که در مراحل پیشرفته ممکن است موجب ناباروری افراد مبتلا شود. این بیماری سبب می‌شود که قدرت تولید اسپرم و مولفه‌های مرتبط با اسپرم تحت‌الشعاع قرار گیرد؛ به این صورت که تعداد تولید اسپرم و سرعت حرکت آن کاهش پیدا می‌کند و از همه مهم‌تر شکل اسپرم تغییر پیدا می‌کند. وقتی شکل اسپرم تغییر پیدا کند، فرآیند لقاح صورت نمی‌گیرد و بنابراین سبب ناباروری می‌شود، اما هیچ منبع علمی آن را به عنوان شایع‌ترین دلیل ناباروری معرفی نکرده است.
قدرت باروری پس از میان‌سالی به طور مطلق در مردان از بین نمی‌رود
مدیر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد در خصوص ارتباط سن و ناباروروی در مردان توضیح داد: منابع مختلف سنین متفاوتی را در این زمینه عنوان کرده‌اند. عموما از سن میان‌سالی به بعد، با افزایش سن و مواجهه با بیماری‌های زمینه‌ای و فاکتورهای تضعیف‌کننده، قدرت باروری نیز به تدریج کاهش پیدا می‌کند، اما به طور مطلق از بین نمی‌رود؛ بنابراین امکان دارد مردی ۷۰ ساله صاحب فرزند شود و همچنین احتمال ناباروری آقایی ۲۵ ساله نیز وجود دارد.
احمدیان با اشاره به اینکه در حیطه پیشگیری، وزارت بهداشت برنامه‌هایی را اجرا می‌کند، توضیح داد: این برنامه‌ها به این صورت است که به افراد آموزش دهند، اجتناب از چه کارهایی باعث کاهش احتمال باروری خواهد شد؛ رفتارهای غلطی از جمله استعمال دخانیات، فعالیت بدنی نامناسب، خوردن غذای مضر و در معرض مواد سمی قرار گرفتن از جمله این موارد است.
به گفته مدیر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، کلینیک‌های درمان ناباروری در سطح کشور فعال هستند و با تکنیک‌های آزمایشگاهی و تست اسپرموگرام، ناباروری را تشخیص داده و درمان را آغاز می‌کنند.
میزان احتمال درمان ناباروری به نوع اختلال بستگی دارد
وی در رابطه با میزان احتمال درمان ناباروری در مردان گفت: این امر به نوع اختلال بستگی دارد؛ به طور مثال اگر مشکل تولید اسپرم و کمبود آن باشد، با درمان‌های القاکننده و کمکی درصد بهبودی وجود دارد، اما اگر مشکل فرای این قضایا باشد و فرد مجبور به انجام تکنیک‌های کمک‌باروری شود، احتمال درمان کمتر است.
احمدیان افزود: این موضوع که اگر مشکل ناباروری از سمت خانم‌ها باشد احتمال درمان بیشتر است، صحت ندارد. احتمال درمان بستگی به نوع ناباروری و میزان پیشرفت آن دارد، البته در بحث ناباروری آقایان، تشخیص بیماری ممکن است حتی ساده‌تر هم باشد؛ زیرا با انجام تست اسپرموگرام و بررسی مولفه‌های اسپرم، راه درمان مشهودتر است، اما در ناباروری خانم‌ها، مسائل هورمونی، انسدادهای درونی، نارسایی تخمدان و کشف این مشکلات، همگی ممکن است باعث سخت‌تر شدن تشخیص و درمان شود. اما به طور کل میزان درمان به نوع اختلال بستگی دارد.
هزینه انجام تکنیک‌های کمک‌باروری بالاست
احمدیان با ذکر این نکته که هزینه‌های درمان در بحث ناباروری به دو دسته تقسیم می‌شوند، اظهار کرد: ناباروری در بعضی مردان که در مرحله درمان القاکننده قرار دارند، با کمک دارو برطرف می‌شود و هزینه زیادی ندارد، اما مرحله‌ای که انجام تکنیک‌های کمک باروری، از جمله لقاح مصنوعی استفاده می‌شود، نیازمند هزینه قابل توجهی است.
