به گزارش ایسنا، بهروز عمرانی با اشاره به کاهش ۲۰ درصدی بودجه پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری برای سال ۹۹ اظهار کرد: در سال ۹۸، بودجهی پژوهشگاه ۴۵ میلیارد تومان درنظر گرفته شده بود که در نهایت ۷۰ درصد آن تخصیص یافت، در این شرایط میتوان گفت سال ۹۸ بدون پول گذشت، اما وضعیت سال ۹۹ بدتر از سال ۹۸ است.
او با اشاره به دستور دولت برای افزایش ۱۵ درصدی هزینههای عمومی و دریافت حقوق کارکنان دولت بیان کرد: این دستور در شرایطی باید عملیاتی شود که با وجود افزایش بودجهی همهی پژوهشگاهها در کشور، فقط بودجه پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری آنهم با افت۲۰ درصدی مواجه شده است، یعنی بودجهی این مرکز پژوهشی بسیار مهم ۳۷ میلیارد تومان پیشنهاد شده است، میتوانم بگویم در سال آینده تنها کاری که میتوانیم انجام دهیم پرداخت حقوق کارمندان است و برای همان نیز باید به خواندن دعای توسل و ندبه متوسل شویم، اینطور به به نظر میرسد که سال آینده پمپ بنزین بدون بنزین خواهیم بود.
تعریف چشمانداز ۱۰ ساله برای اطلس باستانشناسی کشور
عمرانی با بیان اینکه در طول دو سال گذشته روند تهیه اطلس باستانشناسی سریعتر شده است، اظهار کرد: بیش از ۴۰ سال از تهیه نقشه باستانشناسی و طرح مدلهای دادههای آن میگذرد اما حدود دو سال است که مدلها را تغییر دادهایم و امیدواریم با تامین اعتبارات لازم بتوانیم در ۱۰ سال آینده نقشه باستانشناسی را تکمیل کنیم.
وی با اشاره به ثبت ۱۰۰ هزار رکورد محوطهی شناسایی شده برای این اطلس، بیان کرد: پیشبینی کردهایم در صورتی که اعتبار به درستی و به موقع برسد، بتوانیم شمارگان رکورد نقشه را تا ۱۰ سال آینده به بیش از یک میلیون رکورد برسانیم.
او همچنین از امضای تفاهمنامهای بین پژوهشگاه میراث فرهنگی و گروه جغرافیای دانشگاه تهران برای مراحل نهایی سامانهی ثبت رکوردهای نقشه باستانشناسی خبر داد.
عمرانی در ادامه به اجرای پروژههای مشترک باستانشناسی با کشورهایی مانند آلمان، اتریش، فرانسه، ایتالیا و چین خبر داد و افزود: در گذشته مدل دادههای باستانشناسی بسیار محدودتر بودند اما اکنون با استفاده از «SPS» و «GIS» دادهها تعریف میشوند.
دنیا در دهه ۹۰ میلادی به توسعهی پایدار ایمان آورد
رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری در بخش دیگری از صحبتهایش، انجام کاوشهای نجاتبخشی باستانشناسی بر اساس برنامهی چهارم توسعه را دقیقتر دانست و ادامه داد: همه کاوشها در مقیاسهای منطقهای و ملی و در حوزههای تخصصی انجام میشوند که به استناد آن پژوهشگاه مکاتبات جدیتری را با همهی گروههای پژوهشکده انجام داده و باید در آغاز فاز صفر مطالعاتی خود، با میراث فرهنگی هماهنگتر شوند.
او اما دربارهی نوع هماهنگی دستگاههای مختلف با میراث فرهنگی برای استعلام پروژههای ملی خود اظهار کرد: بیش از ۵۰ درصد پروژههایی که از نظر ما اهمیت دارند، با استعلام از پژوهشگاه میراث فرهنگی انجام میشوند و پژوهشکده باستانشناسی نیز با انجام کاوشهای نجاتبخشی، امکان سنجی پروژه را در دستور کار قرار میدهد.
