به گزارش ایسنا، روایت برخی مسافران فرودگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) بر این است که بیشتر مراجعان این فرودگاه، دانشجویان و ایرانی‌ها مقیم خارج از کشور هستند که تعطیلات تابستانی خود را تمام کرده و راه برگشت به خانه را در پیش گرفته‌اند که معمولا ترجیح بیشتر آن‌ها استفاده از ایرلاین‌های خارجی است که البته شمارشان با توجه به حذف مقصد ایران از برنامه پروازیشان درحال کاهش است.

بیماران، تاجران و ماموران خدمت در خارج از کشور نیز از دیگر مسافران این روزهای فرودگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) به شمار می‌آیند که ناگزیر و به هر قیمت از این پروازهای گران شده استفاده می‌کنند. شاید کوچکترین جمع به همان مسافران ایرانی اختصاص داشته باشد که عنوان گردشگر دارند و خروج ارز توسط آن‌ها همواره محل مناقشه بوده است. جمعیتی که در بازار بی‌ثبات مالی کشور باید ارز مسافرتی تهیه کند و همه خدمات مورد نیازش را با دلاری که هر روز بین ۱۲ تا ۱۴ هزار تومان شناور است تهیه کند و بلیتی را بخرد که تا یک ماه پیش شاید با همه پول آن می‌توانست یک هفته به ترکیه یا گرجستان سفر تفریحی داشته باشد.

یکی از مسؤولان فرودگاه امام خمینی (ره) در نخستین روزهای آغاز التهابات قیمت بلیت هواپیما، درباره وضعیت سفرهای هوایی به ایسنا گفته بود: در حال حاضر نقطه اتکای اصلی سفرهای خارجی به مسافرانی است که سفر اقتصادی و تجاری انجام می‌دهند و اصلی‌ترین نگرانی، مربوط به احتمال کاهش تعداد مسافران توریستی است.

این روزها تابلوی پروازهای خروجی فرودگاه امام خمینی (ره) که نمایشگر ابطال مکرر پروازهای شرکت‌های ایرانی است، نمود واضحی از هشدارهای اولیه به شمار می‌آید. تابلویی که تکرار عنوان «کنسل شدِ» آن در ساعت‌های شلوغ این فرودگاه، مصداق زنگ خطر برای صنعت هوانوردی ایران است. مشاهدات خبرنگار ایسنا در شامگاه و بامداد روز دوشنبه ۱۹ شهریورماه نیز نشان می‌دهد در ساعات پرترافیک این فرودگاه بیشتر پروازهای ایرلاین‌های ایرانی در مسیر اروپای غربی و شرقی (بلگراد)، کشورهای نزدیک و پرسفر همچون گرجستان و کشورهای همسایه از جمله افغانستان باطل شدند، درحالی‌که علت آن‌ها در فرودگاه اعلام عمومی نمی‌شود و نامشان هم از جدول پروازهای روزانه در وب‌سایت‌های اطلاع‌رسانی مرتبط، پاک می‌شود.

آژانس‌های مسافرتی اصلی‌ترین دلیل این بحران را که روی سفرهای خارجی ایرانی‌ها نیز تاثیر گذاشته، عملکرد شرکت‌های هواپیمایی می‌دانند که از زمان قطع پرداخت ارز دولتی، به بهانه این‌که ۶۰ درصد از هزینه‌هایشان ارزی محاسبه می‌شود و باید آن را آزاد تهیه کنند، قیمت‌ها را چندین برابر افزایش داده‌اند.

هرچند به زعم شرکت‌های هواپیمایی افزایش قیمت‌ها دست‌کم تا ۳۰ درصد بوده اما به گفته آژانس‌داران و سایت‌های فروش بلیت نرخ پایه شرکت‌های هواپیمایی ایرانی در یک ماه اخیر در برخی مسیرها بویژه خارجی حتی تا بیش از ۶۰۰ درصد افزایش داشته است. این وضعیت اخطارهایی را در پی داشت مبنی بر این‌که نه تنها به سفرهای هوایی ایرانی‌ها در داخل و خارج کشور آسیب وارد می‌شود و صنعت گردشگری به مخاطره خواهد افتاد که صنعت هوانوردی نیز ورشکسته خواهد کرد. این همان شرایطی است که با وجود برخی مقاومت‌ها برای کنترل قیمت بلیت‌ها، ‌ این روزها در تابلوی پروازهای خروجی فرودگاه‌های بین‌المللی ایران و فرودگاه‌های داخلی نمود بیرونی پیدا کرده است.

