«باغ خان»، «باغ والی» و «ناصریه» همه عناوین باغی ایرانی در مسیر شهرستان تفت و چسبیده به شهر یزد است که در گذشته منزل دوم کاروانیانی بوده که از یزد عازم شیراز بودند.

این مجموعه تاریخی که اکنون با شماره ۳۸۰۶ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است، حدود سال‌های ۱۲۷۰ معادل قرن ۱۳ هجری قمری به دست «فتح الله مشیرالممالک» که حدود ۱۱ سال و به مدت دوبار به عنوان حاکم یزد منصوب شده بود، بنا شد.

البته این باغ ایرانی که بیش از ۱۵ هزار متر مربع وسعت دارد، در گذشته دارای دو کاربری خصوصی و عمومی بوده به طوری که کاربری خصوصی آن شامل حال ساکنان اصلی باغ و کاربری عمومی آن شامل حال مسافران می‎شده است.

بنا بر روایت در گذشته‌های دور، ۱۲ رشته قنات از این باغ ایرانی گذر می‌کرده و همان باعث رونق و سرسبزی درختان میوه آن از جمله انار، زردآلو، بادام و توت بوده است. این باغ همانند دیگر باغ‌های ایرانی دارای عمارت اصلی معروف به «خان نشین» است که در وسط باغ در سه طبقه با ۲۷.۲۷ متر عرض و طول واقع شده است.

تالار بسیار بزرگی در طبقه دوم این ساختمان قرار گرفته که دارای سقفی مرتفع، عریض و دیدنی است و آن گونه که گفته می‌شود سازنده سقف زیبا و مرتفع ساختمان خان‌نشین باغ خان، شخصی بنام «استاد کریمی» بوده که طاق آجری این سقف عجیب را تنها در یک روز پوشانده است.

باغ خرم و زیبای خان در برهه‌ای از زمان از رونق افتاده بود اما توسط «فتح الله مشیرالممالک» معروف به «میرزا فتح الله مستوفی یزدی» که از نوادگان میرزا جعفر منشی متخلص به «طرب اصفهانی» و مولف جامع جعفری است، در دهه دوم قرن چهاردهم خریداری، تعمیر و به نقوش و تزئینات زیبایی آراسته شد.

البته بنا بر نوشته «عبدالحسین آیتی» تاریخدان ایرانی، زمانی که «ضیغم‌الدوله بختیاری» حاکم یزد شد، مشیرالممالک را دستگیر و از او ۱۲ هزار تومان مطالبه و او را در همین باغ محبوس کرد، علاوه بر این نیز سواران و همراهانش صدمات بسیار زیادی بر باغ وارد کردند لذا مشیر پس از صدمات و خسارات سربازان حاکم، باغ را به رعایا فروخت و اینگونه باغ شاداب خان از سامان و صورت خود خارج و تبدیل به باغی خشک و متروک شد.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی و در دوران جنگ تحمیلی هشت ساله، از این باغ جهت آموزش نظامی سربازان استفاده می‌شد ولی پس از آن و در سال ۱۳۸۶ شمسی، با اعتبار ۱۵۰ میلیون ریال مرمت و بازسازی شد و در حال حاضر نیز با عنوان «بوستان ولایت» در مالکیت یکی از نهادهای نظامی است و ضمن تبدیل به یکی از زیرساخت‌های گردشگری، محلی برای برگزاری مراسم‌های مختلف مانند عروسی‌هاست و به عنوان یکی از اردوگاه‌های آموزشی دانش‌آموزان نیز کاربری دارد.

انتهای پیام