به گزارش ایسنا، بهروز عمرانی که دوشنبه ۲۰ آبان در هفتمین همایش بین‌المللی باستان‌شناسان جوان «ایران و سرزمین‌های همجوار» در تالار فردوسی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران صحبت می‌کرد، با ابلاغِ پیامِ سلام و تبریک وزیر میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی به برگزار کنندگان این همایش، به برگزاری سه نشست مهم با محوریت «باستان‌شناسی» در نقاط مختلف کشور «چهارمین همایش باستان شناسان ایران در بیرجند»، «همایش تخصصی عصر آهن در سنندج» و «همایش باستان‌شناسان جوان» در ماه جاری اشاره کرد و برگزاری این همایش را نشان‌دهنده‌ی اهتمام جامعه علمی باستان‌شناسی به موضوع باستان‌شناسی در کشور دانست.
او با بیان این‌که در برنامه ششم توسعه در مواردی حوزه ایران فرهنگی معرفی شده است، به رایزنی‌های این دستگاه با سازمان برنامه و بودجه برای گرفتنِ اعتبار قابل‌توجهی برای پژوهشگاه با هدف بررسی «ایرانی فرهنگی» در حوزه‌های مرتبط با پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری اشاره کرد.
باستان‌شناسان در حالت معمول فقط به نجات‌بخشی محوطه‌های تاریخی فکر می‌کنند
وی با اشاره به تاکیدِ پژوهشگاه میراث فرهنگی برای توجهِ دستگاه‌های مختلف دولتی و کشوری به پیوست فاز نخستِ مطالعاتِ پروژه‌های بزرگ و مهم در سطوح ملی، منطقه‌ای، استانی و شهری گفت: بر اساس اعلام پژوهشگاه، همه مسئولان کشوری در فاز نخستِ مطالعات خود باید به این پیوست توجه کنند، چون غالباً تیم‌های باستان‌شناسی در درجه‌ی نخست و در حالت معمول فقط به کاوش با هدف نجات‌بخشی فکر می‌کنند و بعد از آن کار به پایان می‌رسد، اما امروز پرداختن به مباحث دیگر مانند بوم شناختی، مردم شناختی و اقلیمی شناختی نیز مورد توجه است.
او با تاکید بر این‌که بیش از ۷۰ درصدِ پژوهش و فعالیت‌های باستان‌شناسی توسط محققان پیشکسوت و جوان در سطح کشور انجام می‌شود، ادامه داد: حمایت از آموزش در باستان‌شناسی یا حمایت از فعالیت‌های باستان‌شناسی و دانشگاه‌ها نیز حائز اهمیت‌اند، در واقع این بحث، نشان‌دهنده‌ی آن است که وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و پژوهشگاه میراث فرهنگی و پژوهشکده باستان‌شناسی به موضوع پایداری و مشارکت هر چند ناچیز در نشست‌های با مضامین باستان‌شناسی اهمیت می‌دهند.
عمرانی همچنین از امضای تفاهم‌نامه‌ای بین ۶۰ دانشگاه و مرکز آموزشی با پژوهشگاه میراث فرهنگی خبر داد و افزود: در این تفاهم‌نامه تاکید شده تا اولویت‌های پژوهشی در دانشگاه‌ها به موضوع باستان‌شناسی ارتباط پیدا کند، مانند دانشگاه تهران که بر اساس توافقنامه امضا شده «جریان روند بررسی انسان دوره پارینه سنگی تا امروز» را در دستور کار قرار داده است کع پژوهشکده باستان‌شناسی هنوز منتظر پاسخ دانشگاه تهران است و اگر قرار باشد فعالیتی در این زمینه انجام شود مبنای آن پرسش محور باشد.
او همچنین از حمایت پژوهشگاه میراث فرهنگی برای تهیه پایان نامه‌هایی خبر داد که با هماهنگی پژوهشگاه میراث فرهنگی به موضوع «ایران و سرزمین‌های همجوار» می‌پردازد.
باستان‌شناسی فقط حفاری نیست
نیاز به نهضتی عمومی برای مستندنگاری گذشتگان
روح‌الله شیرازی - رئیس پژوهشکده باستان‌شناسی - نیز در سخنانی، دانشگاه تهران را خانه‌ی دوم اغلب باستان‌شناسان دانست و با توضیحی کوتاه درباره‌ی تاریخچه برگزاری نخستین همایش باستان‌شناسان جوان که به سال ۷۹ برمی‌گردد، اظهار کرد: با افت و خیزهایی که در طول این مسیر و ۲۰ سال گذشته برای برگزاری این همایش وجود داشت، این همایش امروز به مرحله هفتم رسیده است.
وی انتخاب محدوده‌ی جغرافیایی «ایران و مناطق همجوار» در این همایش را یکی از ویژگی‌های قابل تامل برای هفتمین همایش بین‌المللی باستان‌شناسان جوان دانست و گفت: پهنه‌ی فرهنگی ایران در ابعاد جغرافیایی سیاسی، مرزهای کنونی کشور نیستند، بلکه این مرزها امروز بزرگتر از آن است که توجه به کشورهای همجوار ما را در درک بهتر موضوعات باستان‌شناسی و فرهنگی ایران کمک کند.