وی تاکید کرد: در دههی ۹۰ میلادی دنیا به این نتیجه رسید که شکل توسعه باید توسعهی پایدار باشد و همهی وجوه را دربربگیرد و پس از آن به این فکر کرد که فلان پروژه در فلان محوطهی باستانی و تاریخی باید اجرایی شود یا نه.
او در پاسخ به اعتراضها دربارهی نبودِ درکِ این مفهوم در بین برخی دستگاههای دولتی برای استعلام از میراث فرهنگی، بیان کرد: متاسفانه هنوز در بین برخی دستگاهها مفهوم توسعهی پایدار به صورت درست درک نشده است؛ بنابراین نخست باید مفهوم توسعه پایدار را برای آنها عملیاتی کرد و پس از آشنایی آنها با حوزهی جغرافیایی تاریخِ ایران، پیوستهای میراثی مانند پیوست محیط زیست را در تفاهمنامهها درنظر گرفت.
وی با این وجود تاکید کرد: اگر منظور از کاوش نجاتبخشی در محوطهی تاریخی در معرض خطر، پاکسازی باشد، ما آن را در دستور کار نداریم و اصلا قبول نمیکنیم.
حضور باستانشناسان ۱۰۰ درصد ایرانی در حوزه ایران فرهنگی
رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری در عین اینکه از اعزام کارشناسانی در حوزههای مختلف میراثی به کشورهای حوزه ایران فرهنگی با هدف شناسایی و حفاظت آثار تاریخی و حتی آداب و رسوم مردم و فرهنگی زبانی آنها خبر داد، اما هیچ صحبتی از اعزام تیمهای باستانشناسان ایرانی به حوزهی ایرانِ فرهنگی نکرد.
او در پاسخ به پرسش خبرنگار ایسنا، در این زمینه بیان کرد: در طول دهههای گذشته باستانشناسان قَدَری مانند مرحوم «شهریار عدل» و مرحوم «مسعود آذرنوش» در نقاط مختلف حوزهی ایران فرهنگی به عنوان باستانشناسان صد درصد ایرانی فعالیت کردهاند و از ظرفیتها و دانششان در این زمینه استفاده کردهاند.
عمرانی با اشاره به حضور تیمهای کاوش باستانشناسی بینالمللی در محوطههای باستانشناسی مانند تپه ریوی و تیم کاوش المان که روی موضوع فرهنگی بلخ و مروی مطالعه میکنند، ادامه داد: همیشه نباید مطالعات باستانشناسی درقالب کاوش میدانی انجام شود، بلکه فعالیتهای تئوریک و پاسخگویی به سوالات نیز در این حوزه مطرح است.
وی اما با بیان اینکه قطعا باستانشناسان ایرانی نیازی به مطالعه در حوزهی المان ندارند، اظهار کرد: به زودی مذاکرههایی با کشور ترکیه خواهیم داشت تا بتوانیم کاوشهایی در حوزه هخامنشیان در جنوب ترکیه انجام دهیم، پس از آن نیز با حضور تیم باستان شناسان ترکیهای در ایران، باستانشناسان ایرانی نیز به مرور به مطالعهی فرهنگی و کاوش در این کشور همجوار بپردازند.
با این وجود عمرانی اظهار کرد: در فصلهای بعدی کاوش، قراردادهایی با کشورهای ارمنستان و گرجستان نیز امضا میکنیم تا با انجام کاوشهای دوطرفه، محدودیتهایی برای عقد چنین تفاهمهایی در حوزه باستانشناسی و میراث فرهنگی با کشورهای همسایه وجود نداشته باشد.
تهیهی اطلس غذایی دانش بومی در کشور
رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری همچنین با اشاره به اینکه پژوهشگاه ۸۳ عضو هیات علمی دارد، گفت: بخشهای مختلفی از جمله مردمشناسی، گردشگری، مرمت و احیا، پژوهش و فناوری و غیره در ذیل پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری فعال هستند. در سال گذشته ۱۸۱ فعالیت عمده در حوزه باستانشناسی، فعالیتهای میدانی، تعیین عرصه و حریم و کاوشها در قالب نجاتبخشی و پرسشمحور انجام شد که از جمله پروژههای کاوشهای باستانشناسی میتوان به شهر سوخته اشاره کرد که روند تطور زندگی تاریخی و تاثیر آن در جریان فرهنگی را نشان میدهد.
