این نویسنده ادبیات کودک و نوجوان در گفت‌وگو با ایسنا، درباره وضعیت فعلی طنز کودک و نوجوان در کتاب‌ها و مجله‌ها اظهار کرد: مبحث بنیادینی وجود دارد و آن این است که خصوصا در حوزه کودک و نوجوان، طنز با جوک تداخل پیدا کرده است. به هر حال طنز انواع گوناگون دارد، اما آن‌چه اغلب در حوزه ادبیات کودک و نوجوان می‌بینیم، بیشتر جوک است. در این زمینه مطلقا طنز اجتماعی نمی‌بینیم و بیشتر طنزها طنزهای سرگرم‌کننده و خنده‌آور هستند، یعنی نظارت خیلی جامعی برای این‌که این گونه ادبی وارد مباحث اجتماعی نشود، وجود دارد. 

او با بیان این‌که بچه‌ها عملا طنز را دوست دارند و از آن استقبال می‌کنند گفت: به علت علاقه بچه‌ها به طنز است که در مجله‌ها صفحه‌ای مخصوص آن وجود دارد. اما چیزی که هست این است که طنز آن جایگاه خودش را پیدا نکرده و تا وقتی که جایگاه واقعی خود را پیدا نکند و گونه طنز اجتماعی گسترش پیدا نکند، طنز در حد سرگرمی می‌ماند و چون در حد سرگرمی باقی می‌ماند، گسترش آن کاهش پیدا می‌کند و این روند خود به خود روی کمیت و کیفیت هر گونه ادبی‌ای تاثیر می‌گذارد.

یوسفی سپس در پاسخ به سوالی درباره وضعیت تطابق عناصر موجود آثار طنز کودک و نوجوان با دنیای کودکان نسل امروز بیان کرد: این خود آسیب‌شناسی یک گونه ادبی است؛ چون وقتی با الگوهای کهن و معیارهای تثبیت‌شده طنز اثری خلق می‌کنیم، خودبه‌خود پای‌مان را از محدوده مشخصی بیرون نمی‌گذاریم. اما وقتی بخواهیم وارد مباحث نو شویم، از آن خط‌ها عبور می‌کنیم؛ این یک واقعیت است.

او افزود: عبور از این خط‌ها خودش مشکلاتی دارد، درایتی می‌خواهد که نویسنده آن مباحث نو را بشناسد و بتواند در آثارش به‌وجود بیاورد که مشکلات و مسائل خودش را دارد. به همین علت یکی از مشکلات و مسائلی که باعث می‌شود بچه‌ها به آثار طنز رغبت نشان ندهند، تکراری بودن آن است. وقتی در این آثار از کدهای قدیمی و تکراری استفاده می‌کنیم، مخاطب کودک یا نوجوان با خواندن دو جمله از آن مطلب متوجه می‌شود که تازگی ندارد.

نویسنده کتاب «عکس یادگاری بگیریم» همچنین با تاکید بر این‌که اکنون طنز آن جایگاه هنری و ادبی خودش را ندارد و بیشتر مبنای آن سرگرم کردن است، درباره کیفیت تصویرگری آثار طنز کودک و نوجوان گفت: کتاب‌های طنز اغلب از شکل‌های کارتونی استفاده می‌کنند و به ندرت می‌بینیم که از نظر تصویرگری کار هنرمندانه‌ای در این آثار انجام شود. تصویرگری‌های این آثار اکثرا تصویرگری‌هایی نازل است. طنز آن جایگاه هنری و ادبی خودش را ندارد و بیشتر مبنای آن سرگرم کردن است، طبیعتا در حوزه تصویرگری آن هم این اتفاق می افتد. من به ندرت به یاد می‌آورم که متنی طنز تصویرگری قلدری داشته باشد، این کم اتفاق می‌افتد و بیشتر در داستان‌های فانتزی، رمانتیک و رئال پیش می‌آید.

محمدرضا یوسفی در پایان بیان کرد: امیدوارم طنز ما برای رشد طبیعی خودش وارد حوزه‌های اجتماعی شود؛ چون تا زمانی‌که وارد حوزه‌های اجتماعی نشود، نمی‌تواند خودش را محک بزند و بسنجد و در همین وضعیت ایستا می‌ماند و مرزش به جوک نزدیک می‌شود.  

انتهای پیام