به گزارش ایسنا، عادل جلیلی رییس موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور و رییس باغ گیاه شناسی در تشریح عملکرد این باغ گفت: در تمام دنیا برای حفاظت ژنتیکی و گیاهان از دو روش حفاظت در رویشگاه ها و حفاظت خارج از رویش گاه ها استفاده می کنند. روش نخست توسط محیط زیست و جنگل ها و مراتع انجام می شود و در روش دوم باغ های گیاهشناسی نقش بازی می کنند که در درون باغ های گیاهشناسی نیز کار حفاظت به دو روش رویش گیاه زنده به شکلی که خودش سبز می شود و دیگری در بانک ژن و فضای سرد یخچالی بذرها حفاظت می شوند.

وی افزود: باغ گیاهشناسی تهران که از سال ۴۷ تاسیس شده تا پیروزی انقلاب اسلامی در حدود ۲۵ درصد پیشرفت داشته اما عمده آن پس از انقلاب انجام شد. در این باغ گیاهان به دو روش قطعات داخلی از طبیعت ایران جمع آوری می شود و شکل دیگر نیز گیاهانی است که از سایر نقاط دنیا جمع آوری می شوند. باغ گیاهشناسی تهران با تمامی باغ های گیاهشناسی به جز اسرائیل ارتباط دارد و خوشبختانه با تلاش پژوهشگران در این باغ بیش از ۴۰۰۰ گونه گیاه شناسی جمع آوری شده است. باغ های گیاهشناسی بیشتر در کشورهای توسعه یافته ایجاد شده اند که تعهداتی نیز در حوزه منابع ژنتیکی دارند به شکلی که نباید این گیاهان را وارد کار اقتصادی کنند.

به گفتهوی، در حال حاضر برای مناطق مختلف کشور در حال احداث باغ گیاهشناسی هستیم و در شهرهای نوشهر، کاشان و یزد باغ گیاهشناسی وجود دارد، در لرستان در حال ایجاد باغ زاگرس هستیم باغ گیاهان دارویی در همدان قرار دارد و در جنوب نیز باغ فدک دزفول را داریم و در تلاش هستیم باغی در سیستان بلوچستان و یا مناطق آزاد قشم و چابهار نیز باغی احداث کنیم.

رییس موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور تاکید کرد: در مشهد باغ گیاهشناسی با همکاری شهرداری احداث شد، اما با توجه به اینکه هدف اصلی در باغ های گیاهشناسی حفظ منابع ژنتیکی است و با پارک تفاوت دارد. به دلیل عدم تحقق این موضوع همکاری با شهرداری مغفول ماند و ما از این کار کنار کشیدیم و با شهرداری تبریز نیز این موضوع تکرار شد.

وی درباره چالش های باغ گیاهشناسی تهران نیز گفت: در حال مدیریت چالش ها هستیم ظرف سال های گذشته تلاش کردیم هویت باغ را برگردانیم و مسئولین به عناوین مختلف به باغ گیاهشناسی دعوت شدند تا از این طریق حمایت از باغ محقق شود برای کسب ردیف بودجه نیز تلاش زیادی انجام شد. چالش دیگر تامین آب برای باغ گیاهشناسی بود که با توجه به توسعه شهر تهران با مشکل تامین آب مواجه شدیم.

به گفته وی، توسعه منطقه ۲۲ موجب شد روی موضوع تامین آب باغ متمرکز شویم در مقطعی اعلام شد که می توان از محل تصفیه خانه شهر قدس استفاده کنیم که مطالعاتمان نشان داد احیای این آب بسیار سخت است، لذا به دنبال فعال کردن حق آبهباغ از سد کرج هستیم که در این راستا با وزارت نیرو مشغول مذاکره هستیم. درحقیقت وزارت نیرو اعلام کرد مستندات خود در این زمینه را ارائه کنیم که این مستندات که باغ گیاه شناسی قبل سال ۱۳۶۰ حق آبه داشته را ارائه کردیم و مقرر شد موضوع بررسی شود.

جلیلی ادامه داد: بی تردید در محیط شهری حتما باید به دنبال بهره گیری از پساب برویم و ناچاریم روزی از پساب استفاده کنیم اما پسابی که در حال حاضر تولید می شود کیفیت مناسب برای استفاده در باغ گیاه شناسی را ندارد. به این ترتیب تهران و همه شهرها باید به سمت مدیریت پساب حرکت کنند. باغ گیاه شناسی در هرثانیه نیازمند ۱۸۰ لیتر آب است، در حالی که امروز با سختی، تنها حدود ۱۰۰ لیتر در ثانیه برای باغ گیاه شناسی آب وجود دارد.

