به گزارش ایسنا، همزمان با درگذشت «رمضان (خسرو) فرخ‌رو» (خسرو شمر) تعزیه‌خوان و تعزیه‌گردان شهرری و پژوهشگر حوزه تعزیه؛ احمد مسجد جامعی در متنی که در صفحه شخصی خود در اینستاگرام منتشر کرد، با تسلیتِ درگذشت وی بخش‌هایی از روایت خود از تعزیه که آبان سال ۱۳۹۳ در ایسنا منتشر شده است را مرور کرد.

در متنی با عنوان «معین البکاء تهران به روایت احمد مسجد جامعی» و در دو بخش « نقش خاله حسنی و خسرو شمر در تعزیه » و « تولد خسرو شمر در تعزیه ایران» منتشر کرده، آمده است:

«نقش خاله حسنی و خسرو شمر در تعزیه؛

یکی از روستاها که شکل‌گیری تعزیه در آن به همین سال‌ها (اوایل دهه ۲۰) می‌رسد، قریه دولت‌آباد (محله امروزی دولت‌آباد) در بین ری و تهران بود. برخلاف عرف معمول، یک زن به نام «حُسنیه سید صادقی» پایه‌گذار بود، در اواخر دوره پهلوی اول که عزاداری ماه محرم ممنوع اعلام شده بود، در داخل روستا که به صورت قلعه و دارای حصار و دارای برج و دروازه بود، مراسمی به راه انداخت و اهالی به دور از چشم ماموران شهربانی به عزاداری پرداختند. این اولین مراسم  عزاداری بود که در این جا برپا می‌شد. پیش از این‌ها اهالی به خصوص جوان‌ها برای اقامه عزا به شهرری (میدون کوچیکه) می‌رفتند.

خانم حُسنیه صادقی که اهالی دولت‌آباد او را «خاله حُسنی» صدا می‌زدند با همکاری خانم‌های دیگر، در خانه رشته پلو با شکر پختند و به این ترتیب از عزاداران پذیرایی کردند. از آن‌جا که این مراسم اولین عزاداری دولت‌آباد بود، حتی مداح هم نداشتند، چه برسد به وسایل و امکانات عزاداری. خاله برای حل این موضوع از یکی از نوجوان‌های روستا به نام «ماشاءالله فرخ‌رو» خواست  که این کار را انجام دهد.

او هیچ سابقه‌ای در این زمینه نداشت، اما خاله حُسنی با دادن اعتماد به نفس به او گفت: «بخوان، کم کم یاد می‌گیری» او که ماشاالله فرخ‌رو نام داشت، پس از مدتی و با تمرین، مداحی را فرا گرفت. خاله در سال‌های بعد عزاداری را گسترش داد و در کوچه‌های روستا، دسته به راه انداخت. بعد از مدتی هم در کنار این دسته ، چند شتر را که نمادی از کاروان کربلا بود نیز به حرکت درآوردند و به این ترتیب هر سال چیزی به این مجموعه اضافه کردند. به این ترتیب به همت خاله حسنی اولین بنیاد تعزیه در دولت‌آباد گذاشته شد.

تولد خسرو شمر در تعزیه ایران

اولین مرکز آن نیز، خانه خاله بود. خاله به تدریج نقش‌های مختلفی را در تعزیه دولت‌آباد اضافه می‌کرد و به کمک اهالی برای آن‌ها لباس، تجهیزات و شعرها و جملاتی که آن‌ها در هنگام اجرای نقش باید بیان کنند، آماده می‌کرد و او برای نقش‌های مختلف از خود اهالی دولت‌آباد استفاده می‌کرد.

خاله به تدریج نقش‌های مختلفی را در تعزیه دولت‌آباد اضافه می‌کرد و به کمک اهالی برای آن‌ها لباس، تجهیزات و شعرهاو جملاتی که آن‌ها در هنگام اجرای نقش باید بیان کنند، آماده می‌کرد او برای نقش‌های مختلف از خود اهالی دولت‌آباد استفاده می‌کرد.

مثلا کربلایی اصغر نانوا اولین کسی بود که نقش شمر را داشت یا محمد شفیعی که قصاب روستا بود نقش حضرت ابوالفضل (ع)  ( شهادت‌خوان) را بازی می‌کرد.

خاله از بچه‌های دولت‌آباد هم برای اجرای نقش استفاده می‌کرد: یکی از آن‌ها  «رمضان» نام داشت که برای  اولین بار نقش «طفل زیر بته» را در پنج سالگی بازی کرد.

او پسر ماشالله فرخ‌رو (اولین مداح دولت‌آباد) بود و بعدها جانشین خاله شد و هم‌اکنون نیز را او را ادامه می‌دهد و لقب معین‌البکاء را به او داده‌اند.

رمضان بعد از این‌که بزرگ شد نقش‌های مختلفی را به او دادند. یکی از نقش‌ها، نقش شمر روز عاشورا بود. این نقش یکی از نقش‌های مهم در اجرای تعزیه است. او آن‌قدر این نقش را خوب ایفا می‌کرد که کم کم به «خسرو شمر» معروف شد.

همچنین بعد از انتقال مرکز نگهداری و آماده‌سازی تعزیه از خانه خاله به خانه پدرش، خله او را رییس گروه تعزیه نیز کرد. برادر او به نام حسین نیز نقش اما مرا بازی می‌کرد.

لقب معین‌البکاء به خسرو شمر رسید. تا پیش از انقلاب خاله تعداد زیادی از اهالی دولت‌آباد را برای تعزیه‌خوانی تعلیم داد و هر سل عاشورا تعدادی افرادی که برای دیدن مراسم از تهران و ری و روستاهای اطراف به تهران می‌آمدند، افزایش می‌یافت. به این ترتیب به علت کمبود فضای قلعه، آن‌ها زمین‌های کشاورزی و بایر اطراف قلعه را  (شهرک وحدت فعلی) برای اجرای تعزیه انتخاب کردند. به علت وسعت این زمین‌ها، آن‌ها به راحتی می‌توانستند صحنه کربلا را بازنمایی کنند.

خسروشمر تنها شاگرد باقی مانده خاله حسنی بود. پس از آن که ۱۵ سال پیش خاله از دنیا رفت، او جای خاله را گرفت و از آن به بعد تا کنون کار برگزاری تعزیه دولت‌آباد در حسینیه دو شهید را ادامه می‌داد.

این حسینیه را خود او در سال ۱۳۶۹ بنیان گذاشت و امروزه یکی از مهم‌ترین و تخصصی‌ترین مراسم تعزیه در تهران در این حسینیه برگزار می‌شود.

او چند سال پیش لقب «معین‌البکاء» را از بنیاد ملی تعزیه دریافت کرد و در حال حاضر تنها بنیاد «معین البکای تهران» به حساب می‌آید.»

«رمضان فرخ‌رو» پنج شنبه چهارم اردیبهشت و به علت ابتلا به کرونا درگذشت.

انتهای پیام