هادی معماریان در گفت‌وگو با ایسنا استقرار الگوی مدیریت مشارکتی و یکپارچه منابع و مصارف آب در کاشمر و بردسکن را ضروری دانست و افزود: نا کامی سیاست‌های گذشته در مدیریت منابع و مصارف آب موجب شد تا حرکتی اصلاحی برای بازنگری و آسیب‌شناسی رفتار گذشته و یافتن راه‌هایی برای افزایش کارآیی مدیریت آب در کشور آغاز شود.
وی بیان کرد: محدوده مطالعاتی کاشمر و بردسکن نیز حداقل در سه دهه اخیر درگیر این‌گونه سوء مدیریت‌ها در مدیریت منابع و مصارف آب بوده، مطالعات نشان می‌دهد که کسری مخزن آب زیر زمینی بلندمدت کاشمر ۳۶ میلیون متر مکعب در سال است.
دانشیار و عضو هیأت علمی گروه مهندسی آب مرکز آموزش عالی کاشمر مطرح کرد: حدود ۸۵ درصد از مصرف منابع آب در این منطقه متعلق به بخش کشاورزی است.
وی ادامه داد: بهینه نبودن الگوی کشت کشاورزی در منطقه، توسعه نیافتن صنایع تبدیلی محصولات کشاورزی، نظام کشاورزی خرده مالکی و توسعه نیافتن سیستم‌های آبیاری نوین و کشت گلخانه‌ای، و نگاه صرفاً سازه‌ای و هیدرولیکی به مسأله آب و توجه نکردن به مشارکت مردمی باعث شده است که دشت کاشمر و بردسکن به عنوان دشت‌های بحرانی با بیشترین میزان فرو نشست در کشور معرفی شود.
وی بیان کرد: اگر چه یکی از ناکامی‌های اصلی گذشته در این منطقه نرسیدن و یا نداشتن طرحی مدون برای مدیریت یکپارچه منابع آب است، اما باید بدانیم که پایداری و ضمانت اجرایی طرح‌های مدیریت آب بدون جلب مشارکت جوامع ذی‌نفع امکان‌پذیر نخواهد بود.
معماریان افزود: الگوی مدیریت مشارکتی برای منطقه ترشیز باید در برگیرنده بخش‌های برنامه‌ریزی مقدماتی، تحلیل وضع موجود، برنامه‌ریزی راهبردی و پیاده‌سازی نقشه راه باشد.
وی تأکید کرد: در بخش اول باید اهداف پروژه تبیین شده، گروداران و نقش آن‌ها تحلیل شده، اسناد بالادستی بررسی و کمیته‌های راهبردی و تسهیلگران شکل گیرند و در بخش دوم نیز منابع و مصارف آب در محدوده مطالعاتی لیست و وضعیت اجتماعی و اقتصادی، زیست‌محیطی و کشاورزی منطقه تحلیل شوند.
استاد دانشگاه مرکز آموزش عالی کاشمر عنوان کرد: یکی از مهمترین استراتژی‌های مدیریت مشارکتی شناخت نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهدیدها است که در این منطقه نیز باید اجرا شود.
وی یادآور شد: برنامه‌ریزی راهبردی باید در برگیرنده تدوین چشم‌اندازها و سیاست‌ها (بر اساس نظام آینده‌پژوهی و در نظر گرفتن عدم قطعیت‌هایی مانند تغییر اقلیم)، ارائه راهبردها و بودجه‌ریزی و زمان‌بندی این پروژه باشد.
معماریان بیان کرد: ضمن اینکه در پیاده‌سازی نقشه راه باید شاخص‌های اثر بخشی تدوین شود و اقدامات انجام شده پایش و ارزیابی شوند، پیشنهاد می‌شود کمیته راهبری پروژه متشکل از نهادهایی مانند معاونت فنی و اجتماعی استانداری، آب منطقه‌ای، جهاد کشاورزی و دانشگاه باشند، در این زمینه دانشگاه‌های منطقه به خصوص مرکز آموزش عالی کاشمر و مشاوران تسهیلگر(استفاده از توان سمن‌های منطقه و جوامع محلی) نقش کلیدی در اجرای طرح خواهند داشت.
وی مطرح کرد: متأسفانه مشکل ما در منطقه این است که بحران را باور نداریم. هنوز کم بارش بودن منطقه و حیاتی بودن آب را باور نداریم و گرنه به آب، این‌گونه جفا نمی‌کردیم.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: هنوز برای نجات آب و نجات دشت تشنه کاشمر و بردسکن فرصت داریم، می‌توان برای جلوگیری از هدر رفت آب در بخش کشاورزی، صنعت و آب شرب کارهای بسیاری انجام داد، ولی بد به حال دورانی که آبی در دسترس نباشد و حیات از این منطقه کوچ کند.
انتهای پیام
نظرات