وی اظهار کرد: چالش دیگری که در سال های گذشته با آن مواجه بودیم این بود که در دولت های گذشته به دلیل وجود مشکلات مالی شرکت های خصوصی برای اداره درگیر شده بودند؛ بنده در آن موقع مسئولیت باغ گیاهشناسی را نداشتم و در مصاحبه ای به موضوع اشاره کردم. وقتی مسئولیت گرفتم این مشکل را از طریق مراجع قانونی حل و فصل کردم ولی همیشه نگرانی تکرار این موضوع در آینده وجود دارد.

وی درباره تعداد بازدیدکنندگان و استقبال از باغ گفت: از حدود ۶ سال گذشته که بازدید برای عموم باز شد حدود یک میلیون و ۳۰۰ هزار نفر از باغ بازدید کرده اند؛ امسال هم با توجه به شیوع کرونا حدود ۴۰ درصد سال گذشته بازدیدکننده داشته ایم یعنی چیزی حدود ۱۰۰ هزارنفر درحالی که سال گذشته حدود ۲۰۰ هزار نفر بازدیدکننده داشتیم و استقبال بسیار خوبی شده و الگوی رفتاری مردم از ابتدا تا به امروز هم تغییر بسیاری داشته و باغ به محلی برای آموزش مردم در ارتباط با طبیعت شده است.

مدیر باغ گیاه شناسی در بخش دیگری از صحبت های خود به ابرچالش های محیط زیستی کشور اشاره کرد و افزود: تغییر اقلیم و محیط های طبیعی، بیابان و دخالت انسان در محیط های طبیعی از ابر چالش های محیط زیستی است که زندگی امروز ما را با مشکلات بسیاری مواجه کرده است. پروژه های گسترده ای در موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع در حوزه تعیین قلمرو مناطق بیابانی ایران و شن زارها انجام شده است. شاخص پوشش گیاهی، اقلیم و میزان بارندگی در تعیین بیابان ها مدنظر قرار می گیرد. هرچند که لزوم کاهش بیابان های کشور باید مدنظر قرار گیرد، اما تخریب و تغییر اکوسیستم بسیار خطرناک است چرا که بازگشت آنها غیرممکن و یا بسیاری طولانی خواهد بود. 

رییس موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور ادامه داد: مناسب ترین راهبرد مدیریتی رویکرد حفاظتی است. هر حرکتی در ۹۰ میلیون هکتار بیابان به نوعی بیابان زایی خواهد بود. هر حرکتی حتی بهره اقتصادی مثل شخم زدن خود باعث افزایش بیابان خواهد بود و به شکل های دیگر خود را نشان خواهد داد.

وی افزود: در حوزه تغییر اقلیم و محیط های طبیعی نیز باید به افزایش درجه حرارت و به هم خوردگی الگوی متداول بارندگی و تبعات تن در اکوسیستم های طبیعی کشور توجه کنیم؛ بی تردید کاهش شدید حجم آب قابل استحصال زمینه ای برای بروز بحران است. درحقیقت تغییر اقلیم به معنای کاهش بارندگی نیست اما موجب افزایش درجه حرارت می شود و این امر باعث می شود که افزایش متوسط حداقل درجه حرارت موجب تغییر الگوی بارش ها می شود و برای مثال بارش برف در زمستان به بارش باران تبدیل می شود و بر روی آورد آبی کشور تاثیر دارد و نزدیک شدن درجه حرارت شب و روز نیز از پیامدهای آن است.

وی ادامه داد: یکی دیگر از ابرچالش های محیط زیستی دخالت انسان در محیط های طبیعی است که در این راستا افزایش جمعیت، دسترسی انسان به ابزار، دانش و تکنولوژی کنترل و برداشت و انتقال نامحدود آب و از سوی دیگر ظهور کلان شهرها و مراکز متمرکز کشاورزی و صنعتی، ارتباط معناداری با پراکنش جمعیتی و کمیته منابع آبی این سرزمین وجود دارد. در حقیقت تعادل عرضه و تقاضای آب در مقیاس حوضه آبریز به هم خورده است و تغییر کیفیت آب های زیرزمینی از دیگر پیامدهای این ابرچالش است.

وی تاکید کرد: ما نیازمند تغییر نگاه در توسعه هستیم؛ باید در کشور در حوزه منابع طبیعی توسعه زمین های کشاورزی کامل متوقف شود و برای تامین ذخایر غذایی باید به دنبال افزایش بهره وری در سطح و منابع آبی باشیم و در این راستا نیازمند خروج کامل دام از جنگل ها و ممنوعیت زراعت در جنگل به عنوان راهکار اصلی هستیم. قطعا این ابرچالش ها اگر منطقی مورد توجه قرار گیرد با تغییر الگو می توان آن را مدیریت کرد.

انتهای پیام