آخرین ماه سال گذشته بود که تایید نخستین موارد ابتلا به کرونا ویروس جدید در وهله نخست، موجب تعطیلی مدارس، دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی در کشور شد. با تعطیلی دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی خیلی سریع و با دستور وزارت علوم، آموزش‌های مجازی وارد عرصه آموزش‌های رسمی دانشگاه‌ها و جایگزین تدریس و تحصیل دانشگاهی شد. دانشگاه‌های سراسر کشور ملزم به تجهیز زیرساخت های ارائه آموزش‌های آنلاین شدند و تقریبا بعد از تعطیلات نوروز تمام دانشگاه‌های کشور به این سیستم مجهز و آموزش آنلاین، سکان آموزش کشور را در دست گرفت و اساتید در کلاس‌های مجازی مدون، سرفصل‌های درسی را همانند کلاس‌های حضوری ارائه کردند.

بنابر گفته کارشناسان، «آموزش الکترونیک»، مسیر قطعی حرکت دانشگاه‌های جهان در سال‌های آینده است، اما این تجربه جدید که به واسطه حضور کروناویروس در ایران پیاده شد، چندان خالی از ایراد و اشکال هم نبود که البته شاید بخشی از آن به نبود زیر ساخت‌های مناسب برای اجرای این آموزش برمی‌گردد.

اینترنت با سرعت نامناسب و ضعیف، نبود محتواهای آموزشی مناسب این شیوه آموزشی، شیوه تدریس نامتناسب با این روش و ناآشنایی اساتید و بعضاً دانشجویان در زمینه نحوه استفاده از سامانه‌های آموزش الکترونیکی و سایر اپلیکیشن‌های فضای مجازی و ... همگی از عوامل موثر در تعیین میزان کیفیت آموزش آنلاین برای یادگیری بهتر است و تقریبا می توان گفت تمام دانشجویان و اساتید کشور را با چالش روبه‌رو کرد، اما به هر صورت کلاس‌های مجازی برگزار و دروس به طور کامل به دانشجویان ارائه شد و نوبت به برگزاری امتحانات رسید که باز هم بنابر تصویب ستاد مقابله با کرونا اجازه برگزاری امتحانات حضوری داده نشد و دانشگاه‌ها باید مجازی و آنلاین دانشجویان خود را می‌سنجیدند. در این میان، تجربه امتحانات آنلاین برای دانشجویان کشور تجربه ای نو و جدید بود که بازخوردهای متفاوتی هم از سوی دانشجویان و اساتید به همراه داشت. در این گزارش گوشه‌ای از تجربیات دانشجویان دانشگاه‌های مختلف اصفهان از امتحانات آنلاین را می‌خوانیم.

در زمان امتحانات آنلاین در خانه، استرس مضاعف نداشتم

دانشجوی ترم هشت رشته مهندسی پزشکی دانشگاه نجف‌آباد با بیان اینکه قبل از شروع امتحانات استرس بسیاری داشته است، به ایسنا می‌گوید: فکر می‌کردم چون در خانه هستم، مغزم برای امتحان یاری نمی‌کند، اما خوشبختانه زمان امتحان خیلی به خوبی گذشت.

او ادامه می‌دهد: حُسن برگزاری امتحانات در خانه این بود که استرس مضاعف نداشتم. در خانه راحت بودم و سختی نشستن بر روی صندلی‌های سخت دانشگاه اذیت نمی‌کرد. زمانیکه بر روی صندلی‌ها در سالن امتحانات هستیم، عضلات گردن و کمر اسپاسم می‌شوند و این کمی از بازدهی برای امتحان می‌کاهد، اما در خانه این مشکل را نداشتم و تمرکز کامل داشتم، گرما و هر چیزی که تمرکز و حواس آدم را بگیرد، در خانه ایجاد نمی‌شد و به خوبی امتحان دادم.

یک دانشجوی رشته فیزیک هسته‌ای دانشگاه صنعتی اصفهان که از برگزاری این ترم بسیار گلایه داشت، معتقد است که خوبی کلاس‌ها و امتحانات آنلاین تنها صرفه جویی در زمان رفت و آمدها بود و بس.

