رضا دبیری‌نژاد در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا با بیان اینکه کتابخانه موزه ملی ملک ۸۱ سال پیش از سوی حاج حسین ملک، با نیت طرفی معارف وقف ملت ایران شده است، این کتابخانه را دارای مجموعه متنوع آثار از جمله نسخ خطی آثار دانشمندان ایرانی معرفی کرد و گفت: در طرح بازنگری سناریوی موزه ملک سعی کردیم به نیت واقف توجه داشته و بدین ترتیب از منظرهای مختلف به آثار موزه‌ای پرداختیم.

وی در همین زمینه ایجاد تالار خوشنویسی و نگارگری کمال‌الملک و ایجاد تالار هزاردستان در زمینه‌های هنر و ادبیات ایرانی را یادآور شد و خاطرنشان کرد: در این میان معرفی آثار علمی دانشمندان ایرانی مغفول مانده بود.

معاون فرهنگی موزه ملی ملک با بیان اینکه فرهنگ و علم در تاریخ ایرانی را نمی‌توان تفکیک کرد، افزود: آثار علمی و فرهنگی ایرانی در نسخ خطی آن، قابل تفکیک نیست و این از آن جهت است که دانشمندان ما، مشهور به هر دو وجه بوده و آثار آن‌ها جنبه‌های علمی، ادبی و هنری را داراست.

دبیری‌نژاد با بیان اینکه "تالار دائمی علوم در ایران" را نیز با چنین رویکردی ایجاد کرده‌ایم، ادامه داد: هر موزه‌ای از منظر خود به "روایت موزه‌ای" می‌پردازد و ما نیز در تالار علم، طبقه‌بندی علوم در ایران را از منظر ۳ نسخه خطی "احصاء‌العلوم"، "نفایس الفنون" و "درةالتاج" روایت کرده‌ایم.

 وی تشریح کرد: بر این اساس علوم در ایران اسلامی در دسته‌های مختلف اعم از ریاضیات (دانش‌های مرتبط با ریاضیات و حساب، موسیقی، هندسه، جبر و مقابله و ...)، نجوم (اصطرلاب، صور کواکب، تقویم‌های نجومی)، طبیعیات (فلاحت، ارشادالزراعه، کانی‌شناسی)، طب و نیز برخی رشته‌های شاخص همچون نورشناسی، کیمیا، جغرافیا (مفاتح‌الممالک)، جانورشناسی، گیاه‌ داروشناسی و ... ارائه شده است.

معاون فرهنگی موزه ملی ملک اضافه کرد: در کنار این‌ها در تالار علوم به معرفی دانشمندان نامدار ایرانی پرداخته‌ایم و در انتهای سالن نیز گاه‌شماری از رویدادهای فرهنگی تاریخ علمی ایران در دوره اسلامی را بر اساس آثار کتابخانه موزه ملی ملک ارائه کردیم.

دبیری‌نژاد یادآور شد: به سبب آن‌که گنجینه آثار موزه گسترده‌تر از آثار در معرض نمایش است، سعی کردیم با استفاده از  GR code بخش‌ها و آثار مرتبط  را بر روی سایت و بانک اطلاعاتی قرار داده و از طریق لینک‌های ارتباطی، امکان پیوند آثار سالن و بقیه آثار موجود در بانک‌های اطلاعاتی را فراهم کنیم.

وی در خصوص نحوه معرفی طبقه‌بندی علوم به مخاطبان، توضیح داد: در ابتدای ورود به تالار علوم، متن معرفی طبقه‌بندی قرار داده شده و همچنین در یک کتاب به شکل ماکت، طبقه‌بندی هر یک از علوم را به شکل اینفوگرافی معرفی کرده‌ایم.

معاون فرهنگی موزه ملی ملک با اشاره به اینکه در تالار علوم، "علوم دقیقه" و آنچه امروز به عنوان science می‌شناسیم را موضوع قرار دادیم، اظهار کرد: پیش از این نمایشگاه‌های متعدد با موضوع علم از جمله نمایشگاه "سراچه تن" (آناتومی درنسخ خطی)، "در آیینه آسمان"، "جهان‌نما" و "هفت‌اقلیم" را با موضوعات صور فلکی و جغرافیا برگزار کردیم.

دبیری‌نژاد یادآور شد: بنا داریم تا در هر فصل سال، در قالب نشست یا برنامه کارگاهی به آثار موجود در تالار علم از منظر آموزشی و پژوهشی بپردازیم و میزبان دانش‌آموزان و گروه‌های بازدیدکننده در سالن علم خواهیم بود.

وی ۲ دسته مخاطب جدی‌تر تالار علم را پژوهشگران و متخصصان رشته‌های علمی و کودکان و نوجوانان عنوان کرد و گفت: راهنمای تمام سالن‌ها در تالار علوم حاضر هستند، ضمن آن‌که در تورها و برنامه‌های کارگاهی راهنمای متخصص حضور دارد.

وقف آثار علمی، راهی برای حفظ و ماندگاری آثار

معاون فرهنگی موزه ملی ملک ذیل موضوع وقف آثار علمی، به گنجینه‌های علمی فرهیختگان اشاره کرد و توضیح داد: به عنوان مثال خاندان پزشک، سال گذشته مجموعه قابل توجهی از نسخ خطی پزشکی را به موزه اهدا کردند. همچنین دختر مرحوم ملک این همت را داشته‌اند که نسخ خطی خارج شده از کشور را برگردانده و به موزه اهدا کنند که در میان آن یکی از قدیمی‌ترین نسخ کتاب "قانون" موجود بوده است.

دبیری‌نژاد آثار این موزه را یک مجموعه پایدار وقفی دانست و با اشاره به آن‌که این مجموعه در طول ۸۰ سال و با وجود عوض شدن دولت‌ها پویایی خود را حفظ کرده است، اضافه کرد: این موضوع بهانه‌ای شده است تا افراد کتابخانه شخصی یا آثار ارزشمند خود را که دغدغه ماندگاری آن را دارند، به موزه اهدا کنند.

وی تشریح کرد: با نگاهی به تاریخ علم درمی‌یابیم که کتابخانه‌ها، مهم‌ترین مراکز علمی ما بوده‌ و نقش موزه‌های امروزی را بر عهده داشته‌اند؛ بنابراین سنت وقف، سنتی دیرپا بوده و امروز تجلی آن در کتاب‌ها و کتابخانه‌ها موجود است.

دریافت جایزه ترویج علم در سال جاری

معاون فرهنگی موزه ملی ملک در پایان به دریافت "جایزه ترویج علم" از سوی انجمن ترویج علم ایران در سال جاری اشاره کرد و توضیح داد: با همکاری این انجمن و پژوهشکده تاریخ علم، برگزاری نشست‌های تخصصی در تالار علم را در دستور کار قرار داده‌ایم، ضمن آن که با همکاری شهرداری نیز برنامه‌های تخصصی علمی- آموزشی را برای اقشار خاص از جمله معلولین، تعریف کرده‌ایم.

به گزارش ایسنا، "تالار دائمی علوم در ایران" سوم آذر ماه امسال، با محوریت آثار دانشمندان ایرانی مسلمان در گنجینه کتابخانه و موزه ملی ملک، در موزه فوق افتتاح شده است.

انتهای پیام