دکتر زینب موذن‌زاده در گفت‌وگو با ایسنا در خصوص فرآیند بین‌المللی شدن دانشگاه‌ها اظهار کرد: با توجه به تعاملات گسترده علمی بین‌المللی، نقش و رسالت دانشگاه‌ها در این زمینه به شدت مشهود است. تحول در آموزش عالی و به تبع آن تحول در ساختارهای دانشگاه‌ها امری اجتناب ناپذیر است. با رشد، توسعه و پیشرفت حوزه فناوری‌های نوین، بازاریابی بین‌المللی، رقابت جهانی و ارتباطات اجتماعی، بین‌المللی سازی آموزش عالی شکل و شمایل نوینی به خود گرفته و دانشگاه‌ها که بازتاب پیشرفت و توسعه سرمایه انسانی محسوب می‌شوند، به عنوان محور اصلی تاثیر رویدادها و شرایط جهانی قرار گرفته‌اند و دارای جایگاه ویژه و کلیدی در حذف فاصله فناوری و تقویت مبادلات علمی، آموزشی و فرهنگی میان ملل و فرهنگ‌ها هستند.
وی افزود: کشورهای دانش‌بنیان و موفق جهان سال‌هاست در این حوزه فعالیت می‌کنند و تلاش‌های بی وقفه و سرمایه‌گذاری‌های کلانی برای بین‌المللی سازی آموزش عالی خود انجام داده‌اند. در سال‌های اخیر، در کشور ما برنامه‌های بین‌المللی شدن دانشگاه‌ها و جذب دانشجوی خارجی جزو اولویت‌های سند راهبردی دانشگاه‌ها قرار گرفته و توسعه دیپلماسی علمی بین‌المللی با اولویت بالایی در حال پیگیری و اجراست. از جمله این تحولات، الزام و تأکید بر بین‌المللی شدن دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی و تصویب قوانین بالا دستی در برنامه ششم توسعه است.
رئیس اداره امور دانشجویان بین الملل دانشگاه فردوسی تصریح کرد: یکی از مولفه‌های تاثیرگذار بین‌المللی شدن دانشگاه می‌توان به افزایش جذب دانشجوی بین‌المللی در دانشگاه‌ها، تعاملات علمی بین‌المللی در بخش‌های مختلف از جمله برگزاری دوره‌ها و همایش‌های علمی بین‌المللی با مراکز علمی معتبر دنیا، تبادل استاد و دانشجو، پروژه‌های مشترک علمی و تحقیقاتی، شبکه‌ها و ارتباطات بین‌المللی و تحصیل در دوره‌های کوتاه مدت اشاره کرد.
وی عنوان کرد: علی‌رغم اینکه ماموریت‌ها و وظایف دانشگاه در وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تدوین و ابلاغ می‌شود، اما موضوع بین‌المللی شدن دانشگاه‌ها نیازمند هماهنگی بین چندین وزارت و همچنین ارگان ذی‌صلاح است، شاید بتوان آن‌ها را به دو دسته عوامل درونی مانند استراتژی سازمانی، فرهنگ اجتماعی، سبک مدیریتی، نیروی انسانی و ارتقای امکانات آموزشی و رفاهی و همگن سازی و انعطاف پذیری قوانین جاری و عوامل بیرونی مانند دلایل سیاسی، اجتماعی و فرهنگی از جمله حمایت‌های دولتی، تفاوت‌های فرهنگی، همراهی ارگان‌های ذی‌صلاح، قوانین کنسولی و قوانین وزارتی بر بین المللی شدن آموزش عالی دانست.
حضور دانشجویان بین‌المللی در دانشگاه‌ها فراتر از مباحث علمی و اقتصادی است
موذن‌زاده در خصوص تاثیر فرهنگ بین‌المللی شدن و ارتباطات بین‌المللی بیان کرد: حضور دانشجویان بین‌المللی در دانشگاه‌ها بسیار فراتر از مباحث علمی و احتمالا اقتصادی است. امروزه اهمیت و ضرورت آموزش عالی بین المللی به اندازه‌ای آشکار است که در دهه اخیر به ندرت در خصوص نتایج و پیامدهای مطلوب آن اختلاف نظر وجود دارد و این ایده و سیاست حتی در اکثر کشورهای درحال توسعه نیز به عنوان یک سیاست ملی شناخته می‌شود و سیاستگذاران اجتماعی آن را به عنوان یک الزام ملی و گسترده تعریف و تبلیغ می‌کنند.
وی خاطرنشان کرد: اکثر سیاستگذاران اجتماعی دنیا اعتقاد دارند که اگر نظام آموزش عالی و دانشگاه‌های کشورشان بین‌المللی و بین فرهنگی شوند، فرهنگ، زبان، جامعه، ارزش‌ها و به طور کلی ملت آن کشور مورد پذیرش و اقبال عمومی جامعه جهانی قرار می‌گیرد و زمینه را برای معرفی کشورشان به سایر ملت‌ها فراهم می‌کند. بدین معنا که اگر دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی کشورمان در حوزه بین‌المللی و توسعه دیپلماسی علمی و جذب دانشجویان، استادان و پژوهشگران برجسته بین‌المللی فعال باشند، جامعه جهانی نه تنها کیفیت نظام آموزش عالی بلکه تمدن، فرهنگ و رفتار اجتماعی غنی و با سابقه کشورمان را در عرصه‌های بین المللی به عنوان یک کنشگر فعال و مثبت جهانی پذیرفته و مورد اعتنا قرار می‌دهد.
