محمد سالار کسرایی در گفت‌وگو با ایسنا درباره فرهنگ مصرف بیان کرد: من از منظر جامعه شناختی به این موضوع پاسخ می‌دهم و ممکن است اصحاب سایر رشته‌های علوم انسانی و اجتماعی برای آن پاسخ‌های دیگری داشته باشند. ظاهر داستان ساده اما در واقع مسئله پیچیده است. اعلام می‌شود که مردم در مصرف انرژی صرفه جویی کنند اما مردم به این موارد که دولت از آنها می‌خواهد، توجه نمی‌کنند.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی با بیان اینکه دلایل این امر پیچیده است و نشان می‌دهد سرمایه اجتماعی خدشه‌دار شده است، افزود:  یکی از مولفه‌های سرمایه اجتماعی، اعتماد است که ابعاد مختلفی دارد، یکی از ابعاد آن اعتماد مردم به سازمان‌ها و نهادهایی است که مسوول اداره جامعه هستند. اینکه چطور این اعتماد از بین می‌رود، در یک فرآیند اجرایی و عملیاتی زمانمند اتفاق افتاده است.

او ادامه داد: مردم رفتارهایی از نهادها و سازمان‌ها دیده‌اند که موجب شده اعتمادشان نسبت به آنها از بین برود زیرا خود آنها نیز مواردی که باید را، رعایت نمی‌کنند. مگر دولت در مصرف انرژی و آنچه در اختیارش هست، صرفه جویی می‌کند؟ موارد متعددی وجود داشته که در آنها منافع عمومی و مردمی مطرح بوده است اما دولت آن موارد را رعایت نکرده است.

کسرایی با اشاره به یکی از این موارد، گفت: اعلام نرخ جدید ارز و محدودیت‌های پرداخت آن در فروردین ماه امسال از جمله یکی از این موارد است . دولت که منظور من در اینجا قوه مجریه است،  اعلام می‌کند که  لیست بلند بالایی از دریافت کنندگان ارز تخلف داشته‌اند. بنابراین،  موضوع نشان می‌دهد که دولت موضوع را کنترل نکرده است، با این روند مردم به چه چیزی می‌توانند اعتماد کنند؟

این جامعه شناس بیان کرد: از بین رفتن اعتماد و در مجموع سرمایه اجتماعی محصول مشاهدات عام مردم از روند، وقایع و حوادثی است که در این کشور اتفاق افتاده و می‌افتد در حالی که این مردم در برهه‌های مختلف خودشان را به خوبی نشان داده‌اند. مگر این مردم در جنگ چه کاری انجام می‌دادند؟ از مال و جانشان مایه می‌گذاشتند، بسیاری از ستادهای مردمی خود جوش امکانات مردمی را جمع آوری می‌کردند. در زلزله کرمانشاه مشخص شد که مردم اعتماد ندارند و به سلبریتی‌ها و ورزشکاران اعتماد دارند و کمک‌شان را از طریق آنها به مردم زلزله زده رساندند.

او درباره اینکه باید وظیفه مردم در مواجه با مصرف درست انرژی چگونه باشد؟ اعلام کرد: نقش رسانه‌ها، نهادها و سازمان‌های غیر دولتی در این زمینه بسیار مهم است. حتی افرادی که هنوز مردم به آنها اعتماد دارند نیز در این زمینه وظیفه دارند. باید به سراغ این افراد و نهادهای عمومی که همچنان به آنها اعتماد وجود دارد، برویم و از آنها کمک بگیریم زیرا ممکن است جامعه به توصیه‌های آنها جواب بدهد اما نباید فراموش کنیم که استفاده بیش از حد از این افراد و نهادها منجر به سوزاندن آنها نیز می‌شود.

کسرایی درباره مسوولیت شهروندان در این زمینه نیز اظهار کرد: گاهی اوقات برخورد با افرادی که در مصرف انرژی زیاده روی می‌کنند ممکن است منجر به جریح دار کردن افراد شود. زیرا در حال حاضر این حس بد که همه دارند مملکت را نابود می‌کنند، وجود دارد و برخی می‌گویند من که دارم پول آب و گاز برق را می‌دهم، پس چرا مصرف نکنم؟ یکی دیگر از شایعات مطرح این است که ایران به برخی از کشورهای حوزه جنوبی خلیج فارس آب صادر می‌کند. این حرف‌ها در افکار عمومی می‌چرخد و دولت باید در این زمینه شفاف سازی کند. به هر حال این صحبت‌ها بر افکار عمومی اثر می‌گذارد.

این عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی گفت: زمانی که وزیر ارتباطات درباره اختلاف آماری لیست منتشر شده وزارت ارتباطات و لیست بانک مرکزی شفاف سازی کرد موجب تحسین بسیاری از مردم شد. گرچه خودش هم زیر سوال بود اما برای نخستین بار وزارتخانه‌ای آمد و اعلام کرد که برخی از شرکت‌ها موبایل‌هایی را با ارز دولتی وارد کرده‌ و با نرخ آزاد در بازار عرضه کرده‌اند. من فکر می‌کنم اگر در بین وزرای نظرسنجی صورت بگیرد، یکی از وزاری که ممکن است محبوب‌تر از بقیه باشد وزیر ارتباطات به دلیل شفافیت و صداقتی که در این زمینه به خرج داده است، باشد.

او بیان کرد: دولت باید شفاف سازی کند و صداقتش در رابطه با مردم را نشان دهد. مردم در زمان هشت سال جنگ به شفافیت و صداقت دولت اعتماد داشتند که برنج، گندم و حتی طلایشان را به دولت می‌سپارند تا به دست رزمندگان در جبهه برسد.

این جامعه شناس اظهار کرد: فقط صرفه جویی در مصرف برق و آب مطرح نیست بلکه موارد بسیاری دارای اهمیت هستند. ما در زندگی عمومی و اجتماعی خیلی پرمصرف هستیم و باید در این زمینه فرهنگ‌سازی صورت بگیرد. 

انتهای پیام