‌به گزارش ایسنا-‌ موافقنامه ترانزیتی چابهار برای دسترسی هند به افغانستان و آسیای میانه و هم‌چنین دسترسی این کشورها از راه کریدوری امن و به‌صرفه به آب‌های آزاد، خرداد 95 میان روسای جمهور ایران و افغانستان و هم‌چنین نخست‌وزیر هندوستان امضا شد.

در این موافقتنامه که در سفر بهمن‌ماه 96 رئیس جمهور به هند نهایی شده؛ هندوستان متعهد شده در سه مرحله در بندر و پسکرانه‌های چابهار به ارزش بیش‌از یک میلیارد دلار سرمایه‌گذاری کند.

سرمایه‌گذاری هند به تفکیک شامل 85 میلیون دلار در تجهیز دو لنگرگاه فاز اول بندر چابهار به امکانات تخلیه و بارگیری، 150 میلیون دلار در توسعه پسکرانه بندر و 900 میلیون دلار هم در قالب خطی اعتباری برای سرمایه‌گذاری و تکمیل راه آهن چابهار-زاهدان است.

وزیر راه و شهرسازی 16 شهریورماه در جریان سفر به هند از نهایی شدن قرداد توسعه چابهار توسط هندی‌ها خبرداد و گفت که هند تا یک ماه آینده سرمایه‌گذاری خود در بندر چابهار را عملیاتی می‌کند.

بخش اول تجهیزات هندی بندر چابهار در کمتر از دوسال دیگر مستقر می‌شوند

مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی ایران در گفت‌وگو با ایسنا می‌گوید: هند دولنگرگاه فاز اول بندر چابهار را به 32 دستگاه جرثقیل عملیاتی و امکانات تخلیه و بارگیری کالا به ارزش 85 میلیون و 286 هزار دلار تجهیز می‌کند؛ فاز اول توسعه بندر شهید بهشتی چابهار شامل 5 پست اسکله، 2 پست ‌اسکله کانتینری و 3 پست اسکله کالای عمومی است که هند دو لنگرگاه را تجهیز می‌کند.

محمد راستاد می‌افزاید: بخش اول تجهیزات هند شامل 4 جرثقیل عملیاتی-بندری اصطلاحاً گنتری کرین را هند سفارش داده و تا حدود یک سال و نیم دیگر این جرثقیل‌ها به چابهار آورده می‌شوند. علاوه‌بر خرید جرثقیل و تجهیزات تخلیه و بارگیری، هند یک خط اعتباری 150 میلیون‌دلاری نیز برای توسعه بندر چابهار اختصاص داده است که در حال تطبیق تجهیزات موردنیاز برای سرمایه گذاری روی ترمینال مواد غله در مرحله اول است‌.

هند علاوه‌بر قرارداد اصلی، یک قرارداد موقت 18 ماهه برای بهره‌بردای منتقد کرده است

مدیرکل بنادر و دریانوردی استان سیستان و بلوچستان با تشریح سرمایه‌گذاری هند در بندر چابهار می‌گوید: نظر به اینکه فرآیند سرمایه گذاری قرارداد 10 ساله ساخت و تجهیز بندر شهید بهشتی چابهار در حال انجام بوده و تامین تجهیزات که مراحل ساخت آنها توسط شرکت‌های خارجی با هزینه هندی‌ها در مراحل اجرایی بوده و حداکثر دو سال زمان خواهد برد؛ لذا در سفر ریاست محترم جمهوری با هدف شروع بهره برداری از بندر چابهار، توافقنامه‌ای با شرایط جدید با هدف انجام عملیات اپراتوری؛ بصورت اجاره بخشی از اسکله کانتینری فاز یک بندر شهید بهشتی چابهار و مساحت 10 هکتار از محوطه کانتینری با امکان بهره برداری از تجهیزات جهت ارائه خدمات صرفاً اپراتوری شامل تخلیه و بارگیری و انبارداری کالا در محوطه مذکور به مدت یک سال و نیم (18 ماه) با دریافت اجاره بهای ثابت سالیانه و اجاره بهای متغیر بر اساس انجام عملیات اپراتوری موضوع قرارداد منعقد شده است‌.

بهروز آقایی می‌افزاید: این قرارداد عملا بخش های خصوصی هر دو کشور را برای اجرای قرارداد آتی آماده کرده و از فرصت یک سال و نیم تا تامین تجهیزات قرارداد اصلی از پتانسیل ها و قابلیت های این بندر به بهترین شکل استفاده خواهد شد.

