نمایش «فاندو و لیز» نوشته‌ی «فرناندو آرابال» و به کارگردانی هوشمند هنرکار از روزهای پایانی مهرماه در تماشاخانه «مهرگان» روی صحنه رفته و اجرای آن هر شب ساعت 19.15 تا پایان آبان ماه ادامه خواهد داشت.

پرستو کرمی، میثم یوسفی، مهناز غمخوار، علی طاهری، سیاوش خادم حسینی بازیگران این نمایش هستند و این اثر قصه‌ پنج انسان است که در برهوت، رهسپار شهر خیالی «تار» هستند.

سفر از دنیای رئال به دنیایی فراتر از واقعیت

فضای نمایش جدید هنرکار با اثر قبلی او «زندانی خیابان نواب» که اردیبهشت ماه روی صحنه بود تفاوت‌های بسیاری دارد، این کارگردان در گفت‌وگویی با ایسنا درباره اینکه چطور از یک کار رئال به اثری فراتر از آن و متفاوت از آثار واقع گرایانه رسیده است، گفت: اگر فردی کارنامه من را مرور کند، هر دو جنس کار را دارم، کارهایی مانند «سلام و خداحافظ»، «پیوند خونی» و «زندانی خیابان نواب» که رئال هستند و در عین حال آن طرف قضیه هم همیشه بوده است، آثاری مانند «کارول»، «پرده‌ها از راه می‌رسند»، «آنتیگونه» و همین اثر «فاندو و لیز»، البته گرایش من به کارهای مروژک و بکت مشخص است و در کارهایم نیز دیده شده است.

او درباره دغدغه‌ای که موجب شد سراغ اجرای «فاندو و لیز» برود، توضیح داد: آرابال متن نمایش را 70 سال قبل نوشته، اما آنچه موجب می‌شود امروز کارگردانی همچون من سراغ اجرای آن برود تشابه میان وضعیت اروپا در نیمه قرن بیستم با وضعیت امروز زمانه و جغرافیای ماست.

یک طراحی جمع‌وجور برای انتقال حس

هنرکار که خود طراحی صحنه این نمایش را انجام داده در مورد ویژگی‌های این طراحی، توضیح داد: ما متاسفانه در شرایطی گرفتار شدیم که در هر سالن چند نمایش همزمان روی صحنه می‌رود و همه چیز باید پرتابل باشد. نمی‌توان دکوری گذاشت که ثابت باشد یا جابه‌جایی آن زمان ببرد. شرایطی به ما تحمیل می‌شود که ناچار به کنار آمدن با آن هستیم و بنابراین بسیاری از ایده‌ها را کنار می‌گذاریم و این، شرایط خوبی نیست به خصوص برای بچه‌هایی که طراحی صحنه می‌کنند، در واقع به نوعی طراحی صحنه در حال حذف شدن از نمایش است. اما در کنار آن خلاقیت‌های جدیدی نیز به وجود می‌آید. حال چطور می‌توان با این شرایط جدید آدابته شد؟ با این شرایط به نحوی خود را آدابته می‌کنیم تا از المان‌های دیگری به جز دکورهای سنگین استفاده کنیم، پرده‌های آویزان، لته‌های آویزان دیگر به کنار می‌رود.

او ادامه داد: در «فاندو و لیز» با نور، با فرم بازیگران، لباس‌هایشان، گریم و نوری که روی‌شان تابیده می‌شود و آن دو اشیا بسیار ساده یعنی همان کالسکه و نیمکت مجموع یک فرمی را می‌سازد که این هم طراحی صحنه است و روی آن فکر شده است و نگاه که می‌کنید، می‌بینید همه چیز قاب شده است.

او همچنین با اشاره به اینکه پنج بازیگر نمایش در طول یک ساعت اجرا همواره در صحنه حضور دارند، گفت: من در «فاندو و لیز» حتی هر پنج بازیگر کار را در صحنه نگه داشتم، نه به صورت دکوراتیو بلکه حضور زنده آن‌ها فرم ایجاد می‌کند. شما می‌بینید سه بازیگر ما در انتهای صحنه فرم ایجاد می‌کنند و حضورشان هول و رازی ایجاد می‌کند و برعکس وقتی آن‌ها جلو می‌آیند و دو بازیگر اصلی ما در انتهای صحنه هستند نیز چنین است.

تغییرات در متن برای هماهنگی با تئاتر روز

کارگردان نمایش «فاندو و لیز» درباره تغییراتی که در متن نوشته آرابال برای اجرا به وجود آورده است، گفت: قطعا یک متن برای آنکه روی صحنه برود نیاز به بازنگری و دوباره‌نویسی و در اصل دراماتوژی است. در مورد کارهای من در بعضی‌ها تغییرات حاصل از دارماتوژی گسترده‌تر بوده است مانند «زندانی خیابان نواب»، «پیوند خونی» و «آنتیگونه» و در بعضی‌ها کمتر بوده است. در این نمایش اتفاقا خیلی کم نبود، ما تغییرات زیادی در کار دادیم. اولا زبان اجرایی نمایش که مربوط به 70 سال قبل بود را به امروز نزدیک کردم و همچنین به لحاظ محتوایی آن را با رویکرد و تفسیر خود در این زمان و جغرافیا هماهنگ کردم.

بهره‌گیری از همه توان بازیگر

هنرکار در این نمایش با پنج بازیگر همکاری دارد، او بر این باور است که بازیگران باید توانایی‌های متنوعی داشته باشند و حالا براساس نیاز یک نمایش این توانایی‌ها مورد استفاده کار قرار گیرد. بر همین اساس او از توانایی آواز مهناز غمخوار و نوازندگی میثم یوسفی بهره برده است.

او درباره تفاوت بازی فاندو و لیز با بازی یوسفی و غمخوار با سه شخصیت دیگر نمایش توضیح داد: طبیعتا آن سه شخصیت با فاندو و لیز در متن نمایشنامه هم متفاوت هستند. آن سه نفر که به نوعی اصلا شخصیت بازیگرانه در نمایش دارند، به خصوص میتارو با بازی پرستو کرمی و نامور با بازی سیاوش خادم حسینی متفاوت از فاندو و لیز هستند. تفاوت‌ها و تغییراتی در متن جدید نسبت به متن اصلی داده شده است، به خصوص درباره آن سه شخصیت که ارتباط‌هایشان متفاوت شده است. تعریفی که کارگردانان دیگر و نویسنده نمایشنامه از این سه شخصیت و حتی از فاندو و لیز کردند حتما متفاوت از تعریفی است که من کردم و طبیعت یک تئاتر هم همین است و هر اجرایی باید متفاوت از اجرای دیگر باشد.

انتهای پیام