به گزارش ایسنا، در مراسم رونمایی از آلبوم «به‌یاد بهاری: تک‌نوازی کمانچه» که در فرهنگسرای سرو برگزار شد، شهاب مِنا، مدیرمسئول مؤسسۀ فرهنگی هنری آوای خنیاگر پارسی، مطالبی درباره اهمیت تک‌نوازی و بازسازی شیوه‌های نوازندگی گفت و بیان کرد: تک‌نوازی بالاترین مرتبه اجرای موسیقی ایرانی است. تک‌نواز شخصی است که بتواند بداهه‌نوازی کند، مطالب تکراری نزند، از دیگران کپی نکند و دارای بیان شخصی باشد. از این رو، تعداد تک‌نوازان در موسیقی دستگاهی معاصر کم بوده است و با گسترش گروه‌نوازی و تأسیس هنرستان موسیقی و دانشکده موسیقی در ایران، نوازندگان گروه‌نواز تربیت شدند نه تک‌نواز. گویا سیستم آموزشی جدید ما توان تربیت تک‌نواز به تعریف فوق را ندارد. اتفاقاً غالب تک‌نوازان موسیقی ایران افرادی بوده‌اند که به نت آشنایی نداشتند.
منا افزود: گاه بیان می‌شود که نواختن به شیوه بهاری ارزش چندانی ندارد؛ چرا که او به بهترین وجه نواخته و تقلید کارش امری بی‌حاصل است؛ به همین دلیل از آنجا که موسیقی گذشته ایران هنری پرمایه است، اگر نوازنده‌ای خلاقیت به خرج ندهد ولی نماینده خوبی از نوازندگی به شیوه بهاری باشد، هنرش بسیار پرارج است. ولی از آنجا که ما در زمانه و شرایط دیگری زندگی می‌کنیم، هیچ کس ۱۰۰ درصد نمی‌تواند تکرار شخص دیگر شود و نوازنده کنونی بنا بر شرایط زمان و ویژگی‌های فردی خود، با دریافت آن شیوه نوازندگی می‌تواند به روشی جدید در نوازندگی برسد که ریشه در گذشته دارد و در عین حال نو است، برخلاف نگاه مدرن که با حذف گذشته صورت می‌گیرد.
آیدین نورمحمدی درباره آلبوم خود گفت: زمانی که سال‌ها پیش چند نواخته خصوصی و همین‌طور چند اجرای منتشرشده از استاد بهاری را شنیدم، به سونوریته، صدادهی و احساس عمیقی که در نواخته‌های استاد بهاری بود بسیار علاقه‌مند شدم و علی‌رغم اینکه توفیق شنیدن ساز ایشان را به‌طور مستقیم نیافتم در نواخته‌هایش احساس و صداقت خاصی را درک کردم. بعدها در مکتب‌خانه استاد لطفی از تجربیات ایشان در این زمینه استفاده کردم. شیوه اجرا در آلبوم به‌یاد بهاری شیوۀ شخصی من نیست و نوازندگی در این آلبوم به شیوه بهاری مبیّن ارادت شخصی و قلبی من به استاد بهاری و حس و حالی است که از ساز او گرفتم و سعی کردم در این اجرا پیاده کنم.
او درباره‌ی شرایط کمانچه‌نوازی در حال حاضر گفت: انجام این قبیل نواخته‌ها، هر چند حمایتی از آنها نمی‌شود و غالب جامعه نیز طالب آن نیست، ولی واقعاً نیاز است؛ چون کمانچه‌نوازی خیلی بیراهه رفته است. از سال‌هایی که مرکز حفظ و اشاعه ایجاد شد، ردیف تار مبنای آموزش ردیف برای همه سازهای موسیقی دستگاهی قرار گرفت. هر چند این ردیف، ردیف خوبی است اما برای سازهای دیگر ترجمه نشد و جملات آن در اجرای کمانچه کپی شد. از این‌رو سبک و سیاق نسل پس از استاد بهاری، که گاه نزد ایشان هم آموزش دیدند، خیلی متفاوت با ایشان است و بیشتر تحت‌تأثیر ردیف‌نوازی میرزاعبدالله با کمانچه هستند. از طرف دیگر، موسیقی‌های فولکلوریک خراسان، لرستان، کردستان و آذربایجان خیلی در کمانچه‌نوازی تأثیر گذاشته و به قول استاد لطفی مکتب تهران را دیگر نمی‌بینیم و لحن‌های مختلف وارد کمانچه‌نوازی شده است.
نورمحمدی اضافه کرد: علی‌رغم حذف ویلن در نوازندگی موسیقی ایرانی پس از انقلاب، عده‌ای تحت‌تأثیر صدادهی و نوازندگی ویلن هستند و بدین منظور تغییراتی در ساختار کمانچه دادند و کمانچه را مانند ویلن عمودی می‌نوازند. تکنیک‌هایی که آنها با کمانچه می‌نوازند ویلنی است و ارتباطی با کمانچه ندارد، حتی برخی کتاب‌های آموزش ویلن کلاسیک، مانند کایزر و ولفارت را با کمانچه تدریس می‌کنند. مجموع این عوامل باعث شدند که به ضبط اثری به شیوه نوازندگی استاد علی‌اصغر بهاری راغب شوم و سعی کنم ارتباط معنوی‌ای را که با ساز ایشان برقرار کردم بیان کنم که امیدوارم مورد قبول واقع شود.
در این برنامه شهرام صارمی (نوازنده و پژوهشگر موسیقی)، سیّد علیرضا میرعلی‌نقی (پژوهشگر موسیقی دستگاهی) و مازیار کربلایی (سازنده کمانچه) نیز سخنرانی کردند.
در پایان، آیدین نورمحمدی قسمت‌هایی از آواز ابوعطای آلبوم «به‌یاد بهاری» را نواخت و سپس از آلبوم رونمایی شد و جلسه با عکس یادگاری سخنرانان و امضای یادگاری حضار بر پوستر مراسم رونمایی به اتمام رسید.
انتهای پیام
نظرات