دکتر کیانوش جهانپور در گفت‌وگو با ایسنا، درباره نحوه نظارت سازمان غذا و دارو بر واردات داروها، گفت: سامانه نظارت و کنترل بر واردات دارو در سازمان غذا و دارو قرار دارد و دو سامانه HIX و TTAC در سازمان و در حوزه واردات دارو نظارت کرده و هر دو سامانه هم در این حوزه کم‌نظیر و حتی بی‌نظیر هستند.

نحوه کنترل بازار دارویی کشور

وی با بیان اینکه هیچ مشکلی در سامانه‌های کنترل و نظارت بر دارو نداریم و بحث اختلال در سامانه‌های سازمان غذا و دارو معنی ندارد، افزود: باید توجه کرد داروهایی که از مبادی رسمی و قانونی وارد کشور می‌شود، شناسه کالا گرفته و وارد سامانه سازمان غذا و دارو می‌شوند. حال ممکن است اطلاعات برخی از دوستان درباره سامانه‌های سازمان غذا و دارو و قابلیت‌های آنها محدود باشد و اطلاعاتی را بر اساس مشکلاتی را که در برخی سامانه‌ها و وزارتخانه‌های دیگر دیده شده، عنوان کنند. این درحالیست که در حوزه دارو سامانه‌های ما به‌گونه‌ای تعبیه شده‌اند که هر کالایی که از مجاری رسمی وارد کشور شود، شناسه کالا گرفته و بعد از دریافت شناسه مشکلی نخواهد داشت. بر این اساس اگر موردی از تقلب یا قاچاق در حوزه دارو وجود داشته باشد، مربوط به کالاهایی است که از مجاری غیررسمی وارد کشور شده و قاچاق محسوب می‌شوند.

مردم چگونه داروهای قاچاق را شناسایی کنند؟

جهانپور تاکید کرد: داروهایی که به صورت قاچاق وارد می‌شوند، فاقد شناسه بوده و در سامانه هم ثبت نشده‌اند. بنابراین مردم می‌توانند در موارد قاچاق از طریق سامانه پیامکی ۲۰۰۰۸۸۲۲ یا از طریق نرم افزار موبایلی TTAC یا از طریق سایت سامانه تیتک  که همان TTAC.IR است، کدهای موجود روی شناسه کالاهای سلامت و دارو را استعلام کنند. بعد از انجام استعلام، تاریخ تولید، انقضاء، نام کشور سازنده، اصالت کالا و حتی قیمت دارو هم بلافاصله برایشان اعلام می‌شود.

جزییات تشدید نظارت‌ها بر بازار دارو

سخنگوی سازمان غذا و دارو در ادامه درباره تشدید نظارت‌ها بر حوزه دارو طی ماه‌های آینده، گفت: بحث تشدید نظارت‌ها در حوزه دارو موضوعی است که مورد بحث قرار گرفته است و بر همین اساس قرار است سامانه‌های HIX یا TTAC یا تیتک تا سطح عرضه نهایی و داروخانه‌ها گسترش ‌یابند تا بتوانیم داروخانه‌ها را تحت پوشش داشته باشیم. همچنین بر اساس برنامه‌ریزی‌های انجام شده سامانه TTAC به حوزه داروهای کمیاب هم توسعه پیدا کرده و در حال حاضر محل عرضه بخش عمده‌ای از داروهای کمیاب بر روی اپلیکشن TTAC قابل رویت است.

رهگیری دارو از محل ساخت تا عرضه

جهانپور با بیان اینکه در هفته‌های آتی این اقدام توسعه یافته و اطلاعات داروهای کمیاب بر روی سامانه  TTAC کامل می‌شود، گفت: بنابراین ما مسیر دارو از محل ساخت تا محل عرضه نهایی را از طریق سامانه‌ها، رهگیری و پیگیری می‌کنیم و با این اقدامات مواردی مانند نشت دارو از زنجیره تامین دارو، فروش غیرمجاز یا غیرقانونی و حتی احتکار را می‌توانیم به راحتی بیش از امروز شناسایی و بازار را کنترل کنیم. باید توجه کرد که همه این اقدامات تشکیل نوعی فرآیند نظارتی با استفاده از فناوری‌های روز است تا میزان تخلفات احتمالی کاهش یابد و موضوع دسترسی عموم به داروها، ‌برآورد نیازها، نقاط خلاء و کمبود را بتوانیم به راحتی رصد کنیم.

جهانپور درباره وضعیت کمبودهای دارویی نیز گفت: فعلا با توجه به اینکه ذخیره دارویی کشور خوب است و برای قسمت اعظم داروها ذخیره سه تا هشت ماهه داریم، کمبود دارویی جدی در کشور وجود ندارد. به‌طوریکه کمتر از ۵۰ قلم دارو داریم که ذخیره دارویی‌شان کمتر از سه ماه بوده و یا در مرز اتمام قرار دارند. البته این داروها هم در لیست کمبود قرار گرفته و برای واردات یا تولید آنها اقدام فوری انجام شده است و در حال تولید یا وارد شدن هستند.

ذخیره‌های دارویی یک‌ساله

وی با بیان اینکه بنابراین به هیچ‌وجه در حوزه دارویی در نقطه بحرانی قرار نداریم، اظهار کرد: البته بحث تشدید تحریم‌ها و به‌ویژه محدودیت‌هایی که بر سر تراکنش‌های مالی ایجاد خواهد شد، قطعا می‌تواند در حوزه دارو موثر باشد و محدودیت‌هایی را برای شرکت‌های تامین‌کننده دارو و مردم ایجاد کند. بر همین اساس درصددیم با همه تسهیلاتی که فراهم شده و تلاش‌هایی که شده بتوانیم تا پایان مهر ماه ذخیره دارویی‌مان را از سه تا هشت ماه به یک الی یک‌سال‌ونیم ارتقاء دهیم که البته همه اینها نیازمند تلاش، همراهی و همکاری‌های بین‌بخشی و نقش موثر بخش خصوصی است.

فراخوان برای خروج ۲۲۰ قلم دارو از انحصار

سخنگوی سازمان غذا و دارو ادامه داد: در همین راستا داروهایی که تولیدکننده یا واردکننده انحصاری داشته‌اند، شناسایی شده و حداقل برای ۲۲۰ قلم از آنها فراخوان داده شده تا بتوانیم مجوز تسهیل شده تولید یا واردات را به گروه‌ها و شرکت‌هایی که علاوه بر واردکننده و تامین کننده فعلی درخواست واردات داشتند، ارائه دهیم تا برخی از این داروها از حالت انحصاری خارج شوند و اگر مشکلی برای یک واردکننده یا تامین‌کننده ایجاد شد، تامین‌کننده‌های جایگزین بتوانند نیاز بازار را به صورت موازی برطرف کنند.

جهانپور همچنین گفت: نهایتا اتفاقات متعددی از جمله تسهیل در واردات، تسهیل در گشایش اعتبار، تسهیل در ترخیص دارو از گمرک، افزایش سقف اعتبارات ارزی یا ریالی برای دارو و پیگیری پرداخت بخش عمده‌ای از مطالبات معوقه حوزه دارو در مرداد ماه و... انجام شده تا بتوانیم ذخیره‌سازی دارو را داشته باشیم. همه این اقدامات در این راستا است که بتوانیم تا ماه‌های ابتدایی نیمه دوم سال یک ذخیره‌سازی کافی دارویی برای کشور داشته باشیم تا از بحران احتمالی که ممکن است ایجاد شود، به صحت و سلامت عبور کنیم.

انتهای پیام