با این وجود وزیر راه در پاسخ به نخستین هشدارها گفته بود: «در شرایط فعلی حفظ صنعت هوانوردی از قیمت پروازها برای کشور بسیار مهمتر است و باید بتوانیم این صنعت را از گزند تحریم‌ها حفظ و در حرکت نگه داریم. »

البته که این سخن وزیر واکنش‌هایی داشت؛ سیدهادی بهادری ـ عضور کمیسیون عمران مجلس ـ در این‌باره متذکر شده بود: «صنعت هوانوردی وابسته به مسافر است. با فدا شدن مسافر، این صنعت از بین خواهد رفت. بنابراین باید حمایت‌های لازم از مسافران انجام شود تا این صنعت بتواند روی پای خود بایستد. هزینه‌های زیادی برای توسعه فرودگاه‌ها شده است که با حمایت نکردن از مسافران و از بین رفتن این صنعت، شاهد هدررفت آن سرمایه‌ها خواهیم بود. »

رییس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری هم برخلاف دیدگاه وزیر راه اظهار نظر کرده است: «معتقدیم که صنعت هواپیمایی به وجود مسافر زنده است، پس اگر قیمت‌ها منجر به کاهش سفر شود حتما به گردشگری و صنعت هواپیمایی لطمه می‌زند. اگر مسافر نباشد پروازها خالی شده و از رونق می‌افتد. من درخواستم را به رییس جمهور داده‌ام، امیدوارم تصمیمی گرفته شود که منافع مردم و مسافران در آن دیده شود و به صنعت حمل و نقل هوایی نیز آسیبی وارد نشود. »

با این حال در آخرین جلسه‌ای که سازمان هواپیمایی با معاونت گردشگری داشت، عابدزاده به شرکت‌های هواپیمایی حق داده و گفته بود: «صنعت هواپیمایی جزو صنایع پولدار نیست، در کشور ما هم باید این‌گونه باشد. افرادی که دنبال سود هستند وارد این صنعت نشوند. متاسفانه نگاه لوکس به صنعت هواپیمایی خسارات زیادی وارد کرده است، اگر آزادسازی نرخ بلیت صورت نمی‌گرفت صنعت هواپیمایی کشور از بین می‌رفت، یکی از مسائلی که تا دو سال قبل داشتیم این بود که خط‌های هوایی نمی‌توانستند پول سوخت خود را بپردازند. آزادسازی، نگرش‌ها را عوض کرد هرچند برخی مشکلات وجود دارد. »

او از عقب‌نشینی در سیاست نرخ‌گذاری شرکت‌های هواپیمایی نیز استقبال نکرده و گفته بود: «بازگشت به شرایط گذشته به معنای از بین رفتن صنعت هواپیمایی کشور است، نباید تحت تاثیر جو قرار بگیریم، حمل‌ونقل هوایی عیار سنجش توسعه کشور است و ما نباید روند درستی را که در این حوزه ایجاد شده است، متوقف کنیم. »

اظهارنظری که با این پاسخ معاون گردشگری روبرو شد: «ما نمی‌گوییم آزادسازی نرخ بلیت نباشد اما باید سقفی برای بلیت‌ها قائل شویم، دفاتر خدمات مسافرتی و ایرلاین‌ها با بالا رفتن هزینه‌ها در این بخش متضرر می‌شوند چراکه قدرت خرید مردم بالا نرفته است. »

معاون گردشگری اعتقاد دارد آنچه در شرکت‌های هواپیمایی تا کنون به وقع پیوسته رهاسازی قیمت‌ها بود نه آزادسازی. رویه‌ای که امید می‌رود با تعیین سقف برای قیمت مسیرهای داخلی تا حدی تغییر کند، هرچند که بررسی‌های ایسنا نشان می‌دهد برخی از شرکت‌های هواپیمایی نرخ‌های توافقی خود را همچنان رعایت نمی‌کنند و در ساعت اوج و پرمصرف، مرز تعیین شده را می‌شکنند و اندکی فراتر می‌روند.

انتهای پیام