محمد یزدانی در گفت‌وگو با ایسنا در خصوص رشته مترجمی زبان انگلیسی و کاربرد آن در جامعه اظهار کرد: ریشه تاریخی بحث ترجمه در دنیا به جنگ‌های جهانی اول و دوم چه در کشورهای متفقین و چه در کشورهایی که علیه یکدیگر وارد جنگ شده بودند برمی‌گردد، زیرا این کشورها به خوبی به اهمیت ترجمه پی بردند. بنابراین مشخص شد که نیاز است که ترجمه به دلیل اقتضائات متفاوت به عنوان یک رشته علمی آموخته شود. در ایران از اواسط دهه هفتاد رشته مترجمی زبان انگلیسی در مقطع کارشناسی و در مقطع کارشناسی ارشد نیز برای اولین بار در دانشگاه علامه طباطبایی تدریس شد و از دهه هفتاد تا کنون این رشته در بسیاری از دانشگاه‌های کشور در حال تدریس است.
وی افزود: از رشته‌های زبان خارجی می‌توان به رشته ادبیات انگلیسی که به ارتباط بین ادبیات و زبان، تاریخچه ادبیات و انواع ادبی مکتوبات و آثار ادبی در جهان و ایران می‌پردازد، رشته زبان و ادبیات عربی، رشته زبان و ادبیات انگلیسی و در شاخه آموزش زبان انگلیسی به منظور تربیت مدرس به رشته ترجمه زبان‌های خارجی از جمله روسی، انگلیسی، چینی، فرانسوی و... اشاره کرد.
این عضو هیات علمی گروه زبان انگلیسی دانشگاه بین‌المللی امام رضا(ع) با اشاره به اینکه «رشته مترجمی زبان انگلیسی رسما با هدف تربیت مترجم و گاهی با هدف تدریس ترجمه در دانشگاه‌های کشور برگزار می‌شود» عنوان کرد: گاهی این رشته در برخی دانشگاه‌ها که شهرت کمتری دارند در شاخه مترجمی خبر نیز در حال برگزاری است.
وی در خصوص تغییر و تحولات ساختار آموزشی این رشته تصریح کرد: از سال ۱۳۹۴ تا ۱۳۹۶ توسط دکتر حسین ملا نظر و دکتر فرزانه فرحزاد و... در دانشگاه علامه طباطبایی بازنگری گسترده‌ای در سرفصل رشته مترجمی انگلیسی در مقطع کارشناسی انجام شده است و بازنگری این سرفصل‌ها برای ورودی‌های سال ۱۳۹۷ الزامی شد. این بازنگری در سرفصل‌ها تغییرات مثبت خوبی نسبت به سرفصل‌های قدیمی داشته است. در سرفصل قدیمی‌تر شماره بندی داشته و نگاه بیشتر به سطح مهارت دانشجویان بود، اما در برنامه بازنگری جدید تغییرات ماهیتی با توجه به نیازهای روز را می‌بینیم. در واقع سر فصل قدیمی ناظر به تدریس ترجمه بود و سرفصل جدید ناظر بر تربیت مترجم است.
یزدانی افزود: این اقدامات شرط لازم است اما شرط کافی نیست، زیرا تحول درسرفصل، نیازمند تحول در زیر ساخت‌ها و تحول در آموزش نیروی انسانی است. به عبارتی نگاه نمی‌تواند نگاه جزیره‌ای باشد و ما را به مقصد برساند. امروز بسیاری از دانشگاه‌های کشور امکانات صوتی و تصویری به‌روز ندارند بنابراین چگونه می‌توانند مواردی که نیازمند تجهیزات است را برای دانشجویان و آموزش آن‌ها فراهم آورند.
این استاد دانشگاه در خصوص به‌روز بودن آموزش این رشته با سایر دنیا خاطر نشان کرد: اولین نکته در دانشگاه‌های بزرگ و مطرح ایران و جهان این است که وقتی دانشجو رشته مترجمی به دانشگاه‌ها وارد می‌شود کمتر دچار نقص در اطلاعات و آموزش زبان است اما این مشکل در دانشگاه‌هایی که تراز اول نیستند به خوبی مشاهده می‌شود به طوری که تا دو سال درگیر افزایش مهارت دانشجویان هستیم. شاید این سرفصل جدید وزارت علوم که مهارت‌های گفتاری و شنیداری را در دو سال اول سختگیرانه‌تر دنبال می‌کند ناظر بر قدیمی بودن شیوه‌های آموزش و پرورش یا به‌روز نبودن نیروی انسانی است.