او همچنین دربارهی زیرمجموعههای این پژوهشگاه مانند پژوهشکده مردمشناسی خبر داد: در حال آمادهسازی اطلس غذایی دانش بومی هستیم تا بتوانیم مطالعاتی برای واحدهای بومگردی تهیه کنیم.
وی توضیح داد: در عین حال طرح ملی اطلس زبانی ایران مطرح شده و مطالعات زبانشناسی در جریان است و ۱۱ هزار رکورد از آبادیهای دارای بیش از ۱۰ خانوار تهیه شده تا گویشهای محلی تهیه شوند؛ چراکه این روزها با توجه به خشکسالی شاهد افزایش مهاجرتها هستیم و خطر از بین رفتن گویشهای محلی احساس میشود.
ساخت دستگاه مخملبافی برای احیای اقتصاد روستا
عمرانی همچنین به ورود پژوهشگاه در حوزه آموزش و احیای هنرهای سنتی اشاره کرد و گفت: زریبافی و مخملبافی را احیا کردیم و توانستیم دستگاه مخملبافی بسازیم که به جای سه نفر، یک نفر میتواند با آن کار کند و اندازه دستگاه نیز کوچک شده است. همچنین مخمل تولید شده به جای دو رنگ، پنج رنگ خواهد بود.
وی اضافه کرد: نباید فراموش کرد که هر متر مربع مخمل ایتالیا ۵۰۰۰ یورو است و اگر ما بتوانیم با دستگاه جدید مخملهای خوب تولید کنیم، در اقتصاد روستا موثر خواهد بود.
نقش پژوهشگاه میراث فرهنگی در بودجه ۲ میلیاردی TSA
او در بخش دیگری از صحبتهایش با بیان اینکه ثبت میراث طبیعی در فهرست جهانی و توجه به حسابهای اقماری گردشگری از دیگر برنامههای پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری است، افزود: انعقاد قرارداد در مرکز آمار درخصوص بحث حسابهای اقماری رو به پایان است و پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری در بودجه ۲ میلیاردی TSA نقش دارد.
او با اشاره به ثبت جهانی جنگلهای هیرکانی و بیابان لوت در فهرست میراث طبیعی یونسکو، اظهار کرد: طرح مطالعاتی و همکاری با دانشگاهها در رابطه با بهرهبرداری پایدار در دستور کار است، همچنین در برنامه ششم توسعه به سواحل و جنگلهای هیرکانی اشاره شده است.
حضور کارشناسان ایرانی در حوزه ایران فرهنگی برای شناسایی آثار تاریخی
وی در بخش دیگری از صحبتهایش با اشاره به فعالیتِ اکیپهایی از کارشناسان در نقاط مختلفی مانند پاکستان و قفقاز جنوبی با هدف شناسایی و حفاظت از آثار تاریخی بیان کرد: پژوهشکده مردمشناسی تا کنون بیش از ۲۷۰۰ رکورد از آیین نوروز و یلدا در سراسر کشور ثبت کرده است، بحث شادمانی ساختار اجتماعی در حوزهی ایران و ایران فرهنگی مسالهای است که باید برای آن قدم برداریم، چون با تهیهی زیرساختهای لازم در حوزههای مردمشناسی و هنرهای سنتی، گردشگری فرهنگی موثر واقع میشود.
رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری همچنین از آغاز به کار هفته پژوهش در پژوهشگاه میراث فرهنگی از ۲۳ آذر در مراسمی در موزه ملی خبر داد و گفت: قرار است در این هفته از ۷۵ عنوان کتاب در حوزه میراث و گردشگری و حتی یک مجلهی انگلیسی زبان رونمایی شود، علاوه بر آنکه بازتولید و چاپ و نشر چندین جلد کتاب دیگر نیز انجام میشوند.
انتهای پیام
نظرات