وی در خصوص اقدامات وزارت بهداشت در خصوص هزینه‌های درمان ناباروری گفت: وزارت بهداشت در هر مرکز استانی مرکز ناباروری دولتی تاسیس کرده است که در این مراکز خدمات با تعرفه دولتی ارائه می‌شود. همچنین معاونت درمان دانشگاه علوم پزشکی مشهد یک سری اعتباراتی را به صورت قرارداد با کلینیک‌های ناباروری بخش خصوصی بسته است تا تعرفه‌های درمان در این کلینیک‌ها را کاهش دهند.
مدیر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد افزود: برخی از سازمان‌های مردم‌نهاد مانند بنیاد برکت نیز در این خصوص به افراد یاری می‌رسانند؛ به این صورت که به مراکز درمان ناباروری اعلام می‌کنند که اگر از مراجعان، افرادی استطاعت مالی در پرداخت هزینه‌های درمان را نداشتند، به این سازمان‌ها معرفی شوند تا برای پرداخت هزینه‌ها تحت پوشش قرار گیرند.
طب ایرانی؛ یکی از راه‌های درمان ناباروری
احمدیان با بیان اینکه در ایران تکنیک‌های مختلفی برای درمان ناباروری وجود دارد، عنوان کرد: این تکنیک‌ها شامل داروهای بومی، طب گیاهی، طب مکمل از دیدگاه گیاهی، طب مکمل از دیدگاه طب سوزنی و طب نوین می‌شود. ما یک رکن اصلی به عنوان طب داریم و این رکن دارای شاخه‌های متعدد و مکمل است. با تلفیق این علوم، می‌توان پروتکل‌هایی طراحی کرد تا ارائه خدمت به مردم با هزینه کمتر و کیفیت بهتر صورت گیرد.
وی درخصوص طب سنتی در درمان ناباروری توضیح داد: طب سنتی ایرانی، یک سری آورده‌هایی در زمینه ناباروری مردان دارد و امتحانش را پس داده است؛ به طور مثال من در پایان‌نامه دکتری خودم با موضوع ناباروری در مردان، کپسولی گیاهی بر پایه داروهای گیاهی طب ایرانی با ضریب موفقیت بیش از ۷۰ درصد کار کردم که ثبت شده است. برای گسترش و پیشرفت اینگونه تحقیقات در سطح کشوری، باید چندین محقق نتایج را راستی‌آزمایی کنند و با بررسی‌ها، در نتیجه یک پروتکل و روش کار را معرفی کنند و در سطح کشور بسط دهند.
مشکلات ناباروری و بحث جمعیتی باید مورد توجه بیشتری قرار گیرد
احمدیان در مورد مسائل جمعیتی اظهار کرد: بر اساس فرمایشات مقام معظم رهبری انتظار این است که هر خانوار سه یا بیش از سه فرزند داشته باشد تا تعادل جمعیت جوان و پویا به نسبت جمعیت سالمندان حفظ شود؛ بنابراین، آنچه امروز در کشور ما باید مورد توجه بیشتری قرار بگیرد، بحث جمعیتی و مشکلات ناباروری است.
وی ادامه داد: یکی از راه‌ها در خصوص کمک به سیاست‌های جمعیتی، مساعدت زوجینی است که تمایل به داشتن فرزند دارند، اما با مشکلات ناباروری مواجه هستند. این موضوع باید در سیاست‌گذاری‌ها در نظر گرفته شود.البته در حال حاضر این مسائل نسبت به قبل جدی‌تر در نظر گرفته می‌شود؛ به طور مثال تا دو سال پیش در هفته سلامت مردان، به مسئله ناباروری پرداخته نمی‌شد.
انتهای پیام
نظرات