او در بخش دیگری از صحبت‌هایش با تاکید بر این‌که مفهوم و عنصر اصلی این همایش «جوان بودن» برگزارکنندگان آن است، تاکید کرد: کسانی که امروز در حوزه باستان شناسی کار می‌کنند تنها در حوزه فعالیت‌های میدانی خود در محافل علمی باستان‌شناسی حضور دارند و اطلاعات‌شان را به روز می‌کنند و در حوزه مباحث نظری و رویکردهای روش شناختی نیز گام‌های موثری برداشته‌اند.
وی باستان‌شناسی را فقط به معنای توصیف «حفاری» نمی‌داند و می‌گوید: این معنا به «تحلیل» نیز نیاز دارند.
او همچنین با اشاره به این‌که دنیای دیجیتال و انفورماتیک، در دنیای علم انقلاب ایجاد کرده است، پیشگامان این حوزه‌ها را نیز جوانان دانست و افزود: آموزش باستان‌شناسی در ایران در حوزه‌های مختلف، سابقه‌ای بیش از ۸۰ سال را پشت سر گذاشته است، بنابراین این اتفاق به ما کمک می‌کند تا خود را با کار در ابعاد جهانی باستان‌شناسی همراه کنیم و سعی داشته باشیم تا از یک نقطه نظر به آن توجه کنیم.
۱۰ درصد از نیمی از محوطه‌های تاریخی کشور ثبت ملی شده‌اند
شیرازی با اشاره به رقم‌های تخمینی برای وجود حدود یک میلیون محوطه‌ی تاریخی در ایران، اظهار کرد: از این رقم، وجود حدود ۵۰۰ هزار محوطه مسجل شده است که از این تعداد نیز فقط بین ۳۵ تا ۳۶ هزار محوطه در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده‌اند، یعنی چیزی کمتر از ۱۰ درصد از ۵۰۰ هزار محوطه‌ی تاریخی.
او این ارقام را نشان دهنده‌ی لزومِ تلاش بیشتر برای رسیدن به نتیجه عنوان کرد و گفت: باید یک نهضت عمومی به وجود آید تا به سمت مستندنگاری، ثبت شناخت و آثار و بقایای فرهنگ‌های گذشته برویم.
هفتمین همایش باستان‌شناسان جوان چه ارائه می‌دهند؟
به گزارش ایسنا، «هفتمین همایش بین‌المللی باستان شناسان جوان؛ ایران و سرزمین‌های همجوار» با حضور باستان‌شناسانی از دانشگاه‌های تهران، تربیت مدرس، شهید بهشتی، کاشان، نیشابور، تبریز، اصفهان، وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و دیگر دستگاه‌های پژوهشی به همراه باستان شناسانی از کشورهای ایتالیا، کرواسی، هندوستان، عراق، انگلستان به مدت دو روز (۲۱ و ۲۲ آبان) در دو سالن فردوسی و اقبال در دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران در قالب پنل‌های تخصصی و با موضوعات مختلف مربوط به باستان‌شناسی به ارائه آخرین دستاوردهای تحقیقی و پژوهشی خود می‌پردازند.
همچنین در آیین اختتامیه این همایش که عصر ۲۲ آبان برگزار می‌شود، باستان شناس جوان برگزیده کشور از بین باستان شناسانی که حداقل ۳۵ سال سن دارند انتخاب می‌شوند.
هفتمین همایش بین‌المللی باستان‌شناسان جوان موضوعاتی مانند «باستان‌شناسی مردم‌گرا»، «نقش باستان‌شناسی در ظرفیت سازی و توسعه پایدار محوطه‌های میراث جهانی»، «کبوترخانه‌ها و نقش آنها در اقتصاد کشاورزی اصفهان دوره صفوی»، «نشانه‌های برهم کنش فرهنگی بین ایران و هند»، «سبک‌شناسی خانه‌های تاریخی خوسف»، «بررسی و معرفی نقوش صخره‌ای کوخرد در استان هرمزگان»، «نگاهی به اهمیت و کارکرد مطالعات جانور باستان شناسی در مطالعات باستان‌شناسی ایران»، «مطالعه رابطه بین الگوهای معیشتی با الگوهای استقراری، سکونت و معماری»، «بررسی و نظام پولی دوره صفوی»، «نگاهی به نتایج بررسی مشترک باستان شناسان افغانستان و دانشگاه کمبریج لندن در اطراف منار جام»، «باستان شناسی و ضرورت تعامل علوم اجتماعی»، «گذار از داستان گرایی و نظامی به غرب گرایی و نظام مدرن نموده تغییر الگوهای سیاسی در شمال های فتحعلی شاه و ناصرالدین شاه قاجار»، «معرفی سکه ضرب بهشهر شهر قورسین»، «حیات مادی سربداران» و «مطالعه باستان‌شناختی تجارت تریاک ایران و ژاپن در نیمه دوم قرن ۱۹» می‌پردازد.
نظرات