رئیس اداره امور دانشجویان بین الملل دانشگاه فردوسی در مورد عوامل و موانعی که برای بین المللی کردن دانشگاه‌ها وجود دارد، اضافه کرد: متاسفانه علی‌رغم اهمیت و ضرورت این مسئله، هنوز زیرساخت‌های لازم آن گونه که باید ایجاد نشده است. عدم هماهنگی لازم بین نهادهای اجرایی و نظارتی، وزارت‌های عامل و ناظر، نیروی انتظامی، پلیس گذرنامه و مهاجرت، اداره اتباع و مهاجرین استان، عدم تمرکز زدایی، موانع و محدودیت انجام امور کنسولی دانشجوی بین‌المللی در استان‌ها، عدم توجه و اختصاص اعتبارات لازم به دانشگاه‌های فعال، پیشرو و برتر در جذب دانشجوی بین‌المللی، عدم تسهیلات رفاهی مناسب به دلیل کمبود اعتبارات، به روز نبودن قوانین جذب دانشجو، پژوهشگر و محقق بین‌المللی، به روز نبودن قوانین کنسولی مربوط به جذب دانشجو، پژوهشگر و محقق بین‌المللی، عدم بهره‌گیری از یک سامانه اداری یکپارچه و مناسب برای جذب دانشجو و محقق در داخل کشور و عدم رعایت استانداردهای علمی و بین‌المللی از جمله موانع پیشرو بین‌المللی کردن دانشگاه‌ها است.
وی در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه آیا شرایط فیزیکی دانشگاه‌ها برای رسیدن به این امر ممکن است، اظهار کرد: فعالیت در این حوزه بسیار سخت و حساس است، اما با توجه به اهداف عالیه نظام جمهوری اسلامی ایران در برنامه ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی با هدف جذب و پذیرش ۷۵ هزار دانشجوی غیر ایرانی و لزوم ارتقاء دانشگاه‌ها و حرکت به سوی بین‌المللی شدن آن‌ها، تمام دانشگاه‌ها بایستی این مهم را در دستور کار خود قرار دهند.
موفقیت دانشگاه فردوسی در جذب و پذیرش دانشجوی غیر ایرانی چشمگیر است
موذن‌زاده عنوان کرد: دانشگاه فردوسی مشهد به عنوان پیشروترین دانشگاه در حوزه جذب و پذیرش دانشجوی غیر ایرانی موفقیت‌های چشمگیری را کسب کرده و توانسته در حد مطلوبی بر موانع غلبه کرده و سختی‌های این کار را تلطیف نموده و با تعاملات، پیگیری‌ها و همفکری با مقامات مسئول ذی‌صلاح در این حوزه قدم‌های موثری بردارد که اقدامات بسیار خوب و شایسته‌ای صورت پذیرفته است. اما متاسفانه هنوز این حوزه با چالش‌های بزرگی روبرو است و همچنان مشکلات بیرونی که دانشگاه‌ها قادر به رفع آن‌ها نیستند، به قوت خود باقی است.
وی افزود: دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی می‌توانند با ارتقاء زیر ساخت‌های رفاهی، آموزشی - پژوهشی و دانشجویی خود تا حدی مشکلات خارج از دانشگاه را جبران کنند. دانشگاه فردوسی مشهد با تببین اهداف سازمانی بالادستی توسط ریاست دانشگاه و مسئولان حوزه بین‌الملل توانسته تا حد زیادی نسبت به این امر مهم اقدام کند. افزایش تعاملات نظام‌مند بین مراکز آموزشی بین‌المللی، برگزاری دوره‌های آموزشی کوتاه مدت، برگزاری مدارس تابستانی و زمستانی تخصصی، برگزاری همایش‌های علمی بین‌المللی، برگزاری جشنواره فرهنگ ملل، دعوت از متخصصان علمی بین المللی مطرح دنیا و منطقه، افزایش فرهنگ اجتماعی خانواده دانشگاه از جمله اساتید، کارکنان و دانشجویان برای پذیرش بین‌المللی شدن دانشگاه، ارتقاء زیر ساخت‌های رفاهی مانند خوابگاه‌ها، مهمانسرا و امور مربوط به تغذیه و سلامت، سایت‌ها و سامانه‌های اطلاع رسانی چند زبانه، اساتید مشاور و... از جمله اقداماتی است که دانشگاه در این خصوص انجام داده است.
رئیس اداره امور دانشجویان بین‌الملل دانشگاه فردوسی تصریح کرد: مواردی که در خصوص اقدامات دانشگاه مطرح شد کمک کرد که دانشگاه فردوسی مشهد جایگاه نسبتا مطلوبی در این زمینه به دست آورد. با انگیزه بیشتر، تلاش و همت تمامی افراد دانشگاه می‌توان از سد مشکلات متفاوت گذشت و به سمت بین‌المللی شدن دانشگاه بزرگ فردوسی مشهد استوار و محکم گام برداشت.
انتهای پیام
نظرات