وی افزود: یکی از پیشنهادهایی که می‌توان برای رفع این مشکل داد این است که آموزش زبان را از آموزش ترجمه جدا نماییم. امروزه دانشگاه‌های بزرگ جهان به سمت تخصصی شدن پیش رفته‌اند برای مثال در بعضی دانشگاه‌ها تنها مترجم شفاهی تربیت می‌کنند و دانشجو درگیر ترجمه متون نمی‌شود.
این عضو هیات علمی گروه زبان انگلیسی دانشگاه بین‌المللی امام رضا(ع) در خصوص آینده شغلی دانشجویان رشته مترجمی زبان در کشور مطرح کرد: این مساله را از دو نظر می‌شود بررسی کرد. دسته‌بندی اول ترجمه مکتوب در برابر ترجمه شفاهی است. برخی از سازمان‌ها مانند دفتر تبلیغات اسلامی نیاز به مترجمانی دارند که در زمینه مکتوب کار کنند. سازمان‌های دولتی و دارالترجمه‌ها نیز نیاز به مترجم مکتوب دارند. اما در دسته‌بندی دوم جهت ترجمه را داریم. برای مثال در ترجمه متون انگلیسی در دو جهت انگلیسی به فارسی و ترجمه فارسی به انگلیسی وجود دارد. در حال حاضر در کشور در بحث مترجمان انگلیسی به فارسی به اشباع رسیده‌ایم. یعنی تعداد مترجمان مازاد بر نیاز کشور است، اما در جهت فارسی به انگلیسی کمبود نیرو داریم و این مشکل هم به مشکلات زیر ساخت‌ها، تربیت نیروی انسانی و... برمی‌گردد.
وی افزود: در زمینه ترجمه فارسی به انگلیسی دو نگاه وجود دارد. یکی نگاه غالب اساتید ترجمه و منتقدان است که می‌گویند نباید به این حوزه ورود پیدا کنیم و باید این کار را به بیگانگان بسپاریم و این نگاهی اشتباه است، زیرا این مساله برای ما ضرورت است. رشته‌های مترجمی و ادبیات انگلیسی وارداتی است و ثمره و خروجی آن ورود ادبیات غرب به کشور است نه خروج ادبیات فارسی به انگیسی که ثمره آن خروج فرهنگ کشور است. از دهه ۸۰ تا کنون سعی شده تا در دانشگاه بین‌المللی امام رضا(ع) روش‌ها و راهبردهای ترجمه فارسی به انگلیسی را به دانشجویان آموزش دهیم و به سمتی پیش رویم که از فرار از چالش‌ها دور شویم.
یزدانی در خصوص پژوهش‌های صورت گرفته در این رشته عنوان کرد: ورودی دانشگاه‌ها و تعداد دانشگاه‌ها بسیار زیاد است اما سرانه استاد به دانشجو در کشور کم است. بنابراین دانشجویی که به استاد نیاز دارد اگر به حال خود رها شود ممکن است در خصوص پایان نامه‌ها برون سپاری انجام دهد. وزارت علوم با شیوه‌ای به نام شیوه آموزش محور این مساله را تعدیل کرد و اتفاق بسیار خوبی که پیش آمده این است که وزارت علوم طبق ابلاغیه‌های جدید در سیستم آموزش محور سخت گیری‌هایی را انجام می‌دهد. واقعیت این است که ما در بحث نیروی کارآمد و تجهیزات کمبود داریم از طرفی هم دغدغه‌های اساتید نیز مضاعف بر این مشکلات است.
این استاد دانشگاه گفت: توصیه من برای افرادی که به این رشته ورود خواهند کرد این است که دانشجویان نمره محور نباشند، دانشجو باید برای رسیدن به واقعیت‌های بازار و ترجمه عملی فکر کند. دانشجو نباید تنها خود را به دانشگاه بسپارد و باید خود را متصل به بازار ترجمه نماید.
وی در مورد نقش دانشگاه‌ها در حوزه تصمیم‌گیری خاطرنشان کرد: از نظر بنده دانشگاه‌ها به صورت مستقیم و فعال در نظام تصمیم‌گیری مدیریت کشور نقشی ندارند زیرا ساز و کاری برای این مورد تعبیه نشده است اما به صورت غیر مستقیم خروجی دانشگاه‌ها مدیران آینده کشور است. همچنین دانشگاه‌ها دچار روزمرگی‌هایی شده‌اند که اساتید را درگیر دیوان سالاری می‌کند.
انتهای پیام
نظرات