این دانشجو ادامه می‌دهد: مشکلات آموزش آنلاین برای رشته‌های محاسباتی بسیار زیاد است. با اینکه اساتید خیلی کمک می‌کردند و با قراردادن فایل، پی دی اف و فیلم‌های ویدئویی مختلف سعی می‌کردند، مشکلات دانشجویان را برطرف کنند، اما مشکل اینجاست که نمی‌توانستیم سوالات و مشکلاتی که برایمان پیش آمده را در زمان خودش بپرسیم و این باعث می‌شد، سوالاتمان بی‌جواب بماند.

این دانشجو که با اسکایپ امتحان داده، می‌گوید: اساتید قبل از امتحان همه چیز را چک کرد که امکان تقلب نداشته باشیم، اما بازهم سوالات را به گونه ای مطرح کرده بودند که حتی از روی کتاب هم نمی‌توانستیم پاسخ دهیم. اینکه عده ای تقلب می‌کنند باعث می‌شود دید اساتید نسبت به همه بد شود و امتحان را سخت بگیرند.

او با بیان اینکه از امتحاناتش راضی نیست، ادامه می‌دهد: نگران این ترم هستم یا درس هایم را می افتم و یا معدلم پایین می شود. البته اساتید سعی کردند با واگذاری پروژه به ما کمک کنند.

امتحانات آنلاین موجب تنبل پروری عده ای شد

دانشجوی ترم ۶ ادبیات دانشگاه اصفهان امتحانات آنلاین را تنبل پروی می‌داند و می‌گوید: عده‌ای تقلب می‌کردند و این باعث می‌شود، دانشجویان حتی با پاس کردن درس، چیزی یاد نگرفته باشند، از طرفی سامانه هم زیاد دچار مشکل بود و مدام قطع و وصل می‌شد.

او با تاکید بر اینکه سامانه جای ارتقا دارد، می‌گوید: برخی اساتید از سامانه استفاده نکردند و شفاهی امتحان گرفتند که استرسش زیاد بود.

یک دانشجوی رشته پزشکی دانشگاه نجف‌آباد که هنوز تکلیف امتحانات دروس تخصصی اش مشخص نیست، به ایسنا می‌گوید: دروس عمومی را آنلاین امتحان دادیم که در امتحانات اول خیلی مشکل داشت، اما به مرور ارتقا یافت.

او با بیان اینکه در زمان امتحان امکان برگشت و مرور سوال نیست، می گوید: این موضوع خیلی نگران کننده است و استرس بالایی به دانشجویان تحمیل کرد.

دانشجوی ترم ۶ رشته کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان مشکلات این ترم که به صورت مجازی گذشت را ادامه دار می داند و می‌گوید: برخی از اساتید اصلا وضعیت را درک نکردند، شانزدهم فروردین با حجم ویدئوهای درسی مواجه شدیم که تنها یک استاد به صورت نیم ساعته و ۱۵ جلسه تدریس کرد، اما بقیه اساتید یکباره این فشار را وارد کردند.

او ادامه می‌دهد: تعدادی از اساتید تکلیف و میان ترم نگرفتند و حتی با اصرار دانشجوها مواجهه شدند، اما پافشاری استاد بر امتحان پایان ترم بوده است. برای درس ۴ واحدی تمام نمره به پایان ترم موکول شده و ما از نحوه سوالات در سامانه lms بی اطلاع بودیم.

یک دانشجوی ترم ۴ رشته مکانیک دانشگاه صنعتی اصفهان نیز در این باره می‌گوید: برخی اساتید تکالیفی داده بودند که بسیار سخت بود و هیچ یک نتوانستیم پاسخ دهیم. حتی تکالیفی بدون هیچ بازه زمانی داشتیم، به طوری که پس از حل سوال از ما قبول نکردند.

این دانشجو می‌افزاید: از طرفی کیفیت ویدئوها خیلی پایین بود، صدای خانواده استاد به وضوح شنیده می‌شد و این نگرانی‌هایمان از امتحانات را بالاتر برد.