وی تصریح می‌کند: بر اساس قرارداد منعقده مستاجر متعهد است به منظور ضمانت حسن اجرای کار یک هفته قبل از تاریخ آغاز عملیات تجاری دو فقره ضمانت بانکی به موجر تحویل نماید که این فرآیند در دستور کار بانک‌های هر دو کشور قرار دارد.

مدیرکل بنادر و دریانوردی سیستان و بلوچستان ادامه می‌دهد: قرارداد سرمایه گذاری 10 ساله هندی ها در فاز نخست طرح توسعه بندر شهید بهشتی چابهار، قراردادی با مدل BOT است. یکی از دغدغه های مدیران کشورهای در حال توسعه، فائق آمدن بر مشکلات تامین مالی پروژه ها است. به بیان دیگر امروزه داشتن منابع زیرزمینی (نفت، گاز و...) و نیروی انسانی کارآمد، به تنهایی جهت توسعه پایدار منطقه و کشور کافی نبوده، بلکه با مدیریت قوی و هوشمندانه و مشوق های سرمایه گذاری می‌توان شرایط حضور سرمایه گذاران بین المللی را برای اجرای پروژه های تعریف شده و انتقال دانش و تکنولوژی نوین به کشور مهیا کرد، لذا یکی از این مدل ها بهره گیری از قرارداد ساخت، بهره برداری و انتقال یا اصطلاحاً B.O.T (Build-operation-Transfer است که مورد استقبال سرمایه گذاران نیز قرار گرفته است‌.

آقایی تاکید می‌کند: دلیل عمده استقبال از این مدل، مسئولیت بسیار محدود کارفرما در قبال ریسکهای پروژه (مالی، اجرایی، بهره برداری و...) بوده بطوریکه بیشترین ریسک های قرارداد به سرمایه گذار منتقل می‌شود. به همین دلیل کشورهای در حال توسعه که دارای محدودیت سرمایه، تکنولوژی و تحمل پذیری ریسک بسیار پایینی را دارند، به این نوع قراردادها رغبت زیادی نشان داده بنحوی که در طول مدت بهره برداری از پروژه، بخش خصوصی با اخذ عوارض، اجاره بها، انبارداری و عوارض؛ سود سرمایه خود را جبران و مطابق با مفاد قرارداد و در موعد مقرر، مستحدثات سرمایه گذاری شده شامل ابنیه، تأسیسات و تجهیزات را بصورت عملیاتی به کارفرما تحویل خواهد کرد.

مدیرکل بنادر و دریانوردی سیستان و بلوچستان می‌گوید: با توجه به موارد عنوان شده و اهمیت بندر چابهار بعنوان دروازه تجارت به کشورهای عضو IORA ، افغانستان، CIS و آسیای میانه همچنین نزدیکی این بندر به بنادر حوزه دریای عمان و اقیانوس هند از منظر تجارت دریایی بهترین مسیر ترانزیتی به کشورهای منطقه محسوب می‌شود.

وی در ادامه می‌افزاید: با امعان نظر به موارد مطروحه و ارزش تبادلات تجاری قابل ملاحظه هندوستان با کلیه کشورهای فوق الذکر در سنوات قبل و پیش بینی ترانزیت حجم زیادی از کالا تا سال 2020 از مقصد هندوستان، می توان نقش و موقعیت بی‌نظیر بندر چابهار در این تبادلات را از مهم ترین دلایل پذیرش سرمایه گذاری هندی ها برشمرد.

آقایی می‌گوید: با توجه به وجود معادن با خلوص بالا در افغانستان که بیش از دو میلیارد تن در سال برآورد می‌شود و قراردادهای دو کشور هند و افغانستان در خصوص بهره برداری از این معادن، توجیه این نوع مدل، سرمایه‌گذاری و تلاش جهت اجرایی سازی تفاهم نامه‌های سه جانبه (موافقتنامه چابهار) را دو چندان می‌کند.

