محمدرحیم رهنما، استاد برنامه‌ریزی شهری دانشگاه فردوسی مشهد، یادداشتی را با عنوان «ویروس کرونا ناآشنا با حاشیه شهر، اما حاشیه مکانی امن برای قاتلی بی‌رحم» در اختیار ایسنا قرار داده است. در این یادداشت که براساس بررسی‌ها و مشاهدات صورت گرفته در دفتر تسهیل‌گری محله التیمور در حاشیه شهر مشهد، وابسته به دانشگاه فردوسی مشهد تهیه شده، آمده است:
«شیوع ویروس کرونا در کشور، بر اساس شواهد و مدارک ازچین شروع و در شهرهای مختلف ایران از جمله قم، تهران و... انتشار یافت (تئوری انتشار هاگر استراند در خصوص پخش اپیدمی‌ها را به یاد می‌آورد) و به تدریج همه‌گیر شد. این مختصر بیان از وضعیت انتشار کرونا در ایران، چند نکته مهم را نشان می‌دهد که توجه به آنها برای حاکمیت و مدیت شهری خالی از لطف نیست:
اولا: تاکنون کرونا ویروسی بوده که ناقلان آن بیشتر طبقات و مناطق برخوردار و گروه‌های اجتماعی بالای جامعه بوده‌اند.
ثانیا: کرونا با مناطق حاشیه و کم برخوردار ناآشناست، چون حاشیه‌نشین‌ها نه قادر به سوار شدن به هواپیما بوده و نه در مسافرت‌های بین‌المللی در چین و سایر کشورها بوده‌اند و نه در سفرهای داخلی آن چنان که باید فعال هستند. بنابراین حاشیه شهرها به طور نسبی از گزند این ویروس قاتل مصون مانده‌اند، اما این مصونیت، ناپایدار و موقتی است. حال چنانچه گسترش کرونا خواسته و ناخواسته به دلیل کم‌توجهی حاکمیت و حاشیه‌نشینان، مناطق حاشیه‌نشین را هدف قرار دهد، آنجاست که مقابله با آن بسیار سخت‌تر از مبارزه با آن در مناطق برخوردار خواهد بود؛ زیرا مناطق حاشیه به لحاظ تراکم جمعیت متراکم‌ترین مناطق شهری هستند (گاهی تا سه برابر)، ساکنان مناطق حاشیه دانش و توانایی مالی آنچنانی برای تامین ضروریات مقابله با این اپیدمی را ندارند. بنگرید که چگونه در جامعه ما که سود را بر حیات انسانی ترجیح داده یک شیشه ۷۵ سی‌سی مواد دست‌ساز ضدعفونی‌کننده را با بی‌رحمی تمام با قیمتی سرسام‌آور می‌فروشند که قطعا حاشیه‌نشین‌ها توان پرداخت چنین مبالغی را ندارند. همچنین مناطق حاشیه‌نشین به لحاظ زیست محیطی و بهداشتی در وضعیت مناسبی در مقایسه با سایر مناطق شهری نیستند و علاوه‌بر این، حاشیه‌نشینان هنوز به لحاظ آگاهی‌های بهداشتی، قضاو قدر و تقدیر و باورهای فرهنگی سنتی را مهم‌تر می‌دانند؛ بنابراین در چنین شرایطی چه باید کرد؟
۱) نشتافتن به کمک حاشیه‌نشینان یعنی سرعت بخشیدن به کوتاه شدن عمر و تداوم و طولانی شدن عمر این قاتل ناآشنا در شهر و حاشیه شهرها.
۲) آگاهی‌بخشی عمومی در مناطق حاشیه‌نشین. حاشیه‌نشین‌ها نسبت به موضوع بی‌تفاوت هستند و اهمیت مساله را تا به حال آنچنان که باید درک نکرده‌اند.
۳) توزیع لوازم و تجهیزات بهداشتی و ضدعفونی‌کننده در مناطق حاشیه.
۴) ضدعفونی کردن مراکز عمومی توسط نهادهای مسئول.
۵) فعال‌تر شدن مراکز بهداشتی-درمانی برای امداد به مناطق کم‌برخوردار و تجهیز کردن این مراکز به امکانات و تجهیزات کافی.
۶) تشویق و تاکید بر فعالیت گسترده تمام کانون‌های فرهنگی، دفاتر تسهیل‌گری، ائمه جماعات و مسئولان مراکز آموزشی در برداشتن قدم‌های مهم در پیشگیری از نفوذ این ویروس ناآشنا در مناطق حاشیه نشین.
حال چنانچه اقدامات پیشگیرانه ضربتی صورت نگیرد، حدود یک سوم جمعیت شهری در شهرهایی مانند مشهد مقدس در معرض مهیب‌ترین فاجعه اپیدمیک قرار خواهند گرفت که مقابله با آن نه اینکه غیر ممکن بلکه بسیار مشکل خواهد بود؛ زیرا نارسایی‌های زیرساختی در زمینه‌های بهداشتی، درمانی و آموزشی مانند وجود بیمارستان، درمانگاه، پزشک، داروخانه همراه با شرایط زیستی محل سکونت خانوار (تراکم بالای جمعیت در خانوار، اتاق و ...) و سطح بهداشتی پایین محیط زیست محله، عوامل تشدیدکننده آسیب‌رسانی ویروس کرونا خواهند بود.»
انتهای پیام
نظرات