امتحانات آنلاین همچون تایمر بمب

دانشجوی رشته عمران دانشگاه آزاد اسلامی خمینی شهر زمان امتحانات آنلاین را تایمر بمب می‌داند و می‌گوید: در امتحان آنلاین زمان تعیین کننده است و اگر به اتمام برسد، سوال را از دست می‌دهیم، برای مثال مسئله‌ای را حل می کردیم، اما زمان تمام شده و این نگرانی تمرکز دانشجو را بهم می‌ریزد.

به گفته این دانشجو، نکته منفی امتحانات آنلاین که تمرکز دانشجو را می‌گیرد، همین موضوع زمان است، چراکه دانشجو مدام نگران اتمام زمان سوال است و به نوعی از پاسخگویی خوب باز می‌ماند.

او اما می‌گوید: اساتید رشته ما به خوبی همراهی کردند و می‌توانستیم اگر زمان سوال تمام شد، عکس جواب سوال را برایشان ایمیل کنیم. در این میان همراهی اساتید خیلی کمک کننده است.

دانشجوی دیگری، قطعی‌ها و ضعف اینترنت را مشکل می‌داند و می‌گوید: اجتناب ناپذیر بود، اما به هرحال این موضوع را گذراندیم.

همراهی اساتید جای تقدیر دارد

اما در طرف دیگر هستند دانشجویانی که از همراهی اساتیدشان در این دوران می‌گویند.

یک دانشجوی رشته زبان انگلیسی در دانشگاه اصفهان صحبت هایش را با تشکر از اساتیدش آغاز می‌کند و به ایسنا، می‌گوید: این ترم اساتید با ما همراهی کردند. رشته درسی ما بسیار مشکل است. باور کنید فهم دروسی مانند دستور، در حالت عادی هم سخت است، چه برسد به صورت مجازی!

او ادامه می دهد: با تمام زحماتی که اساتید کشیدند، اما نگران این هستم که اگر دستور را متوجه نشویم و پاس کنیم، در آینده چگونه می‌توانیم مترجم‌های خوبی شویم.

این دانشجو با بیان اینکه آموزش مجازی مشکلات خودش را دارد، حضوری شدن در این شرایط که وضع کرونا در اصفهان خوب نیست را هم خطرناک می‌داند و می‌گوید: واقعا چه باید کرد؟

دانشجوی دیگری که مخالف حضوری شدن امتحانات بود نیز، می‌گوید: کسانی که می‌گویند دانشگاه‌ها باز شود را درک نمی کنم، چرا برای ۲ ترم، باید سلامتی خودمان و خانواده هایمان را به خطر بیندازیم و تا آخر عمر از داشتن ریه سالم محروم شویم؟

او ادامه می‌دهد: این ترم سختی‌های خودش را داشت و شاید از بقیه مواقع بیشتر اذیت شدیم، اما ما دانشجوییم و باید آینده نگر باشیم. حاضرم سختی‌های شیوه مجازی را تحمل کنم، اما سلامت خودم و خانواده‌ام حفظ شود.

یک دانشجوی رشته مدیریت در دانشگاه پیام نور اصفهان نیز می‌گوید: با وجود تمام نواقص و کاستی‌ها در زمینه آموزش مجازی، اساتید دلسوزی بودند که شرایط دانشجو را درک می کردند و در این شرایط خاص نمک بر زخم مان نمی پاشیدند. امروز اما، در میان امواج پُر تلاطم انتقاد بر اساتید، از زمان تدریس گرفته تا شیوه آن و هزار عیب و ایراد دیگر، شاید بد نباشد به اساتید دلسوز خسته نباشید بگوییم.

دروس کارگاهی و آزمایشگاهی را نمی‌توان مجازی یاد گرفت

یک دانشجوی دانشگاه آزاد اصفهان که از شرایط آموزش مجازی بسیار گله دارد، از برگزاری ترم آینده به صورت مجازی ابراز نگرانی می‌کند و می‌گوید: برای ما که درس های عملی و آزمایشگاهی داریم، شرایط سخت است. لطفا به مسئولان بگویید که دروس کارگاهی و آزمایشگاهی را نمی‌توان مجازی یاد گرفت.