مدیرکل بنادر و دریانوردی سیستان و بلوچستان تاکید می‌کند: قرارداد با طرف هندی در سرمایه گذاری در تامین تجهیزات توسط طرف هندی، انجام عملیات اپراتوری و تعمیر و نگهداری محدوده ترمینال برای انجام خدمات بندری منعقد شده که بر اساس شرایط قرارداد، مستأجر(طرف هندی) توافق کرده که حداقل 85 میلیون دلار تجهیزات مورد توافق سرمایه گذاری را تأمین و ایجاد خط اعتباری درحدود 150 میلیون دلار توسط EXIM بانک هند برای توسعه بندر چابهار تعهد شده است‌.

آقایی ادامه می‌دهد: در این مدل قرارداد علاوه بر تأمین تجهیزات خدمات اپراتوری انجام کلیه فرآیندهای تخلیه و بارگیری کالا و کانتینر به کشتی، برنامه ریزی و انبارداری در محوطه اسکله های طرح توسعه، خدمات کانتینرهای یخچالی، کالای خطرناک، خن کاری، جابجایی کانتینر در محوطه ها، صفافی و انتقال الکترونیکی داده‌ها جزء تعهدات طرف هندی است.

آقایی می‌گوید: بعد از تصویب و ابلاغ قرارداد در سال 1394، طرفین متعهد شدند مشخصات فنی تجهیزات مورد نیاز جهت انجام خدمات ترمینال کانتینری و کالای عمومی را احصاء و فرآیند مقدمات تأمین تجهیزات از طریق برگزاری مناقصه توسط کارگروه مشترک ایران و هند به انجام رساند تا بعد از ایجاد زیرساخت های طرح توسعه بندر شهید بهشتی؛ هندی ها تجهیزات مدرن تخلیه و بارگیری را بر اساس برنامه زمانبندی در ترمینال نصب و عملیاتی کند.

مدیرکل بنادر و دریانوردی سیستان و بلوچستان خاطرنشان می‌کند: از افتتاح پروژه طرح توسعه بندر شهید بهشتی ٩ کشتی حامل کالاهای ترانزیتی افغانستان از مبدا هند به بندر شهید بهشتی ورود کرده، بطوری‌که طی این مدت 12 هزار عملیات کانتینری انجام گرفته است که نشان از تدبیر و هدفگذاری صحیح در انعقاد قرارداد مشارکت با کشور هندوستان در راستای توافقنامه سه جانبه ایران، افغانستان و هندوستان‌(توافقنامه چابهار) است که مصوبه مجلس و تأیید شورای نگهبان پشتوانه آن است.

هند 900 میلیون دلار در تکمیل راه‌آهن چابهار-زاهدان-سرخس سرمایه‌گذاری می‌کند

علاوه‌بر سرمایه‌گذاری 85 و 150 میلیون دلاری هند در بندر چابهار که قرارداد 85 میلیون دلاری آن به گفته وزیر راه نهایی شده، همان‌طور که پیشتر گفته شد؛ هند قرار است 900 میلیون دلار هم در تکمیل راه‌آهن چابهار-زاهدان-سرخس سرمایه‌گذاری می‌کند.

مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل‌ونقل می‌گوید: فاینانس هندوستان برای راه‌آهن چابهار ــ زاهدان که از خرداد 95 و در جریان سفر نخست‌وزیر هند به ایران با یک توافق‌نامه ابتدایی وارد فرآیند اجرایی شد سرانجام با سفر بهمن‌ماه 96 رئیس‌جمهور به هند نهایی و اجرایی شده است‌.

خیرالله خادمی در گفت‌وگو ایسنا می‌افزاید: هند درمجموع حدود 900 میلیون دلار به‌صورت فاینانس به‌روی پروژه راه‌آهن چابهار ــ زاهدان ظرف 3.5 سال (سالانه هزارمیلیارد تومان) سرمایه‌گذاری می‌کند. در جریان اجرای این پروژه فرآیند زیرسازی و اجرای روسازی با طرف ایرانی خواهد بود که حدود 70 درصد از پروژه است و 30 درصد باقی‌مانده نیز از سوی هندی‌ها انجام می‌شود. همچنین کنترل کیفیت و نظارت بر پروژه نیز به‌عهده طرف هندی خواهد بود.

وی تصریح می‌کند: راه آهن چابهار-زاهدان حدود 32 درصد پیشرفت فیزیکی دارد و در صورت رسیدن منابع مالی لازم می‌توان امیدوار بود که کار ظرف همان 3.5 سال مدنظر به‌طور کامل اجرایی شود.

گزارش از: سید امیرحسین عظیمی، خبرنگار ایسنا، منطقه سیستان و بلوچستان

انتهای پیام