او می‌افزاید: حداقل آزمایشگاه ها را به صورت فشرده حضوری برگزار کنند یا کسانی که رشته آزمایشگاه و عملی دارند، کلاس حضوری داشته باشد. پیشنهاد می دهم در ترم جدید در کنار آموزش مجازی چند جلسه کلاس حضوری فشرده برای مباحث سخت تر دروس برگزار شود و حضور در این چند جلسه هم اختیاری باشد تا کسی به مشکل برنخورد.

دانشجوی رشته آمار دانشگاه اصفهان از مشکلاتش می‌گوید: طی این مدت که از آغاز برگزاری مجازی کلاس ها و امتحانات گذشته ما به شدت از مشکلات آموزشی و امتحانات چه تخصصی و چه عمومی آسیب دیده ایم. از مشکلات آموزشی و قطعی سامانه و مشکلات ورود به سامانه و زمان کم امتحانات و استرس و همکاری نکردن و پاسخ ندادن برخی اساتید گرفته تا نتیجه نامعلوم امتحانات این ترم و نگرانی های دانشجویان و ... .

او می‌گوید: از اساتید می‌خواهم لطفا به دانشجو به چشم متقلب نگاه نکنند، چراکه این بیش از هرچیز توهین به شعور و شخصیت دانشجو است. لطفأ مشکلات سامانه و نگرانی‌های ما را درک کرده و در کنار ما باشید و متوجه این مسأله باشید که ما نیز از شرایط موجود ناراحت و آسیب دیده‌ایم.

نیازمند اپلیکیشن مناسب با شرایط آموزشی خود هستیم

یکی از دانشجویان دکتری دانشگاه آزاد مبارکه اما فرصت پیش‌آمده را فرصت مناسبی برای به‌روز شدن مباحث علمی می‌داند و به ایسنا می‌گوید: جدای از مشکلاتی که همه داشتیم، این زمان می تواند فرصت باشد.

به گفته او، ضعف اصلی در برگزاری دوره های آنلاین در کشور نبود نرم‌افزارهای بومی است. نرم‌افزارهای موجود برای کلاس‌های ما طراحی نشده و مناسب کلاس‌های دانشگاه‌ها در سطح بین‌المللی است. این‌گونه نرم‌افزارها مناسب سیستم آموزشی ما نیست. کلاس‌های ما که به‌صورت آنلاین برگزار می‌شود، با نرم‌افزارهای خاصی همچون وبینار، ایزی تاک، fast meeting,virtual classroom و ...، است که همگی افراد به آن دسترسی دارند، اما کلاس‌های ما ازنظر فرهنگی با دانشگاه‌هایی که از این نرم‌افزارها استفاده می‌کنند، متفاوت است و نیازمند اپلیکیشن مناسب با شرایط آموزشی خود هستیم.

اگرچه دانشگاه‌های کشور به هر نحوی این ترم تحصیلی را پشت سر گذاشتند و امتحانات به شیوه آنلاین و مجازی برگزار شد، بازخوردها متفاوت بود و گلایه دانشجویان همواره وجود داشت؛ اما آنچه مشخص است حتی برای ترم آینده امکان برپایی کلاس ها و امتحانات حضوری نیز در هاله ای از ابهام است.

مسئولان کشور متفق القول معتقدند باید با شیوه آموزشی جدید همگام شد و با رفع مشکلات آن مانع توقف آموزش در کشور شد، از سوی دیگر نگرانی‌ها در مورد پایین آمدن کیفیت آموزش و دغدغه‌های اساتید و دانشجویان کاملا به جاست و امید است با شناسایی مشکلات این دوره که نخستین تجربه کشور در آموزش مجازی بود، مسئولان آموزشی بکوشند جهت جلوگیری از افت کیفیت آموزش، نقائص این شیوه آموزشی را از قبیل ناآشنایی و نامتناسب بودن روش تدریس اساتید با آن، اصلاح زیرساخت‌های فنی و رفع مشکلات اینترنت و ... برطرف کنند تا بتوان از تجارب آن در آینده بهترِ آموزشی کشور بهره جست.

انتهای پیام